Vikan - 10.12.1987, Blaðsíða 9

■ „Það er allt of mikil
tilhneiging í heilbrigðis-
geiranum að vilja
vernda gjörningafólkið,
það er foreldrana sem
fremja þennan glæp.“
Dæmi um alvarlega misþyrmingu á bami. Sambýlismaður móður bamsins olli alvarlegum skaða á
nýmm og kviðarholi bamsins, þegar hann sló það mörgumsinnum með barefli. Myndlmar í
þessari opnu em erlendar, þar sem ekki var unnt að Cá ljósmyndir af þessu tagi hjá íslenskum heil-
brigðisyflrvöldum.
barna frá að koma með þau til
meðferðar hjá lækni.
Á barnadeild Landspítalans
hafa læknar og hjúkrunarfólk
sennilega mesta reynslu á land-
inu í að meta hvort áverkar á
barni eru slys eða af manna
völdum. Pétur Lúðvíksson lækn-
ir á Barnadeild, segir það skoð-
un sína að fólk sem veitir böm-
um sínum alvarlega áverka, ger-
ir það í einhverju skyndibrjál-
æði og síðan sjái það mikið eftir
athöíhinni. „Álvarlegu tilfellin
em sem betur fer fá, en það er
samt mikið um minni áverka af
ýmsu tagi. Við sjáum líka stund-
um merki um eldri áverka á
börnum sem koma hingað til
meðferðar, en þá er afar erfitt að
meta hvort það eru merki eftir
misþyrmingar eða ekki,“ segir
Pétur.
„Þessi máf eru öll ákaflega
flókin og það má alls ekki halda
að misþyrmingar á börnum sé
hægt að rekja til einfaldrar ill-
mensku gagnvart varnarlausum
einstaklingum. Þama er um að
ræða tilfinningaleg viðbrögð,
sem eiga sér ýmsar orsakir," seg-
ir Pétur Lúðvíksson. En þessi
mál eru í eðli sínu dulin og því
eru allar opinberar tölur afar
varhugaverðar og erfitt að
henda reiður á hversu útbreitt
vandamálið er.“
„Forefdrarnir sem beita börn
sín alvarlegu ofbeldi, eru í raun
ósköp venjulegt fólk, sem á í erf-
iðleikum með sjálft sig. Við eig-
um ekki í höggi við nein ill-
menni. Erlendis eru til tölur
sem benda til að það séu oftar
mæður sem valda börnum sín-
um áverkum, og margt bendir
til að þessu sé eins varið hér á
landi," sagði Pétur Lúðvíksson
læknir.
Börnin
okkar skjólstæðingar
í samtölum Vikunnar við
lækna og embættisfólk um þá
hörmulegu staðreynd, að fjöldi
bama verður árlega fyrir alvar-
legum Iíkamsmeiðingum frá
hendi foreldra eða forráða-
manna, kom í ljós að menn em
langt frá því að vera á eitt sáttir
um hvemig taka eigi á þessu al-
varlega máli.
„Það er allt of mikil tilhneig-
ing í heilbrigiðisgeiranum að
vilja vernda gjörningsfólkið, það
er foreldrana sem fremja þenn-
an glæp. Við höfum það á tilfinn-
ingunni, sem störfum að félags-
málum, að læknar meti oft trún-
aðarskylduna við skjólstæðinga
sína meir heldur en tilkynninga-
skyldu til barnavemdarneftida,
þegar grunsemdir um misþyrm-
ingar em annars vegar. Þarna er
ákveðin togstreita á ferðinni og
þess vegna er erfitt að samræma
aðgerðir gegn þessu vanda-
máli,“ sagði félagsfræðingur í
samtali við Vikuna.
Jón Kristinsson læknir á
barnadeild Landspítalans, segist
hins vegar viss um að læknar
vanræki ekki að tilkynna gmn-
semdir um vanrækslu eða illa
meðferð á bömum, til félags-
málastofnana.
„Hér em það börnin sem em
okkar skjólstæðingar, en ekki
foreldrar þeirra og við störfum
og ræktum skyldur okkar sam-
kvæmt því,“ sagði hann.
Aðspurður sagðist Jón telja að
áverkar sem Barnadeildin fái til
meðferðar væm mjög sambæri-
legar við það sem gerist erlend-
is.
„Það er sennilega enginn
munur á þessu hér og í útlönd-
um. Við fáufn alls konar áverka
til meðhöndlunar, en algengara
er þó að við verðum vitni að al-
varlegri vanrækslu á bömum,
sem er óneitanlega samfélags-
legt vandamál hér á landi,“ sagði
Jón Kristinsson læknir. —MG.
Sjá næstu síðu
VIKAN 9
L.