Vikan - 07.11.1974, Qupperneq 19

Það er hollt
að gráta —i hófi.
Sálfræðingar
telja
nær öruggt,
að tárin
auðveldi lifið.
Blygðist þið ykkar fyrir að
gráta?
bað ættuð þið ekki að gera.
Grátur er mjög svo eðlilegur og
einnig nauðsynlegur. Þetta á
jafnt við um karlmenn sem kon-
ur. Þvi miður er oft sagt við
drengi: „Þú ert þó ekki að grenja
eins og stelpa. Það er ókarlmann-
legt að gráta!” Fullorðnum karl-
manni leyfist þó að gráta, ef hann
er aö fylgja barni sinu til grafar,
og þegar móðir hans deyr.
Gráturinn sýnir hve likaminn
og sálin eru nátengd hvort öðru.
Liði manni illa, fær maður útrás i
tárum. „Tárin eru öryggisventlar
særðra tilfinninga,” segja sál-
fræðingar.
Kona nokkur sagði frá eftir-
tektarverðu dæmi um -þetta: Ég
reifst heiftúðlega við vin minn.
Þetta var allt tómur misskilning-
ur, en við hreyttum út úr okkur
andstyggilegum orðum. Ég
reyndi að ná sáttum með þvi að
láta undan siga, en það kom ekki
að neinu haldi óg ég fór reið og
særö heim. Heima settist ég á
baðkersbrúnina, studdi mig við
handlaugina og grét. Grét hátt og
af heift. Þá hafði ég ekki grátið
lengi. Ég hætti ekki að gráta fyrr
en ég lyfti höfðinu og leit i spegil-
inn. Kqnur, sem hafa grátið, lita
ekki sérlega vel út — jafnvel þótt i
flestum ástarsögum allra alda sé
hinu gagnstæða haldið fram:
„Tárin glitra i fögrum augum
þlnum og falla niðúr' um vanga
þér eins og perlur...”
Þegar ég skæli þýðir ekkert að
halda þvi fram, að augum I mér
séu fögur. Ég held mig frekar við
hina skýringuna: „Þegar mann-
vera kemst i uppnám og getur
ekki brugðizt við orsökum upp-
námsins með öðrum hætti, taka
tárakirtlarnir til starfa. Þeir
krefjast svo mikillar orku, að
uppnámið hverfur. Orsök upp-
námsins verður áfram fyrir
hendi, en manninum hefur létt
mikið”.
Og gráturinn hjálpaði mér.
Þegar ég var búin að skæla i bað-
herberginu, átti ég auðveldara
með að hugsa rökrétt og fór strax
að velta fyrir mér leið til þess að
koma sambandi mínu og vinar
mlns á réttan kjöl aftur.
Þessi grátur ' konunnar var
„æskilegur”. Hann hafði heilla-
vænlegar afleiðingar. Þörf henn-
ar fyrir tárin var svo mikil, að
allur likami hennar grét með.
„Óæskileg” eru hins vegar þau
tár, sem mannvera — meðvitað
eða ómeðvitað — stjórnar um-
hverfi sinu með. Sálfræðingurinn
Jens Corssen bendir I þessu sam-
bandi á kvensjúkling sinn, sem
beitti tárunum þegar fyrir sig, ef
einhver ágreiningur kom upp
milli hennar og manns hennar.
„Það er ekki hægt að ræða mál-
ið skynsamlega við hana,” kvart-
aði eiginmaðurinn. Tárin voru
greinilega vopn hennar til að
koma fram vilja sinum. Hún vildi
hafa betur i öllum deilumálum.
Hún óttaðist, að alvarlegar sam-
ræður, þar sem reynt væri að
komast að skynsamlegum niður-
stöðum um vandamálin, riðu
hjónabandi hennar að fullu.
Betri eru rök
augu en maga-
sár.
Annar kvensjúklingur notaði
tárin til þess að verða sér úti um
blíðu elskhuga sins. Þegar henni
fannst hann ekki auðsýna sér
nægilega bliðu, fór hún að skæla.
Og þá huggaði hann hana I faðmi
slnum.
„Fólk ætti að venja sig af slik-
um „krókódilstárum”,” segir
Jens Corssen. Fólk ætti lika að
venja sig af þvi að gráta af sjálfs-
meöaumkun, þvi að sllkur grátur
hefur þann einan tilgang að fá
aðra til að auðsýna meðaumkun.
Þegar um slikt er að ræða, eru
tárin heimskuleg lausn. Fólk sem
grætur „krókódílstárum”, kann
ekki að ráöa málum sinum til
lykta á skynsamlegan hátt. Það
kann ekki að gera meðbræðrum
slnum skiljanlega liðan sina á
eðlilegan hátt. í stað þess að
segja: „Ég vil ekki hafa þetta
svona,” er farið að gráta. Og þá
virka tárin eins og viðkomandi sé
hjálparvana — og það er slæmt.
„Grátið þar sem það á við og
þegar það á við,” segir Jens Cors-
sen, „þegar þið eruð I uppnámi,
þegar þið þurfið þess með, grátið
af gleði, af harmi, af hrifningu, og
hikið ekkí við að skæla, þegar
ykkur liður illa. Það er betra að
vera með rök augu en magasár.”
Corssen segir einnig, að fólk
eigi að sýna öðrum, sem allt I einu
bresta I grát i kringum það, skiln-
ing. „Það er ómanneskjulegt að
gera gys að tilfinningum ann-
arra,” segir Corssen. „Og munið,
að ef einhver sýnir ekki tilfinn-
ingar slnar, verður hann alltaf
órétti beittur. Og það er ekki að
undra, þvl að hvernig eiga aðrir
að vita, hvað honum þykir miður
og hvað betur, ef hann lætur það
aldrei I ljós?”
1 samfélagi okkar er allt of
mikið gert úr „sjálfstjórn”. Þeir,
sem „hafa stjórn á sér” njóta að-
dáunar fyrir hve „sterkir” þeir
eru. Hinir, sem „bera sig illa”,
eru taldir heldur litlir karlar.
Látiö þetta engin áhrif hafa á
ykkur! Látið tilfinningar ykkar i
ljós! og munið: Fólk, sem segist
aldrei gráta, er áreiðanlega
miklu lokaðra og þvi líður verr en
hinum, sem láta tilfinningarnar
ráða og eru óhræddir við tárin.