Vikan - 22.10.1970, Page 31

AÐEINS MÓÐIR
af honum. Hann var rólegur og
þægur, en ég var víst alltaf frek-
ar fyrirferðarmikill. Þá var
mamma alltaf glöð. Hún vann
og þrælaði, en hún var alltaf
brosmild og góð og lét aldrei
undir höfuð leggjast að sýna
okkur ástúð.
Það leit út fyrir að hamingj-
an brosti við mömmu aftur, því
að þegar ég var átta ára sagði
hún okkur bræðrunum að hún
ætlaði að gifta sig aftur, —
framkvæmdastjóra fyrirtækisins.
Ég man að mér fannst það allt
í lagi. Maðurinn var vingjarn-
legur og mér fannst það ekki
vera neitt athugavert að hann
flytti heim til okkar. En Knútur
bróðir minn varð mjög óham-
ingjusamur. Hann elti móður
okkar um allt, sleppti bókstaf-
lega ekki pilsunum hennar.
Hann var að verða sjö ára og
hann skildi ekki þennan mann,
sem gerði kröfur til móður okk-
ar. Knútur var afbrýðisamur á
sinn barnalega, eigingjarna hátt,
eins og börn eru oft, þegar þeim
finnst eitthvað trufla tilveru
sína.
Mömmu fannst þetta leiðin-
legt og hún bað mig að passa
hann vel, þegar við vorum einir
heima. En mér fannst það ekki
skemmtilegt starf að vera barn-
fóstra. Einn daginn laumaðist
ég einn út á leikvöllinn og
skildi Knút eftir heima. Ég man
að ég lék mér eina tvo klukku-
tíma við vini mína. Á leiðinni
heim heyrði ég í sjúkrabíl og
flýtti mér til að sjá hvert hann
væri að fara og ég kom mátu-
lega snemma fyrir hornið á göt-
unni heima hjá okkur til að sjá
börum lyft upp í bílinn.
Þegar ég kom heim var Knút-
ur hvergi sjáanlegur. Ég leitaði
um allt, en fann hann hvergi.
Mamma varð reið við mig, þegar
hún kom heim, svo ég viður-
kenndi að ég hefði stolizt út og
skilið Knút eftir einan.
Svo heyrði ég að dyrabjöll-
unni var hringt og ég heyrði
móður mína gráta og þá vissi ég
hvað hafði komið fyrir. Það var
þá Knútur, sem hafði verið á
börunum.
Næstu dagar voru hræðilegir.
Mamma var á sjúkrahúsinu
þangað til Knútur dó. En ég
gleymi aldrei hvernig hún reyndi
að hugga mig í allfi sinni sorg.
Árin liðu, mamma gifti sig
ekki aftur. Ég vaknaði oft á
miðjum nóttum, baðaður í svita
eftir hræðilega martröð. Það var
alltaf sama martröðin, ömurlegt
vælið í sjúkrabílnum'og börurn-
ar, þar sem Knútur lá. Mömmu
var ljóst að ég var alltof ungur
til að burðast með slíka sektar-
tilfinningu. Það getur verið þess
vegna að hún veitti mér mikið
frjálsræði. Ég man að mamma
átti ýmsa vini á æskuárum mín-
um, en enginn þeirra festi ræt-
ur heima hjá okkur. Hún þorði
ekki að hætta á að gifta sig aft-
ur og eignast kannske fleiri
börn. Það var líklega minning-
in um Knút, sem stóð á milli
hennar og þess öryggis, sem nýtt
hjónaband gat veitt henni.
Hún varð einmana þegar ég
flutti frá henni og ennþá meira
einmana, þegar ég kvæntist. Þá
hafði hún ekkert til að dreifa
huganum, nema fyrirtækið og
bókhaldið. Hafði ég nokkurn
tíma haft áhuga á fyrirtækinu?
Ég hafði tekið það sem sjálf-
sagðan hlut að ég fengi þá pen-
inga, sem ég þurfti. Það var ekki
fyrr en ég var kominn í fasta
stöðu að móðir mín sagði mér
að hún hefði alltaf rekið þetta
fyrirtæki með litlum eða engum
ágóða og síðustu árin með tapi.
Ég minnist alltaf sumardags-
ins, sem hún bað mig að koma
til sín og líta á gömul skjöl. Hún
var þá fyrir löngu búin að selja
fyrirtækið, en samt fannst henni
að hún þyrfti að láta mig sjá
þetta, og ég sá ekki aðeins
bókfærsluna heldur líka hennar
einmanalega líf. Skildi ég það
þá, eða skaut ég því frá mér,
vegna þess að veðrið var dásam-
legt og konan mín átti afmæli?
Þetta kvöld á sjúkrahúsinu
rann það upp fyrir mér, að ein-
hvern tíma kæmi að því að ég
væri í sporum móður minnar.
Þegar þar að kæmi hefðu mín
börn líka fjarlægzt eldri kyn-
slóðina, eins og ég hafði fjar-
lægzt móður mína.
Hún lá grafkyrr, en við og við
oþnaði hún augun. Skyndilega
færðist viðkvæmnislegt bros yf-
ir andlit hennar, eins og hún
vildi hughreysta mig.
Ég hefði gefið ár af lífi mínu,
til að fá, þó ekki væru nema
tvær vikur til að gleðja hana.
Við gætum þá farið í ferðalag.
Sg gæti farið með henni til
þeirra staða, sem hún hafði allt-
af haft löngun til að kynnast, en
aldrei haft ráð á því.
Eða hún gæti komið með mér
til sumarbústaðarins. Setið við
ströndina og horft á börnin leika
sér. Hve oft hafði ég sjálfur gef-
ið mér tíma til þess? Ég man að
é<? varð oft ergilegur, þegar
kona mín sendi mig til að sækja
börnin, sem voru eins og dökkir
dílar langt í burtu.
Það rann upp fyrir mér að
lífið er stutt og að við menn-
irnir gefum okkur alltof lítinn
tíma til að lifa því.
Ég vissi ekki hvernig hin
stutta sambúð foreldra minna
hafði verið, en síðasta daginn
sem hún lifði sagði hún mér svo-
lítið frá því.
Móðir mín hafði verið ung og
lagleg stúlka af vel stæðu fólki
komin. Faðir minn var töluvert
eldri, maður sem fjölskyldan
hafði þekkt í mörg ár. Það var
eiginlega þegjandi samkomulag
að þau ættu að eigast. Mamma
hafði ekki verið ástfangin af-
honum, en þá var það eiginlega
ennþá siður að foreldrarnir
giftu burt dætur sínar, eða að
minnsta kosti hefðu mikið að
segja, og faðir minn var álitinn
efnilegur maður.
Enginn hafði hugmynd um að
hann drakk mikið. Þegar móðir
min komst að því, þagði hún yf-
ir því, henni fannst það svo
mikil smán. Og þegar faðir minn
lézt, þá lét hann henni eftir þetta
fyrirtæki, sem eiginlega var
ekkert nema skuldir. Ég hafði
alltaf haldið að það væri vel
stætt fyrirtæki. Bros mömmu
var dálítið hreykið þegar hún
sagði mér að hún hefði komizt
eepnum verstu örðugleikana. Ég
virti hana fyrir mér og varð
hugsað til drengjanna minna
tveggja, sem léku sér svo
áh^'»«iulausir í garðinum við
húsið okkar. Eg skammaðist mín
mikið, þegar ég hugsaði til þess,
sem ég hefði getað létt undir
með móður minni....
Lífið verður að halda áfram
þótt öldruð móðir hverfi af sjón-
arsviðinu. En ég get ekki látið
vera að ‘hugsa til allra þeirra
einmana mæðra, sem sitja víða
í tómlegum íbúðum. Og til
Framhald á bls. 48
43. tbi. VIKAN 31