Vikan - 27.06.1968, Blaðsíða 11

finningar, það er blekking, sem þeir einir trúa ó.
b. Glaðlyndi, . . . ja, ég held, að svar mitt
við a og b lið sé nákvæmlega hið sama. Eigin-
menn, unnustar og heimilisfeður eru ekki bara
einhver fyrirbrigði, sem fyrirvaralaust stinga upp
kollinum og veljast án umsóknar inn í fyrir-
tækið „Samlíf hf.", þeir veljast, venjast og eru
elskaðir venjulega úr þeim hópi, sem konan um-
gengst í vinnu eða skemmtan.
2. Augunum, held ég helzt, þó ekki formi eða
lit þeirra, heldur „glampanum". Hlýja í fasi er
yndislegur eiginleiki. Framkoman jákvæð og um-
fram allt vekjandi. Sumt fólk, sem maður hittir,
jafnt konur sem karlar, gefa frá sér letjandi, svæf-
andi, neikvæða strauma, eins konar áhrif, sem
ekki er gott að skýra. Sumir kalla það árur,
aðrir segulsvið eða útstreymi hugsunar. Alla
vega, áran verður að vera jákvæð.
Klæðaburður? Ef karlmenn eru hreinlega
klæddir, mega þeir vera ósmekklegir. Ég hef
jafnvel gaman af ósmekklega klæddum karl-
mönnum.
3. Við kvenþjóð lifum erfið tímamót. Á mörg-
um sviðum búum við ekki við full jafnréttindi
á við karla (sem góð og greind kona vildi einu
sinni kalla aðeins mannréttindi), en erum næst-
um búnar að tapa öllum hinum gömlu forrétt-
indum og megum ekki til þess hugsa að tapa
þeim alveg fyrir full jafnréttindi, (sem er erfitt
að viðurkenna). Nútíma konan þrælar utan heim-
ilisins, vegna þess að tíminn krefst þess, og
innan veggja þess vegna þess, að hún treystir
engum öðrum fyrir verkum þar, þ. e. a. s. eigin-
mennirnir, unnustarnir og heimilisfeðurnir eru
ekki aldir upp til þeirra hluta. Þeir hafa hlotið
19. aldar uppeldi á meðan hún hlaut 20. aldar
uppeldi. Þess vegna þetta: Þegar konan er loks
búin að ákveða, hverju hún vill halda og hverju
sleppa, á hún alls ekki að byrja á að breyta
„fyrirvinnunni" (eiginmanninum, unnustanum
eða heimilisföðurnum) heldur laumast við að
ala upp sína eigin syni í anda hinnar réttu
stefnu, anda framtíðarinnar.
Gleymum svo ekki að þakka guði fyrir að
vera konur.
FRÚ ÓLÖF PÁLSDÓTTIR
“ .jssa
MYNDHÖGGVARl
í alvöru og gamni.
Mitt viðhorf til þessara spurninga miðast þó
nokkuð við samanburð á annarra þjóða karl-
mönnum, þar sem ég hef dvalið nær helming
ævi minnar erlendis, og langdvölum meðal
ólíkra þjóða, t. d. Færeyinga, Dana, ítala og
Egypta. Mér skilst að þess vegna sé ég spurð.
Einnig þar sem ég hef umgengizt fjöl-
breytilegan hóp af fólki í hinum ýmsu stéttum
þjóðfélaganna. Verst þykir mér hve oft er erfitt
að ræða málefnalega um menn og málefni án
þess að allt sé tekið persónulega. Sllkur hugsun-
arháttur þrengir svo möguleikana á eðlilegu
mati og heilbrigðri gagnrýni. Fyrirspurnir eins
og þessar eiga því að mínu áliti betur heima
í fjölmennu þjóðfélagi en fámennu.
Hér koma svo svör mín við spurningum blaðs-
ins:
1. a. Eðlilega kurteisi, nærgætni og ábyrgð-
artilfinningu, bæði gagnvart eiginkonunni og
ekki síður börnunum, létta lund, lifandi áhuga
og getu til að vera fræðandi.
b. Að þeir séu skemmtilegir í viðræðum, geti
rætt um almenn málefni án öfga, dansað vel,
séu kurteisir og látlausir í framkomu og hafi
góða kímnigáfu. Ég mundi sízt sætta mig við
eigingirni, sóðaskap, ofdrykkju og óeinlægni af
hálfu eiginmannsins.
2. Látleysi í framkomu er það sem ég met
mest og tek fyrst eftir. Meðal þess sem vekur
athygli mína, eru t. d. hendur mannsins, síðan
klæðaburður. Mér finnst karlmenn ekki síður en
kvenfólk þurfa að vera snyrtilegir, hreinlegir og
smekklegir í klæðaburði. Spjátrungsháttur ( þess-
um efnum finnst mér að dragi úr karlmennsku.
Þó eru til einstakir karlmenn, sem bera hann
vel.
3. Þá er komið að því að svara síðustu spurn-
ingunni og þeirri, sem er almennast orðuð. —
Mér finnast karlmenn næstu kynslóðar á undan
okkur hafa verið meiri „sjentilmenn" en okk-
ar jafnaldrar og jafnframt líflegri í andanum —
og meiri heimsborgarar. Lúxusherrar nútímans
eru oft ákaflega heimabakaðir. Það eina sem
sumir hafa haft upp úr öllum sínum utanlands-
reisum er að glata „drengnum" f sjálfum sér.
Mér finnst líka íslenzkir karlmenn alltof húm-
orlausir og taka sjálfa sig of alvarlega.
Ég er oft hissa á karlmönnum að þeir skuli
ekki hafa meira gaman af að vera „galant",
ekki aðeins við laglegar konur heldur við alla.
Það vantar víða þessa eðlilegu kurteisu rósemi
og hlýlega viðmót. Ég álít að mjög víða sé
ábótavant um háttvísa framkomu við börn, bæði
frá hendi foreldranna sjálfra, kennara, af-
greiðslufólks og fleiri. En hvar eiga börnin þá
að læra kurteisa framkomu? Ég álít að það megi
vinna margt barnið frá óþekkt og ókurteisi með
því að sýna því þrautseiga kurteisi sjálfur. En
andinn er oft sá hér, að það er gert gys að
kurteisum börnum.
Þá vil ég láta það koma fram í sambandi við
framkomu karlmanna, að mér virðist sveitafólk,
iðnaðarmenn og verkamenn, sem ég hef kynnzt
vera sérstaklega háttvísir í framkomu. Þeir menn
sem t. d. hafa unnið fyrir mig og með mér hafa
nær undantekningarlaust verið bæði kurteisir,
snyrtilegir, greindir og vel upplýstir menn, sem
ánægjulegt hefur verið að eiga tal við yfir
kaffibolla. Mér finnst þessir menn oft hafa til
brunns að bera sannari og eðlilegri kurteisi
heldur en hinir veizluvönu.
Drykkjuvenjur margra karlmanna hér á landi
eru heldur ömurlegar. Ég verð að segja að ég
hef oft undrazt drykkjusiði manna bæði f opin-
berum stöðum og annarra. Slíkt yrði aldrei lið-
ið annars staðar. Hinir eru þó meira á sínum
eigin vegum, þó ég vilji engan veginn afsaka þá.
Algengt er hér, álít ég, að karlmenn vilji
helzt láta eiginkonur sínar líta upp til sfn og
vera alltaf á sama máli. Ég álít að hitt sé eðli-
legra að karl og kona, hvort sem þau eru gift
eða ekki, geti ekki alltaf litið eins á öll mál-
efni. Það gefur öllu heimilislífi meiri hreyfingu
að rætt sé málefnalega um hlutina og hver út
frá sfnu sjónarmiði. Hitt getur farið út í algert
sambandsleysi. Ég held það þurfi ekki að vera
verri eiginkona þó hún sé ekki eilíft bergmál
af maka sfnum. Venst hún ekki líka með þvf af
að hugsa sjálfstætt? Annars er ýmislegt sem
bendir til þess, að hjónabönd og börn hefti
persónuleika beggja aðila. Væri ekki nauðsyn
að skylda alla f eins konar uppeldisskóla, læra
að vera feður, húsbændur, mæður og dömur?l
Ég er eflaust kominn út fyrir rammann, en allt
stýrist þetta hvað af öðru. Væri ekki eðlilegt að
reyna að skóla okkur í erfiðasta hlutverkinu,
sem er í því fólgið að tvær ólíkar manneskjur
eiga að búa saman og ala upp nýja einstak-
linga?
Allar konur meta kurteisa framkomu karlmanna
og jafnvel vaxa við það. Það gefur þeim meira
sjálfstraust.
Ég minnist veru minnar á Italíu, þar sem mað-
ur varla gat hreyft sig, hvorki úti ó götum né
á söfnum eða inni á veitingastöðum, án þess að
annað hvort væri flautað á mann eða maður
jafnvel eltur af einhverjum Suðurlandabúa. Mér
féll þetta oft ákaflega illa og fannst það ófrjáls-
legt. En ég verð að viðurkenna að þegar ég kom
hingað heim, enginn leit við og enginn
flautaði, viðbrigðin urðu nokkuð mikill! —
Meðalvegurinn er líklega skástur í þessu sem
öðru. Ef til vill hefur mér með þessu pári tekizt
að fæla blessaða herrana frá mér, og þvf miður
líklega líka þá kurteisu!
Þrátt fyrir gagnrýni mína þekki ég auðvitað
sjálf, til allrar hamingju, fjölda af prýðis mönn-
um hér á landi.
FRK. ÞURÍÐUR SIGURÐARD.
DÆGURLAGASÖNGKONA
1. a. Létt skap, framar öllu öðru, og þann
eiginleika að geta litið lífið björtum og réttlát-
um augum. Háttvísi, sem ekki er eingöngu not-
uð á almannafæri, heldur er manninum eigin-
leg, er ómetanleg og vekur þægilega öryggis-
kennd. Tillitssemi og oft þolinmæði er okkur
kvenfólkinu víst nauðsynleg, og karlmaðurinn
þarf, að mínum dómi, að vera viljasterkur og
sjálfstæður. Einna mest met ég einnig þann eig-
inleika, sem ef til vill mætti kalla sjálfsfórn,
en það er að geta beðizt fyrirgefningar og að
geta fyrirgefið í smáu sem stóru. Þó að karl-
maðurinn vilji sýna fram á vald sitt, sem hann
er oft gjarn á, er ofurlítil blíða og nærgætni
alltaf vel þegin. Loks finnst mér að unnusti og
eiginmaður þurfi að vera góður félagi.
b. Greiðugur, samvinnuþýður, traustvekjandi
og spaugsamur vinnufélagi er ómissandi.
c. Sízt sætti ég mig við óheiðarleik og undir-
ferli.
2. Vel klæddur og snyrtilegur karlmaður er
alltaf aðlaðandi, og ég aðhyllist það, að karl-
maðurinn sýni einhverja tilbreytni í klæðaburði,
en noti ekki eingöngu jakkaföt og hvíta skyrtu,
þótt sá búningur gegni ennþá sínu hlutverki.
Róleg og örugg framkoma, sem þó má ekki
bera vott um of mikla sjálfumgleði, er einnig
hrífandi, en drykkfeldni, kæruleysi og uppgerð-
ar „töffheit" er fráhrindandi.
3. Ég hef nokkrum sinnum lesið viðtöl við
ungar stúlkur, þar sem þær kvarta sáran yfir
dónaskap íslenzkra karlmanna. Ég er það ung,
að ég tel mig ekki hafa öðlazt næga reynslu
í umgengni, hvorki við íslenzka né erlenda karl-
menn, þannig að ég geti dæmt um, hvort þar
er einhver mismunur ó. En mín reynsla er sú,
að þeir karlmenn, sem ég hef kosið að um-
gangast, hafa komið fram við mig á sama hátt
og ég við þá. Ég met drengskap fram yfir yfir-
borðskurteisi.
25. tw. VIKAN 11