Vikan - 24.06.1976, Blaðsíða 35

Með smásjárskurð/ækningum hefur
læknum enn tekist það sem áður
var ta/ið ók/eift.
Nú sauma þeir /íkamsh/utaf sem
/osnað hafa frá bo/numf aftur
á sinn stað með aðstoð smásjár.
Sjúklingarnir eru að sjálfsögðu
fluttir rakleiðis á sjúkrahúsið af
slysstað, en nokkur tími getur oft
liðið frá því sjúklingur kemur
þangað, þar til aðgerð hefst. Oft
eru hinir týndu limir ekki auð-
fundnir. Á meðan sjúklingurinn er
á leiðinni á sjúkrahúsið leitar
lögreglan og aðrir á slysstað
dyrum og dyngjum að limnum
týnda, og takist þeim að finna
hann, er ætt af stað undir sírenu-
væli og blikkandi Ijósum áleiðis til
spítalans, því að vissulega er um
dýrmætan farm að ræða og
áríðandi, að hann komist tafar-
laust til skila.
í júlí 1975 var sett á sofn
ágræðsiudeild í Ismaningerstræti í
Munchen, sem opin er allan
sólarhringinn. Hvati þess að hún
var sett á stofn voru skýrslur, sem
þýskum læknum höfðu borist frá
starfsbræðrum þeirra í Japan,
Kína, USA og frá Ástralíu. Á þingi
þýskra skurðlækna, sem haldiö
var í Munchen, sagði gestur á
þinginu, ástralski barnaskurð-
læknirinn Earl Owen prófessor, frá
173 árangursríkum ágræðsluað-
gerðum, sem hann hafði fram-
kvæmt í sjúkrahúsi sínu í Sydney.
Prófessor Owen hafði með sér
kvikmynd til að sýna þýskum
starfsbræðrum sínum, en hún
sýndi í smáatriðum, hvernig hann
fór að því að skeyta saman aftur
hönd fjórtán ára gamallar stúlku,
sem hafði orðið fyrir því óláni að
tæta hana í sundur í prentvél.
Höndin sjálf hafði slitnað frá
handleggnum og kramist í sundur
í tvo hluta. Aðgerðin tók alls
sautján klukkustundir. Fyrst fóru
tíu tímar í að festa höndina aftur
við liminn og síðan sjö I að skeyta
saman hlutana tvo. Sauma varð
saman allar slagæðar, taugar,
sinar og bláæðar, svo aðgerðin
bæri tilætlaðan árangur, en það
tókst þrátt fyrir mikla erfiðleika og
höndin varð starfhæf að nýju.
Ástralinn vakti hrifningu og
áhuga starfsbræðra sinna, en
hann reyndi að draga heldur úr
eldmóði þeirra en hitt, því ekki er
heiglum hent að sauma saman
æð, sem nær ekki einum milli-
metra í þvermál, svo óaðfinnan-
legt sé, þrátt fyrir góojn vilja og
brennandi áhuga
Frú Schmidt-TUtemann og
hópur hennar tók orð Owens
alvarlega og þau flönuðu ekki að
neinu. Þau æfðu sig tvisvar í viku
á rottum og músum og prófessor
Schmidt-Tintemann fórnaði meira
að segja tennisíþróttinni, því hún
taldi hana ekki hafa góð áhrif á
styrkleik og stöðugleika handa
sinna. Við minnstu hreyfingu
handarinnar umfram það sem
nauðsynlegt er, hverfa áhöldin út
úr sjónsviði smásjárinnar, og má
líkja því við að allt í einu slokkni öll
Ijós í venjulegri skurðstofu.
Að vísu eru aðgerðir sem þessar
ekki alveg nýjar af nálinni. Árið
t 1962 tókst í fyrsta sinn i sögunni
að græða á handiegg, sem slitnað
hafði af. Aðgerðin fór fram á
sjúkrahúsi í Boston, en fyrir
óhappinu varð tólf ára gamall
drengur Ewerett Knowles. Hann
missti handlegginn í járnbrautar-
slysi. Nú er hann starfandi bíla-
smiður og kennir sér ekki meins.
Árið 1964 saumuðu kínverskir
læknar hægri höndina aftur á 27
ára gamlan málmiðnaðarmann,
sem misst hafði höndina í vél. Sú
aðgerð tókst ekki eins og til var
ætlast, þvi að taugarnar uxu ekki
rétt saman, heilaboð fóru ekki
rétta boðleið, og vöðvarnir í
hendinni visnuðu.
Þessar fyrstu aðgetðir í sögu
álimunar snerust um stærri lík-
amshluta en nú gerist, svo sem
fótleggi og handleggi, þar sem
taugar og æðar eru af allt annarri
stærðargráðu en í fingrum og tám.
Við slíkar aðgetðir dugir skörp
sjón líka ofttHt nær, þó að
stundum vetði að grípa til stækk-
unarglerja. En þegar sauma þarf
saman fingur eða tær, verður
undantekningarlaust að nota smá-
sjá.
Fyrst verður að byrja á að
merkja endana, sem tengja á
saman, með smásæjum klemmum
og marglitum spottum. Þegar
lokið er við að tengja beinendana
saman með vír saumar skurðlækn-
irinn saman slagæðarnar, svo
26. TBL. VIKAN 35