Vikan - 04.04.1940, Blaðsíða 14

14
VIKAN, nr. 14, 1940
staðist í öllum einstökum atriðum. En eftir
mínu áliti er það þó algjörlega rangt.
Með þessum orðum gekk undarlegi
presturinn aftur upp að veggnum, sem
hamarinn lá upp við, og skoðaði hann enn
einu sinni í krók og kring.
— Þessi náungi lítur út fyrir að kunna
fleira en faðirvorið, hvíslaði læknirinn að
Wilfred.
— Nei, nei, sagði kapelláninn utan við
sig. — Það var sá brjálaði — sá brjálaði!
Eg vona, að ég hafi fullvissað yður,
hr. lögregluþjónn, sagði smiðurinn. — Ég
er sterkur maður, en ég gæti ekki kastað
hamri mínum hingað alla leið frá Green-
ford.
Lögregluþjónninn brosti vingjarnlega og
svaraði:
— Nei, ég get alveg látið yður afskipta-
lausan, en yður getur ekki grunað, hver
hefir framið verknaðinn?
— Eg hefi kannske hugboð um það,
svaraði smiðurinn, en það er ekki maður.
Þegar hann sá undrunaraugun, sem
skotrað var til konunnar hans á bekknum,
klappaði hann á herðarnar á henni og hélt
áfram:
— Það er heldur ekki kona. Ég held,
að maðimnn hafi verið einn þegar hann dó.
— Haldið þér þá, skaut hrjúf rödd skó-
smiðsins inn í, — að hamarinn hafi komið
af himnum ofan og slegið manninn niður?
— Þið fínu herrar, sem brosið hæðnis-
lega! Ég hefi þá trú, að í hverju húsi sé
einhver ósýnilegur verndarvættur, og hér
hafi slíkur bjargvættur bjargað heiðri mín-
um og slegið þann mann niður, sem ætlaði
að smána mig og mitt heimili, svaraði smið-
urinn.
— I morgun bað ég Norman að vara
sig á eldingunni, muldraði Wilfred Bohun
kapellán í barm sinn.
Pater Brown sneri sér að honum:
— Við skulum fara frá þessum hrylli-
lega stað, hr. Bohun, sagði hann. — Mig
langar til að skoða kirkjuna yðar, ég hefi
heyrt, að hún sé ein með elztu kirkjum í
Englandi, og, bætti hann við með skop-
legu gretti, — við kaþólskir menn höfum
mikinn áhuga fyrir gömlum, enskum kirkj-
um.
— Gjörið þér svo vel, sagði Wilfred
Bohun, um leið og hann gekk að hliðar-
ganginum við háu tröppuna. Pater Brown
hafði stígið eitt skref til að fylgja honum
eftir, þegar hönd var lögð á öxlina á hon-
um. Hann leit við og sá inn í myrkt og
magurt andlit læknisins.
— Herra, sagði læknirinn hvasst. — Þér
virðist þekkja leyndardóminn. Má ég
spyrja yður, hvort þér ætlið að leyna okk-
ur sannleikanum ?
— Já, sjáið þér til, hr. læknir, svaraði
presturinn vingjamlega. — Það era nægar
ástæður fyrir mann í minni stöðu til að
halda því leyndu, sem hann er ekki alveg
viss um. En annars, ef þér eruð þess mjög
fýsandi, vil ég gefa yður tvær bendingar.
— Og hverjar eru þær? spurði læknir-
inn.
— Fyrir það fyrsta er þessi atburður
innan yðar verkahrings, svaraði prestur-
inn rólega. — Hann hefir eðlisfræðilega og
mjög einfalda skýringu. Smiðurinn hefir
á röngu að standa, ekki viðvíkjandi því,
að höggið hafi verið af guðdómlegum upp-
runa, heldur á fullyrðingu sinni um, að það
hafi verið kraftaverk. Það var ekkert
kraftaverk, hr. læknir, að öðru leyti en því,
að sérhver manneskja með sitt undarlega
illa, og þó hetjulega hjarta, er í sjálfu sér
kraftaverk. Sá kraftur, sem braut höfuð-
skeljar hr. Normans Bohuns, er þekktur
meðal allra vísindamanna og nefndur nátt-
úrulögmál.
Læknirinn, sem hafði horft á hann með
hrukku á milli augnanna, sagði aðeins:
— Og hin bendingin?
— Hin bendingin, endurtók presturinn.
— Munið þér, að smiðurinn þrátt fyrir það,
að hann tryði á kraftaverk, talaði háðs-
lega um þann möguleika, að hamarinn
hefði komið úr loftinu eins og í ævintýr-
unum?
— Já, sagði læknirinn. — Ég man það.
— Þá skal ég segja yður dálítið, svar-
aði Pater Brown brosandi. Það ævintýri
er sannleikanum samkvæmara en nokkuð
annað, sem sagt hefir verið hér í dag. Með
þeim orðum sneri hann baki að lækninum
og gekk upp tröppurnar á eftir kapellán-
inum.
Wilfred Bohun, sem hafði beðið hans
fölur og óþolinmóður, fylgdi honum strax
inn í eftirlætishornið sitt í kirkjunni, í
þann hluta pallstúkunnar, sem var næst
útflúraða loftinu og skrautlega og við-
hafnarmiklu gluggunum. Litli kaþólski
presturinn skoðaði og dáðist að öllu. Hann
talaði með f jörlegri, en lágri röddu. Þegar
hann, á göngu sinni um kirkjuna, kom að
vindustiganum, sem Wilfred Bohun hafði
komið niður, þegar skósmiðurinn sótti
hann, hljóp hann allt í einu upp tröppuna
með ótrúlegum fimleik og steig út á sval-
irnar.
— Komið þér hingað upp, hr. Bohun,
kallaði hann. — Þér hafið gott af fersku
lofti.
Bohun gekk upp vindustigann og út á
svalimar, sem beltuðu sig um turninn.
Fyrir neðan þá blöstu við endalausar slétt-
ur með smáþorpum og sveitabæjum.
Smiðjugarðurinn var eins og lítill ferhyrn-
ingur og enn stóð þar dálítill hópur
manna.
Umhverfis þá steyptust gotneskar bygg-
ingarlínurnar út í tóman geiminn, með
sundlandi hraða, sem kemur fólki stundum
til að hugsa um sjálfsmorð.
— Mér finnst, að það geti verið nokkur
hætta að halda til á svo háum stöðum,
jafnvel þó að maður sé að biðjast fyrir,
sagði Pater Brown. — Háir staðir eru til
að horfa á, en ekki til að horfa frá.
— Þér eigið við, að maður geti dottið
niður? spurði Wilfred Bohun.
— Ég á við, að sálin gæti hrapað, þó
að líkaminn gerði það ekki, svaraði litli
presturinn.
— Ég efast um að ég skilji yður, muldr-
aði kapelláninn ógreinilega.
— Lítið þér til dæmis á smiðinn, hélt
Pater Brown áfram. — Hann er góður
maður, en ekki verulega guðhræddur mað-
ur, harður, miskunnarlaus. Trúarbrögð
hans eiga rót sína að rekja til alþýðunnar,
sem bað bænir sínar frá fjöllum og há-
um tindum, og lærði að líta niður á heim-
inn, en ekki upp til himinsins. Maður sér
stórfenglega hluti úr dalnum, en aðeins
það smáa frá tindunum.
— En hann hefir ekki gert það, svaraði
Bohun skjálfraddaður.
— Nei, svaraði Pater Brown. — Við vit-
um, að hann gerði það ekki. Eftir augna-
bliks þögn hélt hann áfram og starði nið-
ur á sléttuna: — Ég þekki mann, sem
byrjaði að biðja til guðs fyrir framan
altarið með öðru fólki, en seinna kaus hann
heldur að vera aleinn við bænahald sitt í
hornum og vegghvilftum kirkjuturnsins
eða efst uppi í turninum. Einu sinni, þegar
hann var staddur í sundlandi hæð, þar sem
allur heimurinn virtist snúast undir hon-
um eins og hjól, fór eitthvað að hringsnú-
ast í hans eigin heila, og honum fannst
sem hann væri guð sjálfur. Og þó hann
væri góður maður, drýgði hann mikinn
glæp.
Wilfred Bohun leit undan, en hvítar,
magrar hendur hans skulfu.
— Hann hélt, að hann hefði rétt til að
dæma aðra og slá syndarann til jarðar.
En slík hugsun hefði ekki gripið hann, ef
hann hefði kropið með meðbræðrum sín-
um.
— Hann sá alltaf manneskjumar hreyf-
ast eins og skordýr, og sérstaklega sá
hann einn frekan og ögrandi náunga með
grænan hatt eins og eitrað skorkvikindi.
Flokkur bláhrafna flaug í kringum turn-
inn. Pater Brown þagnaði þangað til gargið
í þeim dó út í f jarska, þá hélt hann áfram.
— Það var eitt sem freistaði hans og hann
hafði einn af. geigvænlegustu öflum nátt-
úrunnar til umráða. Það var þyngdarlög-
málið. Sjáið þér lögregluþjóninn, sem
hleypur þama um í smiðsgarðinum, ef ég
kastaði steini hérna yfir grindverkið og
hitti hann í höfuðið mundi hann verka
eins og byssukúla og drepa hann sam-
stundis, og ef ég kastaði hamri, jafnvel þó
það væri lítill hamar.
Wilfred Bohun kastaði öðrum fætinum
yfir grindverkið. Pater Brown greip hann.
— Ekki þessa leið, sagði hann mildilega.
Þessi leið liggur til helvítis.
Bohun skjögraði að veggnum og horfði
óttasleginn á hann. — Hvaðan hafið þér
þessa vitneskju? hrópaði hann. Eruð þér
djöfullinn sjálfur?
— Ég er maður, svaraði htli presturinn,
— og þess vegna þekki ég gjörninga djöf-
ulsins í mannshjörtunum. Hlustið þér á
mig, hélt hann áfram eftir augnabliks
þögn. — Þegar þér skilduð við bróður yðar
voruð þér fullur af réttmætri reiði. Þér
tókuð lítinn hamar og földuð hann undir
frakkanum, þegar þér fóruð til kirkjunn-