Vikan - 25.08.1977, Side 39

Éinhvers staðar fyrir neðan hann 13. HLUTI
var bæklaður maður að brjótast um í skítugri ánni, örmagna
af þreytu og loks myndi myrkrið og áin
gleypa hann að fullu.
okkur takist einungis að handsama
njósnara, þegar við hnjótum um þá
steindauða?”
Útidyrabjöllunni var nú hringt og
Guillam fór ofan og opnaði. Sér til
sárra leiðinda heyrði Smiley, að
hann bauð komumanni innfyrir. Þvi
næst heyrði hann lágværar raddir
og fótatak er gengið var upp
stigann. Það var bankað á dymar
og Maston kom inn. Hann var með
hjákátlega stóran blómvönd í
hendinni og leit út fyrir að vera
nýkominn úr garðboði. Smiley
minntist þess að það var fðstudagur
og vafalaust myndi hann fara til
Henley yfir helgina. Hann brosti
breitt. Hann hlaut að hafa brosað
alla leið upp stigann.
„Jæja, George, þú ert aftur
kominn í slaginn!”
,,Já, því miður og raunar varð ég
fyrir smá slysi.”
Hann settist á rúmið og hallaði
sér yfir það, þannig að olnboginn
hvildi hinum megin við fætur
Smileys.
„Fékkstu skilaboðin frá mér,
George?”
„Já.”
Það varð andartaks þögn.
„Það hefur verið rætt um að setja
upp nýja deild innan stofnunarinnar
George. Okkur finnst, að þú eigir að
eyða meiri tíma í tæknilegar
rannsóknir, og þá með sérstöku
tilliti til njósna á sviði geimvísinda.
Þetta er einnig skoðun innanrikis-
ráðuneytisins. Guillam hefur sam-
þykkt að verða okkur innan handa
hvar meðmæli snertir. Mig langar
til þess að vita, hvort þú ert ekki
reiðubúinn til þess að taka við
þessari nýju deild. Þú verður
vitaskuld hækkaður í tign og sótt
verður um sérstaka heimild til þess
að framlengja starfstima þinn, þótt
þú eigir eftir laganna bókstaf að vera
kominn á eftirlaun. Starfsmanna-
stjórinn okkar er þessu mjög
samþykkur.”
„Þakka þér fyrir, en ég vildi
gjaman fá að hugleiða þetta
aðeins.”
„Já, auðvitað... auðvitað."
Maston virtist hafa verið sleginn út
af laginu. „Hvenær geturðu látið
mig vita? Það verður að öllum
líkindum nauðsynlegt að ráða
nokkra nýja menn og eins þurfum
við að huga að skrifstofuplássi.
Gætirðu hugleitt þetta núna yfir
helgina og látið mig síðan vita á
mánudag. Innanrikisráðherrann vill
gjaman...”
„Já, ég skal láta þig vita. Ég er
þér mjög þakklátur.”
„Það var ekkert. Auk þess er ég
eins og þú veist einungis Ráðgjaf-
inn. Þetta er ákvörðun annarrra og
mér var eingöngu falið að færa þér
fréttirnar. Eins og venjulega er ég i
hlutverki sendisveinsins.”
Maston leit ákveðinn á Smiley
sem snöggvast, hikaði andartak, en
sagði síðan: „Ég er búinn að skýra
málið fyrir ráðherrunum að svo
miklu leyti, sem nauðsynlegt er.
Okkur kom saman um, að þetta yrði
að gerast. Innanrikisráðherrann var
einnig viðstaddur.”
„Hvenær var þetta?”
„Núna í morgun. Það vom
nokkur tðluvert alvarleg atriði, sem
bar á góma. Okkur datt í hug að
bera fram mótmæli við Austur-
Þjóðverja og að fara fram á að þessi
Mundt yrði framseldur.”
„Jó, en við viðurkennum ekki
Austur-Þýskaland. ”
„Einmitt. Og í því liggja
vandræðin. Hins vegar er hægt að
koma mótmælum á framfæri í
gegnum þriðja aðila.”
„Eins og til að mynda Rússa?”
„Já. Hins vegar er ýmislegt, sem
mælir gegn því. Mönnum kom
saman um að óþarfa fjaðrafok
myndi vera óhagstætt hagsmunum
þjóðarinnar. Það er þegar nokkur
óánægja rikjandi hér í landi
varðandi endurhervæðingu Vestur-
Þjóðverja. Menn voru á eitt sóttir
um, að sannanir um undirróður-
starfsemi Þjóðveija í Bretlandi,
hvort sem hún er að undirlagi Rússa
eða ekki, myndi magna þessa
óánægju. Þegar allt kemur til alls,
er ekkert sem sannar, að Frey hafi
verið handbendi Rússa. Kannski
tækist andstæðingum okkar að
læða því inn hjó almenningi, að
hann hafi starfað upp á eigin spýtur
eða í þágu sameinaðs Þýska-
lands.”
„Ég skil.”
„Enn sem komið er veit fólk
afskaplega fátt um þetta mál. Hvað
snertir lögregluna, þá hefur innan-
ríkisráðherrann lofað því, að þeir
muni reyna að gera eins lítið úr
málinu og unnt er... Nú, en segðu
mér eitt, hvernig náungi er þessi
Mendel? Er óhætt að treysta
honum?”
Skelfing fyrirleit Smiley Mast-
on fyrir þessa spumingu.
„Já,” sagði hann.
Maston reis á fætur. „Gott,”
sagði hann, „gott. Jæja, ég verð
víst að hraða mér. Ef það er
eitthvað, sem ég get gert fyrir þig,
þá nefndu það bara.”
„Já, þakka þér fyrir. Annars
annast Guillam mig með mestu
prýði.”
Maston var kominn fram að
dyrum. „Jæja, gangi þér vel,
George, og mér þætti mjög vænt
um, ef þú vildir taka að þér þetta
nýja starf.” Hann sagði þetta
lágum rómi og brosti um leið
smeðjulega, eins og honum væri
þetta mikið kappsmál.
„Þakka þér fyrir blómin,” sagði
Smiley.
Dieter var látinn og hann hafði
drepið hann. Brotnu fjngumir ó
hægri hönd, stirðleikinn í likaman-
um, höfuðverkurinn og nagandi
sektartilfinningin, allt bar þetta
vitni um það. Og Dieter hafði leyft
honum að gera það. Hann hafði ekki
hleypt skoti af byssunni, heldur
munað eftir vináttu þeirra, en
Smiley hafði það ekki. Þeir höfðu
mæst þarna, tveir vinir í myrkrinu,
og barist líkt og óargadýr. Dieter
hafði munað en Smiley ekki. Þeir
tilheyrðu hvor sinum heimi, hvað
snerti hugsun og hegðunarmynstur.
Dieter var þessi frjói en einstreng-
ingslegi maður, sem var að reyna að
byggja upp nýja menningu. Smiley
dýrkaði á hinn bóginn skynsemina
og vildi varna því að Dieter næði
markmiði sinu. „Æ, guð minn
góður,” sagði Smiley upphátt,
„hver var þá göfugmennið.”
Með erfiðismunum skreiddist
hann framúr og tók að klæða sig.
Núna þegar hann stóð í fæturna,
leið honum ögn skár.
17. KAFLI
KÆRI RÁÐGJAFI
Kæri Róðgjafi.
Ég tel mér nú loks fært að svara
boði starfsmannastjórans varðandi
hina nýju stöðu í Deildinni. Mér
þykir leitt, að það skuli hafa dregist
svona, en eins og þér vitið hef ég
ekki verið heill heilsu undanfarið,
og hef einnig þurft að huga að
ýmsum persónulegum málum, sem
ekki snerta deildina.
Þar eð ég er ekki að fullu búinn að
jafna mig eftir lasleikann tel ég ekki
skynsamlegt af mér að taka boði
þeirra. Ég bið yður að koma þessum
skilaboðum áfram til starfsmanna-
stjórans.
Ég þykist þess fullviss að þér
skiljið afstöðu mina.
Yðar einlægur,
George Smiley.
Kæri Peter.
Hjálagt sendi ég þér yfirlit
varðandi Fennanmálið. Þetta er
eina eintakið. Þegar þú ert búinn að
lesa það vildirðu þá ekki gjöra svo
vel að koma því til Mastons. Það er
mikilvægt fyrir mig að skýra frá
málinu eins og það blasir við frá
mínum bæjardyrum séð.
Bestu kveðjur,
George.
Fennanmálið.
Mánudaginn 2. janúar átti ég
samtal við Samuel Arthur Fennan,
starfsmann í utanríkisráðuneytinu,
í því skyni að reyna að komast að
hinu sanna varðandi aðdróttanir í
hans garð, sem fram komu i
nafnlausu bréfi. Viðtalinu var
komið á í samræmi við hefðbundnar
reglur, þ.e.a.s. með samþykki
utanríkisráðuneytisins. Við vissum
ekkert misjafnt um Fennan, nema
hvað hann hafði hallast á sveif með
kommúnistum er hann var við nám
í Oxford á fjórða áratugnum, en upp
úr þessu var ekki mikið lagt.
Viðtalið var því á vissan hátt
eingöngu formsatriði.
Erfitt reyndist að ræða þetta mál
á skrifstofu Fennans í utanríkis-
ráðuneytinu og við ákvóðum því að
fara út í St. James skemmtigarðinn
og njóta um leið góða veðursins.
Síðar hefur komið á daginn að
einhver mun hafa borið kennsl á
okkur og skýrt starfsmanni Austur-
þýsku leyniþjónustunnar frá þessu.
Á stríðsárunum hafði ég starfað
með þeim manni. Það liggur ekki
ljóst fyrir, hvort hann hefur látið
fylgjast með Fennan eða um
tilviljun hafi verið að ræða.
Um kvöldið 3. janúar tilkynnti
lögreglan í Surrey, að Fennan hafi
framið sjálfsmorð. Vélritað sjálfs-
morðsbréf undirritað af Fennan
innihélt þá fullyrðingu að öryggis-
þjónustan hefði rýrt mannorð hans.
Eftirfarandi staðreyndir komu
hins vegar í ljós við frekari
rannsókn, en þær bera það með sér,
að ýmislegt gruggugt hafi verið á
seyði.
34. TBL.VIKAN 39