Vikan - 26.05.1988, Page 12

ekki eins feimnir við það og ég var að taka
við fféttamennskunni.
En svo varð það úr að ég skrifaði grein
sem birtist tiltölulega fljótt. Pað tók þá
mikinn tíma að koma bréfúm á milli miðað
við það sem nú er. Þegar ég var búin að
skrifa þessa grein heyrði ég margt ljótt í
símanum. Það vissi enginn að ég var að
hlusta í símann, en ég hafði auðvitað gam-
an að heyra hvernig talað var um mig.
Sumir voru auðvitað sammála því að það
væri skömm að því að hafa ekki saltið til
þegar nógur væri fiskurinn. Ég eiginlega
vorkenndi þessum dugnaðarmönnum sem
sáu ekkert annað en rollur. Fiskur var bara
aukaatriði hjá þeim. Þeir voru bara ánægð-
ir ef þeir höfðu að éta, en þó Kaupfélagið
væri kaupandi að flskinum höfðu þeir eng-
an áhuga. Ég vissi aldrei hvort saltfeysið
var Kaupfélaginu að kenna eða Samband-
inu. Ég skal heldur ekkert fullyrða um það.
Svo kom saltið en þá var ekki orðinn
eins mikill fiskur og það versnaði tíðin.
Það var allt sem hjálpaðist að. En þetta
reddaðist nokkuð og það náðist upp nokk-
ur fiskur.
Um þetta skrifaði ég og það varð upp-
hafið af fréttamennskunni. Ég var hjá
Morgunblaðinu frá 1954 til ársins 1962 en
þá fluttumst við til Eskifjarðar. Það var
stundum lítið að gera í Árneshreppi. Það
varð þá að vinna hjá öðrum. Enda varð það
svo að fólkið flutti burt í tugatali. Unga
fólkið fór á vertíð og fór að vinna annars-
staðar og kom svo bara ekkert aftur.
— En þegar þið flytjið austur þá gerist
þú fféttaritari fyrir Dagblaðið?
- Þegar ég fór austur var ég spurð að
því hvort ég yrði ekki áfram fréttaritari
Morgunblaðsins, en þá held ég að það hafi
verið þar þrír fféttaritarar fyrir. Það geng-
ur enginn svoleiðis inn í störf annarra.
Emil sonur minn var í Verslunarskólanum
þegar Dagblaðið var stofnað og hann fór
að spyrja mig hvort ég vildi ekki verða
fréttaritari blaðsins, hann skildi tala við þá.
Ég var þá ekkert spennt fyrir því, taldi ekk-
ert stórt gerast á Eskifirði. Mér fannst eng-
ar stórar fféttir eins og af Ströndum. Það
voru ekki margar fréttir þar, en þær voru
oft stórar og lygilegar.
— Fara ekki fréttir stundum eftir frétta-
riturunum? Er þetta ekki eins og hver önn-
ur matreiðsla?
- Það getur nú satt verið. En það varð
úr að þeir hringdu til mín frá Dagblaðinu
og ég hefl verið fréttaritari fyrir þá og er
enn þó ég sé komin á Selfoss. Þegar ég fer
austur á vorin, sem ég geri offast til að
hitta börnin og barnabörnin, Ieysi ég Emil
af, en hann er fféttaritari á Eskifirði núna.
Þá sendi ég þeim fréttir. Mér þykir alltaf
gaman að koma austur og sé alltaf eftir því
að hafa þurft að flytja. Það var bara svo
12 VIKAN
mikil mengun fyrir austan frá loðnu-
bræðslunni. Þetta er eins og í stofú. Það er
svo stutt á milli fjallanna. Bræðslan er svo
innilokuð löngu eftir að hætt er að bræða,
alveg reykjarmökkurinn í tvo eða þrjá
daga. Ég er nefnilega með asma.
Sfmastúlkunni líkuðu
ekki alitaf fréttirnar
— Færð þú aldrei skammir fyrir frétta-
bréfin?
— Nei, það er ekki svo mikið. Það er
miklu meira um að það sé hringt í mig og
mér þakkað fyrir. En það var nú dálítið
vandamál á Ströndunum að hringja til mín
því þar var bara þriðja flokks stöð og að-
eins opið ffá klukkan 9 til 10 á morgnana
og svo ffá klukkan 4 til 5 í eftirmiðdaginn.
Það var svona eldri kona við símann, góð
og guðhrædd manneskja sem mætti alltaf í
kirkju þegar messað var, en hún misbeitti
dálítið valdi sínu, að ég tel. Hún sagði mér
t.d. einu sinni að Morgunblaðið væri lokað
eða þeir væru ekki við um þetta leyti og ég
trúði því þá. Ég vissi þá ekkert hvað væri
opið lengi hjá Morgunblaðinu. Henni lík-
uðu ekki alltaf fféttirnar, sjáðu til. Hún var
stundum að gjamma ffam í ef henni líkuðu
ekki lféttirnar og eitt sinn sagði hún að ég
ætti ekki að segja frá því að mýsnar hafl
étið Tímann, en ég sagði ffá því á sínum
tíma. Það var auðvitað hálfgerð sorgar-
ffétt. Þetta var í prívathúsi og þar var mað-
ur sem hafði safhað Tímanum alveg frá því
hann kom fyrst út. Hann safnaði held ég
einnig ýmsum tímaritum. Safnið var allt
geymt niðri í kjallara og þar komust mýsn-
ar í Tímann. Það var sameiginlegur grátur
hjá Framsóknarmönnum þá. Ég gerði að
sjálfsögðu grín að öllu saman, en skil þetta
kannski betur núna. Þetta er auðvitað
menning hjá þeim að safna og fletta gömlu
blöðunum. En músunum varð held ég ekk-
ert meint af. Ég held bara að þeim hafi
fjölgað.
— Hvernig var með búskap hjá ykkur á
Ströndum?
- Það var nú varla hægt að kalla það
búskap. Okkur var gefln kind þegar við
fluttum að Gjögri og svo jókst þetta smátt
og smátt. Guðmundur á Bæ gaf mér kind
líka. Þetta voru víst orðnar 30 kindur þeg-
ar við fluttum. Útvegurinn var aðal lifi-
brauðið, en það er líka mikils virði að hafa
mjólk og kjöt. Það er allt talið ffítt sem
maður ffamleiðir sjálfur.
Fyrir sunnan er sagt að í
sveitinni kosti maturinn
ekki neitt
Hér fyrir sunnan heyri ég þá segja, að
það kosti ekkert maturinn í sveitinni. Þeir
segja að það sé ekki bara fjölskyldan sem
komi í heimsókn heldur vinir þeirra og
kunningjar. Þeir segja um Reykvíkinga að
þeir séu svo ágjarnir að þeir segi að það
kosti ekkert að borða í sveitinni. En ég er
ekki alveg sammála þessu og ég segi fyrir
mig að mér þykir alltaf gott að fá heim-
sókn. Annars er mér alltaf sárt um bænd-
urna því sjálf er ég fædd og uppalin í sveit.
— Hvaðan ertu?
— Frá Stuðlum á Reyðarfirði. Þá varð
hver bóndi að sjá um sig sjálfúr og það var
ekki alltaf hægt að hlaupa til ríksins. Það er
eins og ég sagði á fúndi um daginn um
byggðastefnuna, að mér fyndist að bænd-
urnir láti draga sig á asnaeyrunum og mér
fýndist þeir óttalega sljóir. Að láta hvít-
flibbamenn í Reykjavík hugsa um sinn hag.
Ég hálf skammast mín stundum fyrir að
vera bóndadóttir þegar ég horfi upp á
þetta. Það eru líklega tvö eða þrjú ár síðan
ég sá það í sjónvarpinu að það hefði verið
fúndur í Njálsbúð skammt frá honum
Eggert Haukdal á Bergþórshvoli og þar var
líka séra Páll. Þeir urðu svo reiðir bænd-
urnir yfir því að mega ekki setja meiri
mjólk inn í mjólkurbúið. Það átti að
minnka kvótann. Auðvitað, það var nauð-
syn. Hvernig er það með verkalýðinn?
Fólkið er orðið sljótt síðan það fór að geta
étið áhyggjulaust. Það gleypir allt bæði
það sem það étur og heyrir. Þó ég sé
manneskja komin á áttræðisaldur er ég oft
að hugsa um þetta. Maður reynir að í-
grunda margt.
Þar sem ég var uppalin vorum við níu
systkinin og tvö fósturbörn og það var
mikill gestagangur. Þetta var stórt bú mið-
að við það sem þá gerðist. Það kom fýrir
eitt haustið að við misstum talsvert af fé úr
einhverju fári. Ekki var það bætt að neinu
leyti og það datt engum í hug að fara fram
á slíkt. Svo var bara smá bætt við stofninn
aftur. Nú er hver að velta sínum vanda af
sér og heimta af ríkisstjórninni. Og þetta
er svo sem ekki nein ríkisstjórn. Þetta eru
bara súkkulaðibörn. Þorsteinn Pálsson er
nú okkar þingmaður en við sjáum hann
aldrei. Hann fer aldrei í búðir hérna. Hann
situr bara einhvers staðar inni á skrifstofú.
Ég held hann heimsæki aldrei fólk hérna
svo hann er allt öðru vísi þingmaður en ég
á að venjast. Hermann heilsaði þó upp á
fólk á Ströndum. Hann húsvitjaði fólk, en
aldrei bað hann mig að kjósa sig, utan einu
sinni þá orðaði hann það við mig. Það var
þegar kjördæmabreytingin var, líklega
1959. Hann spurði hvort mér væri sama
þó ég kysi á móti kjördæmabreytingunni.
En ég sagði honum að ég vildi ákveðin
breyta kjördæmaskipulaginu, maður fengi
þá kannski eitthvað gert. Hann sagði bara
að þetta þá næði ekkert lengra.
Eg man líka að þegar ég var að alast upp
að Stuðlum á Reyðarfirði voru stjórnmála-
fúndirnir með allra skemmtilegustu sam-
komum. Þingmennirnir voru bara allt
öðruvísi. Þá máttu allir spyrja þingmenn-
ina, en nú má helst enginn spyrja neins.
Þetta er eins og í kirkju.
— Þú vitnar til félaga og funda. Hefúrðu
alltaf verið mikil félagsmálamanneskja?
— Já, ég held ég megi segja það. Ég ólst
upp á svoleiðis heimili. Það var pólitískt
heimili. Pabbi var í ýmsum nefndum og
svoleiðis og þá drekka börnin þetta í sig
með móðurmjólkinni. Þetta kemur af
sjálfu sér. Og þá lærði maður jafnvel þing-
mannavísur, en nú heyrir maður varla vísu
frá þingmönnum. Það var einu sinni ort
um hana Ingibjörgu skólastjóra Kvenna-
skólans, en hún var líklega fýrsta konan
sem var kjörin á Alþingi:
Allir kannast við Ingibjörgu
íhaldskonuna af lífí og blóð
enn þú ert nú orðið margt í mörgu
hvað manneskjan reynist tr)rgg og góð
laus við alls konar ektastand
elskar stíft sitt föðurland.
Hún var svoleiðis manneskja sem ekki
var að krjúpa fyrir Ameríku eða svoleiðis.
Þessar vísur voru sungnar margar hverjar
heima og Tíminn var lesinn eins og Guðs-
orðabók. Það kom til okkar mikið af blöð-