Vikan


Vikan - 27.03.1941, Blaðsíða 6

Vikan - 27.03.1941, Blaðsíða 6
6 VIKAN, nr. 13, 1941 „Skammastu þín, Franz,“ sagði vinur hans með mildu, sorgmæddu brosi. Gamli hermaðurinn tautaði eitthvað og kveikti í pípu sinni. „Nei, hún var eins hrein og guðs engl- ar,“ hélt hinn áfram. „Þú og ég vorum þeir seku. Hlustaðu á mig. Það eru núna f jöru- tíu og þrjú ár síðan; þú hafðir nýlega ver- ið skipaður höfuðsmaður hér í Berlín og ég kenndi við háskólann. Þú varst kátur karl í þá daga, eins og þú manst.“ „Hm“, rumdi í húsbóndanum, um leið og hann strauk yfirskeggið með skjálfandi hendi. „Þá var hér fögur leikkona, með stór svört augu og litlar, hvítar tennur, manstu það?“ „Ætli ég muni það? Hún hét Bianca,“ svaraði hinn og skuggi af brosi fór yfir hið veðurbarða andlit hans. „Þær gátu bit- ið, litlu, hvítu tennurnar, skal ég segja þér.“ „Þú fórst á bak við konuna þína og hana grunaði það. En hún þagði og leið í leyni. Hún var fyrsta konan, sem ég kynntist eftir að móðir mín dó. Hún var blikandi stjarna í augum mínum og ég horfði á hana með lotningu, eins og menn geta horft á stjörnurnar. Ég herti- upp hugann og spurði hana, hvað að henni gengi. Hún brosti og sagðist ekki vera vel búin að ná sér, — þú manst, að þetta var rétt eftir að Páll ykkar fæddist. Svo kom gamlárs- kvöld — fyrir fjörutíu og þremur árum. Ég kom heim klukkan átta, eins og vant var. Hún sat við sauma sína og ég las hátt fyrir hana, meðan við biðum eftir þér. Það liðu margir klukkutímar og ekki komst þú. Ég sá, að hún fór að verða óró- leg og seinast fór hún að skjálfa. Ég skalf líka. Ég vissi, hvar þú varst og var hrædd- ur um, að þú mundir gleyma áraskiptun- um í faðmi þessa kvenmanns. Hún hafði lagt frá sér vinnu sína og ég var hættur að lesa. Hræðileg þögn grúfði yfir okkur. Þá sá ég tár í auga hennar, sem læddist niður kinnina og féll niður á saumana í kjöltu hennar. Ég hljóp upp og ætlaði út að leita að þér. Mér fannst ég geta rifið þig með valdi frá þessum kvenmanni. En um leið stökk hún líka upp úr sæti sínu — þessu sama sæti, sem ég sit í núna. „Hvert ætlarðu að fara,“ sagði hún og óttinn skein úr svip hennar. „Ég ætla að fara að sækja Franz,“ sagði ég. En þá hljóðaði hún upp yfir sig. „I guðs bænum, vert þú að minnsta kosti hjá mér — yfirgef þú mig ekki líka.“ Og hún flýtti sér til mín, lagði báðar hendur á axlir mér og fól tárvott andlitið upp við brjóstið á mér. Það skalf hver taug í mér; enginn kona hafði nokk- urn tíma staðið svona nærri mér fyrr. Þú komst heim rétt á eftir. Þú tókst ekki eftir geðshræringunni, sem ég var í. Þú varst rjóður í andliti og augu þín voru þrungin af þreytu ástarinnar. Það kom breyting yfir mig þetta kvöld, breyting, sem ég ótt- aðist. Þegar ég fann mjúku handleggina hennar um hálsinn á mér og fann ilminn af hári hennar, þá féll hin blikandi stjarna ofan af himnum — og kona stóð frammi fyrir mér, fögur og heillandi. Ég kallaði sjálfan mig þorpara, svikara og til að friða samvizkuna eitthvað, setti ég mér það tak- mark, að skilja þig og ástmey þína að. Til allrar hamingju átti ég dálitla peninga, sem ég hafði ráð yfir. Hún var ánægð með upphæðina, sem ég bauð henni og--------“ „Hver f jandinn,“ sagði gamli hermaður- inn hissa, „svo að þú stóðst bak við þetta raunalega kveðjubréf, sem Bianca sendi mér, — þar sem hún sagðist verða að hætta við mig, — þó að hjarta hennar ætl- aði að springa af því.“ „Já, ég stóð bak við það,“ sagði vinur hans. „En hlustaðu nú, það er meira en þetta. Ég ætlaði að kaupa mér frið með þessum peningum, en friðurinn flýði mig. Hugsanirnar þyrluðust um í höfðinu á mér. Ég sökkti mér niður í vinnu mína — það var þá, sem ég var með frumdrættina í bókinni minni um „Ódauðleika hugsjónar- innar“, — en samt fann ég ekki frið. Þannig leið árið og gamlárskvöld kom aft- ur. Við vorum aftur saman hér, hún og ég. Þú varst heima í það skiptið, en þú lást og svafst inni í næsta herbergi. Þú varst þreyttur eftir glaðværan miðdegis- verð í hermannaskálanum. Ég sat við hhð- ina á henni og horfði á föla andlitið henn- ar. Þá kom endurminningin yfir mig með óviðráðanlegu afh. Aðeins einu sinni lang- aði mig til að finna höfuð hennar við brjóst mér, einu sinni enn vildi ég kyssa hana — og svo — var mér sama hver endalokin yrðu. Við horfðumst í augu augnablik, — mér fannst ég finna leyndarmálið í aug- um hennar. Ég réði ekki lengur við sjálfan mig; ég féll á kné og gróf brennandi and- litið í kjöltu hennar. Ég lá þarna hreyfingarlaus, á að gizka tvær sekúndur, þá fann ég mjúku hend- ina hennar hvíla svala á höfði mér og rödd hennar mjúk og mild talaði til mín: „Vertu sterkur, kæri vinur; já, vertu sterkur — svíktu ekki manninn, sem sefur granda- laus í.næsta herbergi.“ Ég stökk upp og leit ráðalaus í kringum mig. Hún tók bók af borðinu og rétti mér. Ég skildi hana, opnaði bókina einhvers staðar og fór að lesa hátt. Ég veit ekki, hvað ég var að lesa, stafirnir dönsuðu fyrir augunum á mér. En storminn í sál minni tók að lægja og þegar klukkan sló tólf og þú komst syf jaður inn til þess að óska gleðilegs ný- árs, þá var eins og þetta syndar-augnablik lægi langt, langt að baki mér, á löngu liðn- um tímum. Síðan þennan dag hefi ég verið rólegri. Ég vissi, að hún endurgalt ekki ást mína og að ég átti ekki annars en vorkunsemi að vænta af henni. Árin liðu, börnin ykkar urðu fullorðin og giftust, við þrjú urðum gömul saman. Þú hættir öllu slarki, gleymdir öðrum konum og lifðir aðeins fyrir eina, eins og ég gerði. Það gat ekki átt sér stað, að ég hætti nokkurn tíma að elska hana, en ást mín tók á sig aðra mynd, jarðneskar ástríður hurfu og and- legt samband tókst milli okkar. Þú hefir oft hlegið að heimspekilegum hugleiðing- um okkar. En ef þú hefðir vitað, hve ná- lægar sálir okkar voru hvor annarri á slík- um augnablikum, þá hefðirðu orðið af- brýðisamur. Og nú er hún dáin og fyrir næsta nýár getum við verið farnir á eftir henni. Þess vegna má það ekki seinna vera, að ég létti af mér þessu leyndarmáli og segi við þig: Franz, ég syndgaði einu sinni gagnvart þér, fyrirgefðu mér.“ Hann rétti biðjandi út hendina í áttina til vinar síns, en hinn svaraði, nöldrandi: „Vitleysa, það er ekkert að fyrirgefa. Þetta, sem þú sagðir mér, vissi ég fyrir löngu. Hún játaði það sjálf fyrir fjörutíu árum. Og nú skal ég segja þér, hvers vegna ég elti annað kvenfólk, þangað til ég var orðinn gamall maður. Það var af því, að hún sagði mér þá, að þú værir sá eini mað- ur, sem hún hefði nokkurn tíma elskað.“ Vinur hans horfði orðlaus á hann og í því byrjaði hása klukkan að slá tólf. Þessi mynd er af þýzku 4000 tonna kaupskipi, „Phrygia". Það gerði, ásamt þremur öðrum þýzk- um verzlunarskipum, tilraun til að brjótast í gegnum hafnbann Breta. Skipið varð fyrir árás og urðu skipverjar að yfirgefa það í Mexico-flóanum. Hin skipin komust undan til Tampico- borgar í Mexico. (Sjá kortið efst til vinstri).

x

Vikan

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Vikan
https://timarit.is/publication/368

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.