Vikan - 12.08.1943, Blaðsíða 4

4
VIKAN, nr. 32, 1943
pvhcti vtocinn
^-= ..■■■■..S MÁSAOA ECTIK OIOBfi O. - •••
r i no 11 iip^aiiíii
au stóð hlið við hlið fyrir réttinum.
Ungfrú Ida Elby, hafði stefnt unga
manninum fyrir móðgun við sig, er þau
eitt sinn höfðu verið tvö ein saman í járn-
brautarklefa á ferðalagi. Þetta var í fyrsta
sinn, sem þau sáust eftir að það gerðist.
Dómarinn var gamall, virðulegur öld-
ungur með gullspangargleraugu. Hann
var grár fyrir hærum, og skegg hans
nærri hvítt. Hann hafði mörgu merkilegu
kynnzt í bænum, þessi tuttugu ár, sem
hann var búinn að gegna dómaraembætti
þar, og hann þekkti orðið nálega hvern
mann með nafni.
Með aldrinum varð hann enn friðsamari,
en hann hafði verið á sínum yngri árum,
og hafði hann þó aldrei verið strangur
dómari. Honum þótti fyrir því að þurfa að
dæma þunga dóma, og kaus jafnan að
miðla málum og sætta andstæðingana á
friðsaman hátt, þegar hann sá sér það
fært, stöðu sinnar vegna.
Hann vissi, að sá ákærði hafði verið
bókhaldari hjá stóru verzlunarfyrirtæki,
síðastliðin tíu ár. Og ef hann hlyti nú dóm,
þá gat ekki hjá því farið,. að nafn hans
yrði birt í blöðunum, og það mundi spilla
mannorði hans.
Báðir málsaðilar stóðu nú hreyfingar-
lausir fyrir framan dómarann, það voru
aðeins nokkur skref á milli þeirra. Hann
var hár og gjörfilegur, og hafði hraustlegt
útlit, og hún var mjög fríð og vel vaxin,
snyrtilega klædd, og laus við alla til-
gerð. Það var eitthvað ferskt og heillandi
við hana. Varir hennar voru rauðar og
angandi.
Þau fluttu mál sitt án allra vitna. Þau
urðu sjálf að vera vitnin.
„Þér hljótið að sjá það, ungi maður,“
sagði dómarinn, „að ungfrúin hefir ríka
ástæðu til að draga yður fyrir dómstól-
inn.“
„Já, herra dómari, mér er það ljóst,
svaraði sakborningurinn. „En ég gat ekki
annað en gert það.“
Dómarinn leit hvast á hann upp undan
gullspangargleraugunum, -en þrátt fyrir
það bar andlit hans engin einkenni þess
að hann væri reiður.
„Þetta er ekki nóg útskýring, góði
maður,“ sagði hann svo. „Ef þjófur, sem
hefði brotist inn og stolið einhverju, segði
sem svo fyrir rétti: „Já, en dómari góður,
ég gat ekki annað en stolið.“ Hvernig
findist yður það hljóma ? Nei, þetta er ekki
fullnægjandi skýring á málinu, þér sjáið
það sjálfur. Þér verðið að tala um þetta
eins og það liggur fyrir, til þess að hægt
sé að taka afstöðu til þess.“
Ungi maðurinn roðnaði og leit niður
fyrir fætur sér.
„Ég veit það, herra dómari, að ég kom
ókurteislega fram við ungfrú Elby, en ég
vík ekki frá því, sem ég sagði. Ég gat
ekki annað.
Dómarinn hleypti brúnum.
„Ungfrú Elby vill ekki með nokkru móti
taka kæru sína aftur, svo málið verður
því að halda áfram. Látið mig nú heyra
vörn yðar í því, og hvernig þetta atvik-
aðist.“
Bókhaldarinn ræksti sig og hóf mál sitt:
„Það var yndislega fagurt vorveður. Ég
hafði ákveðið að fara þennan sunnudags-
morgun til Bangsby, til þess að sjá hin
undurfögru kirsiberjatré, sem þar eru.“
Hann tók sér málhvíld, en hélt svo
áfram:
„Já, sem sagt, ég ætlaði að fara til
Bangsby. Ég tók mér far á þriðja far-
rými með járnbrautinni, sem þangað
gengur. Ég fékk mér sæti í mannlausum
klefa, og ætlaði að njóta þar kyrrðar og
næðis. Lestin átti að leggja af stað tíu-
mínútur yfir sex um morguninn, en með
næstu ferð, sem var klukkan átta, vissi ég
að mundi verða fullskipað og því kaus ég
heldur fyrri ferðina, til að lenda ekki í
þeim troðningi, sem alltaf er á sunnudög-
um, þegar fólk er að þyrpast í ferðalögin.
Ég hafði unnið langt fram á nótt og var
bæði þreyttur og syf jaður, svo mér datt í
hug að leggja mig og sofna á leiðinni til
þess að vera frískari um daginn í Bangsby.
Ég setti hattinn fyrir andlitið og lokaði
augunum. Litlu síðar var hurðinni hrundið
upp, og ég heyrði það gegnum svefninn,
að einhver kom inn í klefann.
Ég var hálf úrillur og.vonsvikinn út af
því að fá ekki að hafa næði, en þegar ég
var þess var, að það var ung stúlka, sem
inn hafði komið, og sat þar á bekk and-
I VITIÐ ÞEB ÞAÐ?
i 1. Eftir hvern er þetta erindi?
Fegurð hrifur hugann meira’,
ef hjúpuð er,
z , svo andann gruni ennþá fieira’
en augað sér.
I 2. Hvað hét brúður Akkilles?
1 3. Hverrar þjóðar var tónskáldið Robert |
Schumann ?
[ 4. Hvað þýðir orðið „markahlennar" í =
| fomu máli? i
i 5. Hvað er langt frá Reykjavik fyrir i
Hvalfjörð, að Ferstiklu ?
i 6. Hvenaer var Núpsskóli stofnaður og =
i hver stofnaði hann? ' |
i 7. Hvaða erkihertogi var myrtur í Sara- i
jevo rétt fyrir heimsstryjöldina fyrri? i
i 8. Hvaðan em tölustafir þeir, sem við É
notum, runnir ? 5
i 9. Hvað hét sonur Primos konungs i i
Trjóuborg?
| 10. Hver var Vertumnus?
Sjá svör á bls. 14.
—miiininnnmnmmmnmnnnni-—
spænis mér, gætti ég þess að láta ekki
heyra á mér neina vanstillingu. Ég sá, að
ljóst hár hennar fauk til og frá, af vind-
inum, sem stóð inn um opinn gluggann.
Ég verð að játá það, að ég er alltaf
veikur fyrir ungum og fríðum stúlkum, en
þó er ég manna óframfærnastur við þær.
Og ég er viss um það, að ég hefði ekki
haft uppburð í mér til þess að ávarpa hana,
þrátt fyrir það, þótt allt hennar fas og við-
mót hefði töfrandi áhrif á mig, ef mér
hefði ekki hugkvæmst að bjóða henni að
loka glugganum fyrir hana.
Ég beygði mig yfir hana út að glugg-
anum, og spurði, um leið og ég gerði mig
líklegan til þess að loka honum:
„Gerir trekkurinn yður ekki óþægindi,
ungfrú?“
„Jú, dálítil,“ svaraði hún, og Ieit með
þakklæti til mín, fyrir hugulsemina, að mér
virtist.
Ég Iokaði því glugganum vandlega. Og
nú óx mér hugrekki um allan helming, við
fórum að spjalla saman um alla heima og
geima, og samtalið hélst óslitið alla leið
til Bangsby, en þangað fór hún eins og ég.
Á járnbrautarstöðinní skildust leiðir okkar
og við kvöddum hvort annað, og gengum
sitt í hvora áttina.
Um kvöldið klukkan sjö, eftir þennan
dásamlega dag, var ég aftur staddur á
stöðinni, og beið eftir lestinni til heimferð-
ar. Ég hafði borðað góðan mat og drukkið
mjólk, og aðeins eitt einasta glas af öli.
Lestin var fullskipuð af glöðu og syngj-
andi fólki, aðeins einn klefi var auður, og
þar settist ég ánægður yfir því að geta
verið einn út af fyrir mig, og geta hugsað
um þá dýrðlegu náttúrufegurð, sem ég
hafði notið um daginn. En þá voru dyrnar
allt í einu opnaðar, og sama stúlkan kom
inn, og hafði verið í klefanum hjá mér um
morguninn.
Ég verð að játa það, að mér var ekkert
vel við komu ungfrúarinnar, því mér
fannst hún trufla mig. En mér fannst það
sjálfsögð kurteisi af mér að taka henni
vel, og reyndi því að brjóta upp á ein-
hverju umtalsefni. Við töluðum um fegurð
landslagsins og þess háttar. Og ég komst
brátt að raun um, að hún hafði mikinn
áhuga einmitt á þeim málum, sem eru
mér mjög hugleikin. Það eru ferðalög
um fallegar byggðir að sumarlagi. Hún
hafði verið í Bangsby um daginn eins og
ég, en hún dvaldi hjá frænda sínum, sem
er skólakennari þar, en hann býr ekki í
sama bæjarhluta og ég var í, og þess vegna
hittumst við ekki á meðan við dvöldum
þar.
Ég verð að segja yður það í einlægni,
herra dómari, þótt hún heyri það líka, að
ég varð ástfanginn af þessari stúlku, þegar
hún sat þarna hjá mér í klefanum. Og ég
dáðist að áhuga hennar á þeim málefnum,
sem við ræddum um. Algengara er að
stúlkur á hennar aldri hugsi aðeins um
fín föt og dansleiki, og geti varla um ann-
að talað. En raunar er ég næsta undrandi
Pramhald á bls. 13.