Vikan - 08.01.1987, Blaðsíða 22

K A N
Tveir vmsælir hjá hryllingsmyndaunnenduin:
Frankenstein og Dracula
Frankenstein
Hann er mjög hár, stirður í hreyf-
ingum, hefur nokkuð einkennilegt
höfuðlag og ræðst á allt sem fyrir
honum verður, sérstaklega er honum
illa við skapara sinn sem hefur látið
hann fá vafasamt heilabú. Þetta er í
stórum dráttum lýsing á ófreskjunni
sem prófessor Frankenstein skapar.
Prófessor Frankenstein og ófreskj-
an hans í mannsmynd urðu fyrst til
í hugarheimi nitján ára stúlku, Mary
Woolstonecraft Shelley, árið 1816.
Söguna sína kallaði hún Franken-
stein or the Modem Prometheus.
Hún var fyrst gefin út 1818 og hefur
verið fáanleg síðan.
Kvikmyndimar uppgötvuðu
ófreskjuna Frankenstein fyrst 1910.
Það var leikari að nafni Charles
Ogly er lék ófreskjuna. í hans útgáfu
var hún krypplingur. Það er svo ekki
fyrr en 1931 sem ófreskjan tekur á
sig þá mynd sem við könnumst við
í dag. Þá breytti ungur leikari, Will-
iam Henry Pratt, nafni sínu í Boris
Karloff, setti á sig mikinn farða og
sigraði heiminn sem Frankenstein.
Boris KarlofT varð stjama og endur-
tók hlutverkið í The Bride of
Frankenstein 1935 og The Son of
Frankenstein 1939. Þessar þijár
myndir teljast í dag til klassískra kvik-
mynda.
Næst sást ófreskjan á hvíta tjaldinu
1942 í The Ghost of Frankenstein. í
hlutverki ófreskjunnar var Lon Cha-
ney jr. og þótti hann sýna lítil tilþrif.
Með litlu betri árangri var The
House of Frankenstein gerð 1944 og
botninn kom þegar Abbott og Cost-
ello tóku ófreskjuna upp á sína arma
1945.
Það er svo ekki fyrr en á sjötta
áratugnum sem Frankenstein fær
uppreisn æm í smiðju Hammer í
Englandi. The Curse of Frankenstein
hét myndin og þar vom í aðalhlut-
verkum tveir leikarar er áttu eftir að
gera garðinn frægan í hryllingsmynd-
um. Peter Cushing lék prófessorinn
og Christopher Lee lék ófreskjuna.
Það er einnig í Hammer mynd, The
Evil of Frankenstein, sem ófreskjan
birtist næst. í þetta skiptið var það
nýsjálenski glímukappinn Kiwi
Kingston er lék ófreskjuna og reyndi
Borís Kariof sem ófreskja prófessors Frankenstein.
Dracula, Chrístopher Lee.
sem mest að apa eftir Boris Karloff,
en hafði ekki þá leikhæfileika sem
Karloff hafði.
Þótt sagan um Frankenstein sé
ekki beint efni í gamanmynd hindr-
aði það ekki Mel Brooks í að gera
hina bráðskemmtilegu Young Fran-
kenstein 1974. Þar lék Peter Boyle
ófreskjuna með miklum tilþrifum,
steppdansaði og söng Putting on the
Ritz.
Það hafa fleiri myndir verið gerðar
um þá félaga, Frankenstein og
ófreskjuna hans. Flestar em órnerki-
legar, má þar nefna Frankenstein's
Island, Jesse James Meets Franken-
stein’s Daughter og Horror of
Frankenstein.
Dracula
Umfram það að vera aðalsmaður
er Dracula greifi einnig blóðsuga sem
býr í dimmum kastala, hefur yfirleitt
skikkju um herðar, er rnjög folur í
andliti - sem stafar af þvi að hann
þolir ekki sól, á einnig erfitt með
rakstur vegna þess að hann getur
ekki séð sjálfan sig í spegli og er illa
við krossa og stúlkur sem borða
hvítlauk.
Dracula er skáldsögupersóna sem
byggð er á frægum grimmdarseggi
sem var uppi á fjórtándu öld og var
nefndur „Vlad the Impalcr". Það var
leikhúsgagnrýnandinn Bram Stoker
sem endurskóp þessa persónu sem
Dracula árið 1897.
Dracula var fyrst kvikmyndaður
1922 þegar hinn frægi þýski leikstjóri
F.W. Mumau gerði Nosferatu; Eine
Symphonie des Grauens. Það var
Max Schreck sem lék greifann. í
22 VI KAN 2. TBL