Vikan - 25.12.1980, Side 43

Úr nýjum bókum
hlutanna eftir að hann var dauður.
Hins vegar tók hann eftir fjárfesting-
unni.
Teikningin lá i töskunni og þar að
auki skissurnar. Ef Donni hefði áhuga
og borgaði vel slyppi hann kannski við
aðfara til Gests.
Donni át, og hellti úr annarri rjóma-
könnunni út í bollann sinn.
Skál, hvislaði hann eins hátiðlega og
hægt er að hvísla.
Framtíðin er sannarlega björl. bætti
hann viðfullum rómi.
Jens gat ómögulega samsinnt því.
Tónninn í Maju var ekkert björgulegri
en venjulega. og ennþá var óvist hvort
honum tækist að krafsa sér saman í
farseðilinn svo hann gæti veifað honum
frantan I hana.
Fyrir siðasakir dreifði hann áhyggjum
sinum út yfir allt þjóðfélagið og sagði að
sér fyndist útlitið vægast sagt svarl.
Heldurðu að ég sé að skála fyrir
framtið allrar þjóðarinnar. sagði Donni.
Ónei. góðurinn. ég er að skála fyrir
ntinni eigin framtíð og sona minna. Þeir
eru allir á grænni grein núna.
Og Donni hélt ofurlitinn ræðustúf um
kúnstina aðlifa.
Það talar enginn um þá list. en hún er
ekki minni en ykkar hinna. Fyrst þarf
maður eitthvað kapital, það er klárt. en
samböndin og að vera réttu megin og
svo auðvitað að kunna að gripa gæsina
þegar hún gefst. þaðer þaðsem gildir.
Jens hugsaði með sér að hann skyldi
sýna hverjum sem væri að hann kynni
að lifa lifinu ef hann aðeins hefði alltaf
það sem við ætti að éta.
En nú var hann tekinn að óróast.
Menn voru að yfirgefa staðinn. og
ennþá vissi hann ekkert hvað Donni
vildi honum.
Æskuvinurinn pantaði aðra rjóma-
könnu og hélt rólegur áfram ræðu-
höldunum á meðan Jens dreypti á köldu
kaffinu.
Það fyrsta sem þarf að gera cr að
tryggja sig í lifinu. Góð staða og fjár-
hagslegt öryggi verða að fara saman.
Maður þarf að liafa vit á að haga sér
rétt. og það þykist ég liafa gerl.
Bara það sem hangir uppi á veggjum
fjölskyldunnar stendur fyrir sinu. Aðal-
verðmætin. þau eru uppi á loftinu hjá
mér.
Eg hef alltaf haft augun opin og verið
snöggur að ná i þá ungu ef mér á annað
borð list á þá.
En það rnunar mest um þá gömlu.
Eg veit varla orðið sjálfur hvers virði
hau eru. Eins og ég sagði áðan. menn
tleyja ekki nenta einu sinni. og úr þvi
byrja þeir að hækka. Mikiðasskoti hafa
þeir annars hækkað sumir frá þvi ég
náði í þá.
Loksins tók Donni eftir að salurinn
var orðinn tómur og þjónarnir farnir að
undirbúa komu hádegisgesta.
Þá hallaði hann sér skyndilega yfir
ÍIE S> H U
Líney Jóhannesdóttir
ÚTGEFANDl: Mál og menning
borðið og spurði eins og í trúnaði: Hvað
geturðu annars látið mig fá góði?
Jens vafðist lunga um tönn.
Spurningin kom honum eftir allt á óvart.
Eins og þú veist er ég fyrst og fremst
myndhöggvari og hef lítið gert af því að
mála. En ég teikna töluvert.
Ég veit allt um það sagði Donni og
saup drjúgum úr bollanum. Það sagði
mér málari að þú gætir verið snjall að
teikna mannamyndir ef sá gállinn væri á
þér.
Jens greip töskuna sina. Nú var urn að
gera að vera séður.
Af tilviljun er ég með eitthvað sem
þú getur litið á ef þú vilt.
Þegar nafnið er frægt kaupi ég óséð.
þó það sé ekki annað en strik og slettur
úr penna. Eftir þig og þína líka kaupi ég
ekkert óséð.
Þá lá við að fyki i Jens. Hann langaði
ekkert að sýna Donna teikninguna af
stúlkunni. í staðinn rétti hann fram
skissurnar.
Donni skoðaði þær lauslega.
Þetta eru bara venjuleg hross og
annað dót. Þú mátt ekki misskilja. ég er
mikill hestavinur. en i augnablikinu er
ég að leitaaðöðru.
Hér er ég með teikningu líka. Uni leið
og Jens sleppti orðinu sá hann eftir þvi.
Stúlkan var svo falleg og myndin
kannski það besta sem hann hafði gert.
Reyndar er ég búinn að lofa henni.
bætti hann við.
Þú ert auðvitað að Ijúga svo þú fáir
hærra verð fyrir hana. sagði Donni og
tók við myndinni.
Jens varð illa við að sjá hvernig Donni
starði á hana.
Hún verður afardýr. sagði hann og
hryllti við rauðu drykkjumannsandlitinu
yfir stúlkumyndinni sinni.
Erlu kannski hræddur um að ég geti
ekki borgað, sagði Donni. fyrirlitlega.
Vinur minn á að fá hana, endurtók
Jens. angistarlega.
Hún hlýtur að vera frönsk þessi. sagði
Donni og hló niðri í sér. Svona ntellur
eru ekki til hér. Ég tek hana strax.
Nú var Jens nóg boðið. Gestur vinur
minn á að fá þessa mynd. Ég læt hana
ekki i hendurnar á öðrum.
Ekki það, nei. Donni horfði fljólandi
augum á Jens. Og þú heldur að ég hafi
áhyggjur af því. Biðum annars við.
Gestur segirðu. Það er hann já sem
trúir á samvinnu og samhjálp og hvað
það nú allt heitir. Syndicalismi, anark-
ismi, kommúnismi, eða framsókn. mér
er sama hvað það heitir. Það er allt sami
grautur í sömu skál. Við segjum aftur:
Lifi samkeppnin. Eins dauði er annars
líf.
Jens er að reiðast þangað til að kontin
er móða fyrir augun. Merkilegt nokk þá
er hún rauð.
Segðu bara til, ég borga. segir Donni
sigurviss og dregur upp ávísanaheftið.
Þá grípur Jens tækifærið, tekur
myndina sem skjótast og setur á bak við
töskuna. Og nú vill hann komast út.
Donni áttar sig ekki strax. en þcgar
hann sér að myndin er horfin og Jens á
leiðinni til dyra öskrar hann: Helvítið
þitt. láltu mig fá hóruna mina eins og
skot eða ég skal sjá um ...
í þvi er gripið þéttingsfast aftan i
öxlina á Jens og handleggurinn keyrður
aftur á bak. Hinn er ennþá frjáls. Með
honuni þrýstir hann töskunni fast að
brjóstinu.
Jens er óður i að komast burt. en
drjólinn fyrir aftan heldur fast i öxlina
og handlegginn.
Náið af honum myndinni. piltar. ég á
hana. skipar Donni.
Þessi orð margfalda kraftana í Jens.
Það brestur hált í jakkanum. Hann
hefur rifiðsig lausan. Þaðerekki tinii til
neins annars en að þjóta í loftköstum úl
og hlaupa.
Á snaganum hangir frakkinn lians.
nýr og góður. Það verður að ráðast hvað
um hann verður. Eigandinn leggur varla
i að sækja hann eftir aðra eins meðferð.
Jens er ekki eltur. Samt þykir honum
vissara að hlaupa þangað til hann kemst
inn í biðskýlið. Þar getur hann litið á
myndina í rólegheitum. Hún er
óskemmd, og hann andar léttar og
kemur henni fyrir í töskunni.
Fólkið sem bíður glápir á hann. Jens
uppgötvar fljótlega hvers vegna.
Ermarnar á jakkanum eru orðnar allt of
langar og þrátt fyrir hlaupin er honunt
kalt í bakið. Jens þrýstir sér upp að vegg.
Var þaðekki hundingslegt að fara svona
með hrekklausan listamann?
Verst var að geta ekki náð sér niðri á
Donna. Reyndar tókst honum ekki að
hafa út úr honum myndina. Stúlkuna
gæti hann varla þekkt heldur. Þar hafði
hann þó sjálfur undirtökin. og Jens
verður dálitið hróðugur.
Strætisvagnar koma og fara og fólk
þyrpist I þá á meðan Jens reynir að
hressa sig upp.
Nú þarf hann að koma sér burt. og
hann verður að hlaupa, því ekki er
nokkur leið að ganga eins og settlcgur
borgariallurgauðrifinn.
Hann er ennþá á besta aldri og á að
þola dálitil hlaup. Stutt frá er opinbcrt
stórhýsi og þar vinnur kunningi hans.
Þangað ætlar hann fyrst. Hann verður
að fá næði til að átta sig á hlutunum.
1 matartimanum eru fáir á ferli á
göngunum. Það er blóðbragð i
munninum á Jens, og honum líður illa i
lyftunni upp á fjórðu hæð.
í hinum enda gangsins er skrifstofa
mannsins. Jens lemur og hamast á
hurðinni, en það kemur fyrir ekki. hún
er harðlæst. í þessum langa gangi eru
engin sæti. svo Jens tyllir sér í glugga-
kistuna.
Nú getur hann skoðaðjakkann.
Heiftin úl í Donna magnasl á ný
þegar hann Sér rifuna. Hann verður að
fara heini til Gests svona útlítandi. þvi
til Parísar skal hann komast. Honum er
ekki gefinn tími til að hugsa meira. i
sömu andrá birtist maður og spyr mcð
þjósti: Hvurn fjandann ert þú að
flækjast hér um?
Þaðer hverjum manni nóg að lenda i
útistöðum einu sinni á dag og lítið vit i
að láta rífa utan af sér það sem eftir cr al'
spjörunum. Jens bíður heldur ekki boð
anna.
Við lyftuna standa nokkrir menn.
Kannski er Donni kominn á heilann á
Jens, því honum finnst þeir allir líkjast
honum og þeysist niður stigana lil
öryggis.
Það er fyrst niðri á götunni í kulda-
næðingnum að Jens tekur við sér og
umturnast.
Hvurn djöfulinn kom þessum vind-
belg það við þó hann tyllti sér i glugga-
kistuna? Þetta var opinber stofnun, reist
fyrir peninga skattborgaranna. Allir
höfðu jafnan rétt til að koma þangað inn
og tylla sér i gluggakistu þegar hvergi
voru sæti.
Það næðir um Jens og hann l
sýgur upp í nefið. I—i
52. tbl. Vikan 43