Vikan - 07.11.1974, Qupperneq 14

ÞEGAR DJOFUL'
KOM NIÐUR Dr
Nelson Algren er
Amerikani, fæddur árið
1909 i Chicago. Hann er
þekktastur fyrir skáld-
sögur sinar, sem eru
skrifaðar i raunsæisstil
og fela i sér þjóðfélags-
legar ádeilur. Að
minnsta kosti ein þeirra
hefur verið kvikmynd-
uð, The Man with the
Golden Arm, sem sýnd
var hér fyrir nokkrum
árum. örn H. Bjarnason
þýddi þessa smásögu
eftir Nelson Algren.
Slöast liðiB laugardagskvöld
reis upp mikil deila á Poloniabar.
Allir helztu drykkjuboltarnir I
Divisonstræti voru aö reyna aö
koma sér saman um, hver væri
þeirra verstur. Symanski kvaöst
örugglega vera verstur, en Oljiec
sagöist ekki vera neinn eftirbátur
hans og ekki heldur Koncel, né
Czechowski. Þá var þaö sem
Roman Orlov kom inn, og þar
meö var máliö Utkljáö. Aumingja
Roman haföi veriö fullur svo
lengi, aö þegar rætt er um lifandi
fólk, þá vill hann gleymast, rétt
eins og hann sé ekki á meöal okk-
ar lengur. „Djöfullinn hefur bUiö
um sig I einum tvöföldum”, segir
Roman hálf þvöglumæltur.
„Innan í mér er stór ormur, og
hann nagar I slfellu. Ég drekki
honum dag hvern, en samt nagar
hann og nagar. Drengir, hjálpiö
mér aö drekkja orminum”.
Þaö var þess vegna, sem ég
keypti einn tvöfaldan handa aum-
ingja Roman og spuröi hann svo I
hreinskilni, hvernig gæti staöiö á
þvi, aö hann, ekki nema þrítúgur
maöurinn, væri oröinn mesti
drykkjusvolinn I öllu Division-
stræti.
Þaö tók hann langan tlma og
marga tvöfalda aö segja frá þvl.
En milli formælinga og ekkasoga
haföist þaö þó loksins upp Ur hon-
um, og ég segi frá þvl hér eins
skilmerkilega og mér framast er
unnt. Þó auövitaö án alls ekka og
án allra formælinga.
Þegar Roman var þrettán ára,
flutti Orlovfjölskyldan inn I
tveggja herbergja IbUÖ I Noble-
stræti. A daginn eldaöi móöir
hans mat á veitingahUsi I
Divisionstræti, og svo eldaöi hUn
heima hjá sér á kvöldin. En pabb-
inn spilaöi á harmoniku I
Divisionstræti á nottunni og svaf
á daginn. Þaö voru aöeins tvö
rUm I þessari litlu IbUÖ, þannig aö
þaö var svo sem enginn aö hvetja
kallinn til þess aö koma heim.
Af þvl aö Roman var elztur, þá
svaf hann á milli tvlburanna I
rUmi, sem haföi veriö komiö fyrir
I fremra herberginu. Þannig aftr-
aöi hann þeim frá þvl aö fljUgast
á á nóttunni, eins og þeir voru
vanir aö gera á daginn. Teresa
litlaj sem var ellefu ára og átti
ekki eins gott meö aö læra og sum
bekkjarsystkini hennar, svaf hjá
mömmu sinni I gluggalausa her-
berginu á baka til. Ef þaö henti aö
pabbinn kom heim fyrir dögun, en
þaö vildi stundum brenna viö,
sérstaklega I byrjun viku, þá
skreiö hann án þess aö mögla
undir rUmiö hjá Roman og tvl-
burunum. Þar hélt hann sig svo,
þangaö til Roman fór á fætur,
klæddi tvlburana og fór meö þá til
messu. Ef Udo, sem var sam-
bland af skozkum fjárhundi og St.
Bernardshundi og álíka stór og
þeir báöir til samans, var þegar
búinn aö hringa sig undir þvi
rUmi, þá gaf kallinn honum smá
stuömeöharmonikunni. Slöan fór
hann inn I herbergiö á baka til og
skreiö undir rUmiö hjá konunni
sinni. Þegar þannig stóö á, svaf
hann undir rUmi allan daginn.
Hann skreiö aldrei upp I rúm
konu sinnar, jafnvel ekki um há-
bjartan dag, hvort sem þaö stóö
autt eöa ekki. Þaö var eins og
honum finndist hann þess ekki
veröugur aö sofa I þvl, ekki einu
sinni eftir aö hUn var farin I vinn-
una. Alla nóttina haföi hann veriö
trUr harmonikunni sinni, og þaö
var en|u llkara en honum finndist
hann þurfa aö vera þaö aö degin-
(Um llka.
Alls konar einkennilegir hlutir
voru á sveimi I höföinu á kallin-
um, og jafnvel tvíburarnir vissu
þaö. Og I hvert sinn sem bekkjar-
systkini Teresu vantaöi einhvern
til þess aö ná sér niöur á, þá bitn-
aöi þaö á henni, telpuanganum.
Og allt var þetta Ut af pabba
hennar.
Einn sunnudag höföu þau öll
fariö til messu, en þegar þau
komuheim sagöi kallinn þeim, aö
á meöan þau voru I burtu hefði
einhver veriö aö banka.
„Þaö var einhver aö rjála viö
dyrnar”, sagöi hann, „en þegar
ég opnaöi var enginn sjáanleg-
ur”. Hann leit Ut undan sér á
börnin.
„Hver er aö gantast viö pabba
gamla?” sagöi hann.
„Kannski þaö hafi verið frU
Zolewitz”, sagöi mamman kæru-
leysislega, „hUn kemur stundum
aö fá lánaö eitt og annaö”.
Þetta sunnudagskvöld var
óvenju nöturlegt I fbUöinni. Kall-
inn var farinn Ut aö vinna sér inn
klink og spila fyrir drykk I gogg-
inn á sér. Tvlburarnir voru hátt-
aöir, og Teresa var aö lesa spurn-
ingarkveriö sitt. Þá var þaö sem
Roman heyröi, aö bankaö var
tvisvar. Þaö var eins og bankiö
kæmi innan Ur klæöaskápnum, en
þaö gat auövitaö ekki veriö, enda
voru tvíburarnir komnir I rUmiö.
Roman opnaöi dyrnar fram á
gang, en þar mætti honum ekkert
nema kaldur gustur. Hann var
aöeins þrettán ára, og hann þoröi
ekki aö gá á bak viö huröina. Þvl
slöur vildi hann minnast á klæba-
skápinn. Alla þessa nótt snjóaöi
Uti fyrir, og Roman lá vakandi.
Hann Imyndaöi sér aö léttur snjór
félli á myrkar götur um allan
hinn dularfulla heim. Snjórinn
féll á brött hUsþök I fjarlægum
borgum og á fjallháar öldur Uti I
miöju Atlantshafi og á þakskegg-
in I Noblestræti. Hann var rétt I
þann veginn aö sofna, þegar
bankiö byrjaöi aftur. Þrisvar var
bankaö, eins konar taktviss að-
vörun. Hann lá undir sænginni
stlfur af ótta og hlustaöi. Svo
heyröist hrikt I hurö, eins og
pabbi hans væri aö læöast inn. En
pabbi hans bankaði aldrei né
læddist. Þegar pabbi hans kom
heim, mátti heyra harmonikuna
slást utan I hUsin eftir endilöngu
Noblestræti. Hann hringlaöi stolt-
ur I klinkinu og söng falskt og
mumlaöi og hló og hrasaöi. Pabbi
hans bankaöi aldrei. Hann var
vanur aö sparka upp hurðinni og
öskra glaölega.
„Hvaö er nýtt, er ekki allt I
flna?” Og hann dró heimilisfólkiö
fram Ur rúmum slnum og lét
glamra I pottum og pönnum. Svo
hló hann af engu sérstöku tilefni
og þrasaöi viö ósýnilega bar-
þjóna, þangaö til einhver gaf hon-
um pylsu og egg og kaffi og brauö
14 VIKAN 45. TBL.