Vikan - 23.05.1940, Side 12

12
VIKAN, nr. 21, 1940
— Hvernig Paradís?
— Þangað förum við, þegar við deyjum,
sagði gamla konan hátíðlega. Þangað fór
mamma þín, þegar hún dó — og þangað
fer ég bráðum.
— JEr þetta bláa Paradís ?
— Nei, nei. Paradís er ofan við heið-
ríkjuna, langt, langt í burtu. Við getum
ekki séð sjálfa Paradís héðan frá lindinni,
en við getum séð Paradís í draumi.
— En hvemig veiztu þá, að hún er
þarna? spurði telpan efablandin.
— Ég veit það bara, sagði gamla konan
með sannfæringarþunga. — Og ég vona,
að guð lofi mér að koma þangað á sínum
tíma, þó ég sé vond manneskja. Þá fæ ég
að hitta mömmu þína, hún var svo góð
og guð tók hana svo fljótt til sín, og núna
er hún engill og flýgur með englunum.
— Hvemig getur hún flogið?
— Englarnir hafa allir vængi, svaraði
gamla konan.
— Em þeir eins og fuglar?
— Ussbja! Hvað er að heyra til þín,
barn! Þú ert of ung enn þá til að skilja
það, en vængir englanna em mjúkir eins
og ull og öðru vísi en allir aðrir vængir.
Og englamir hafa slegið hár og bleika
slaufu í hárinu. Ég hefi einu sinni séð það
á mynd. Og þegar ég er dáin, fæ ég vængi
og flýg til Paradísar.
— Amma! Hver lætur þig fá vængina?
spurði telpan.
— Guð.
Gamla konan leit enn í kringum sig til,
þess að ganga úr skugga um, hvort nokk-
ur stæði á hleri; síðan beygði hún sig yfir
lindina og fór að skola sokkinn. En litla
stúlkan gat ekki hætt að hugsa um engl-
ana og hina ótrúlegu vængi þeirra. Móðir
hennar dó, þegar hún var nýorðin þriggja
ára, og ljúf minning um hægláta konu með
bláröndótta svuntu, sveimaði stundum um
vitund hennar. Það gat vel skeð, að
mamma hefði núna þessa ævintýralegu
vængi, en hitt var miklu ósennilegra, að
amma fengi hjá guði einmitt sams konar
vængi og mamma. Ef hún fengi einhvem
tíma vængi, þá hlutu þeir að vera venju-
legir vængir, eins og vængir hrossagauks-
ins eða vængir heiðlóunnar. Hún sagði:
— Þú ert alltaf að skola sama sokkinn,
amma.
— Æ, ég var búin að gleyma því, sagði
gamla konan utan við sig og fálmaði eftir
óhreinum sokk úr tréskjólunni.
— Hvernig er Paradís? spurði telpan.
— Það er alltaf sólskin í Paradís og alla-
vega blóm, svaraði gamla konan. Englam-
ir blása í lúðra, eins og pósturinn. Ég hefi
einu sinni séð það á jólakorti ... Þeir
syngja allan daginn og alla nóttina. Eng-
inn bannar þeim að syngja og enginn skip-
ar þeim að syngja, heldur blása þeir í lúðr-
ana og fara með sálma og lofsöngva, af
því þeir eru sælir — og af því þeim líður
vel.
Hún tók sér stutta málhvíld, strauk hær-
urnar frá enninu og kipraði hvarmana, því
að augu hennar þoldu varla hina vorbjörtu
geisla. — 1 Paradís er engin ráðskona
nema María mey, sagði hún. Þar er ekkert
basl, enginn snuprar mann og enginn skip-
ar manni að halda áfram að prjóna, þegar
maður er þreyttur eða syf jaður.
— Amma, sagði telpan. Geta englarnir
prjónað líka, þegar þeir syngja og blása
í lúðrana?
Gamla konan varð ofurlítið kindarleg á
svipinn og sló út í aðra sálma.
— 1 Paradís er maður aldrei blautur og
kaldur, sagði hún. — Þar er enginn vetur,
enginn snjór og engin rigning. Nóttin er
björt eins og um Jónsmessu, og skórnir
manns verða ekki að rosabullum, þó mað-
ur gangi í dögginni á kvöldin.
— En eru nokkrir bæir þar?
— Já, það er ég viss um, svaraði hún.
— En þar er ekki gisbýlt eins og hérna,
og enginn kritur á milli bæjanna, heldur
reyna allir að hjálpa öllum. Þar er engin
hreppsnefnd og ekkert útsvar, allir hafa
nóg að borða og allir eru góðir og skikkan-
legir.
— Engjar og tún? Jú, það var nú annað
hvort, að engjar og tún væru í Paradís!
Engjarnar voru miklar og þurrar, hvítar
af fífu og angandi af mjaðarjurt. Þar
leyndust engar ílegur eða fen og keldur.
Og túnin! Herra minn trúr! Þau voru ekki
eintómt kargaþýfi, eins og héma, heldur
rennislétt og breið, vaxin síbreiðugrasi,
vallhumal, hrafnaklukku og smára. En það
var enginn heyskapur í Paradís, því að
búsmalinn gekk sjálfala árið um kring.
Sauðféð dreifði sér um skóglendið og
lambamóðirin lónaði í skjólsælum módokk-
um innan um smjörvíði og Jakobsfífla.
Hestamir héldu sig ævinlega hjá lygnum
tjörnum með kafloðnum bökkum, en kýrn-
ar spígsporuðu eins og heimspekingar um
engi og tún. Og blessuðu ungviðinu var
aldrei slátrað: skepnurnar lifðu sér í frið-
sæld og ró, engin ránshönd hrifsaði burt
afkvæmin og enginn gammur hnitaði flug-
ið yfir þeim.
— Amma, sagði telpan. — Fá englamir
nokkum tíma púðursykur?
Þetta var erfið spurning og vandasöm,
enda þurfti gamla konan að hugleiða hana
stundarkorn áður en hún svaraði. Sann-
ast að segja hélt hún,-að englarnir nærð-
ust einkum á oblátum og himnesku brauði,
en ef þeim langaði í púðursykur, þá fengu
þeir vitanlega púðursykur. Og enginn
kaupmaður vigtaði hann handa þeim í bréf-
poka, heldur fengu þeir eins mikinn púður-
sykur og þeir kærðu sig um.
— En fá þeir nokkum tíma gráfíkjur
og kringlur? spurði telpan, því að faðir
hennar var vanur að koma með gráfíkjur
og kringlur, þegar hann hafði farið með
ullina í kaupstaðinn.
Þetta var einnig óþægileg spurning og
krafðist yfirvegunar, en niðurstaðan varð
sú, að vafalaust fengu englarnir svolítinn
glaðning af gráfíkjum, en ekki mikið, því
að stundum felast skæðir ormar innan í
gráfíkjum. Aftur á móti fengu þeir ótak-
markaðar kringlur, laufabrauð og pönnu-
kökur, því að það er hátíð í Paradís allt
árið. — Kannski mér missýnist, sagði hún,
— eða stendur ekki einhver úti á hlaðinu
heima?
— Nei, amma. Það er enginn úti á hlaði,
sagði telpan.
— Jæja, lambið mitt. Manstu eftir
gestinum, sem kom hingað í haust?
Manstu hvað hann gaf okkur, þegar hann
fór?
— Já, hann gaf okkur epli, sagði telpan.
— Já, hann gaf okkur fjögur epli,.
endurtók gamla konan íbyggin. Og manstu
hvað þau vom góð á bragðið? I Paradís
vaxa bæði epli og rúsínur, ég hefi einu
sinni lesið um það í bók .. .
— Amma! Hvemig getur Paradís toll-
að svona hátt uppi í loftinu? Af hverju
dettur hún ekki niður til okkar?
— Af því — af því guð lætur Paradís
vera langt í burtu, eins og hann lætur sól-
ina og tunglið vera uppi á festingunni —
og stjömumar.
— Amma, sagði telpan. — Getum við
ekki farið þangað strax?
Gamla konan hristi höfuðið: — Nei, guð
einn ræður því, hvenær við fáum að koma
þangað, sagði hún — Ef við gemm ekkert
á hluta náungans og hlustum ávallt á rödd
samvizkunnar, þá tekur guð okkur til sín,
þegar við deyjum . .. Dauðinn ? Hvað var
dauðinn? Litla stúlkan hafði myndað sér
þá skoðun, að dauðinn táknaði eitthvað
voðalegt: ef fullorðna fólkið minntist á
hann, urðu.alhr hljóðir og alvarlegir. En
hins vegar varð amma bljúg og klökk,
þegar hún talaði um dauðann, eins og hann
væri vinur hennar, sem hún hefði þekkt
lengi.
— Amma, sagði hún, — sokkurinn er
orðin tandurhreinn.
— Ja, nú er lagið á mér, sagði gamla
konan vandræðalega og tók síðasta sokk-
inn úr tréskjólunni. Svo átti hún aðeins
eftir fáeina barða.
— Amma, sagði telpan. — Hvernig er
að deyja?
I þriðja sinni leit gamla konan tortrygg-
in í kringum sig, en það stóð enginn á
hleri, það var enginn nálægur nema
brummandi randafluga, sem þaut á milli
blómanna og drakk hunang.
— Ég veit ekki, hvernig dauðinn er,
sagði hún lágt, — en ég hugsa, að við
líðum út af í söng og ekkert ami að okkur
framar. Einu sinni heyrði ég undur og
skelfing fallega tóna í draumi, eins og spil-
að væri á hundrað orgel í kirkju. Ég
heyrði líka svo þýðan söng, að ég gleymi
honum aldrei. Og ég hugsa, að ég heyri
það aftur, þegar ég dey. Gg þeir, sem eru
gamlir og þreyttir, óttast ekki dauðann.
Sumir bíða allt lífið eftir dauðanum.
Síðan þagði hún lengi og lauk við að
vinda úr börðunum. En þegar því var lok-
ið, fór hún ekki strax heimleiðis, heldur
tyllti hún sér í brekkunni hjá tréskjól-
unni, — og bærði varirnar, eins og hún
væri að biðjast fyrir í hljóði. Sólin skein á
andlit hennar, hrukkótt og magurt, sólin