Vikan - 25.12.1980, Blaðsíða 5

II
Vikan og Heimilisiðnaðarfélag íslands
saumum fyrir fullorðna,
en þar hafa nokkrir
nemendanna unnið barna-
búninga.
Kennari á námskeiðinu
og stoð og stytta nemend-
anna var Elín Jónsdóttir.
Elín sneið búningana en
konurnar saumuðu. Lögð
var áhersla á vönduð efni
og vandaða vinnu.
Þjóðbúningurinn er í eðli
sínu varanleg eign og
gengur ósjaldan frá
kynslóð til kynslóðar.
Engin gerviefni voru notuð
og allt var saumað í
höndum nema lengstu
saumar.
Búningurinn sem í
daglegu tali er nefndur
upphlutur skiptist í skyrtu,
bol (upphlut), pils og
svuntu. Húfa er borin við.
Skyrturnar eru úr einlitum
bómullarefnum. Bolurinn
eða upphluturinn er oftast
hafður úr bómullarflaueli.
Hann er ýmist lagður
balderuðum borðum eða
svonefndum líberíborðum.
Líberíborðarnir eru ofnir
með gull- eða silfurþræði
og voru uþphaflega og eru
notaðir á einkennis-
búninga. Silfrið sem notað
er á búninginn, það er að
segja millur, reim,
hólkur, næla og svuntu-
hnappur, er langdýrasti
hluti búningsins. Ekki er
nauðsynlegt að eignast allt
silfrið í einu. Upphluts-
silfur er og gjarnan
dýrmætir erfðagripir.
Pilsið er úr dökku ullar-
efni og er látið ná niður
fyrir hnésbætur á stærri
stúlkunum en er haft
styttra á þeim minni.
Svuntan er ýmist úr sama
efni og skyrtan eða úr
köflóttu handofnu ullar-
efni. Flestar stúlkurnar
eru með handprjónaðar
húfur. Ein þeirra minnstu
hefur svokallaðan bát og
önnur er með sþaðahúfu.
Sþaðahúfan er gerð eftir
gamalli fyrirmynd af
Þjóðminjasafni.
Námskeiðið tók sjö
kvöld og kostaði gkr.
40.000 (nýkr. 400). Heildar-
efniskostnaður er á bilinu
gkr. 150-170.000 (nýkr.
1500-1700). Þar af vegur
Hlfrið langþyngst. Átta
millur og reim kosta gkr.
60.000 (nýkr. 600), hólkur
gkr. 40.000 (nýkr. 400) og
svuntuhnappur og næla
gkr. 25.000 (nýkr. 250).
En getur hver sem er
saumað þjóðbúning aðeins
ef hann fær leiðsögn?
Þetta virðist vera býsna
flókið og ekki á hvers
manns færi. Þessari
spurningu svaraði Elín á
þá leið að það væri með
þjóðbúningasaum eins og
svo margt annað, þeim
sem gætu unnið af natni
og þolinmæði væri þetta
kleift en öðrum ekki.
52. tbl. Vlkan S