Vikan - 12.06.1947, Blaðsíða 4

4
VIKAN, nr. 24, 1947
Brúðkaupsnóttin
Smásaga eftir Frank O ’Connor
AÐ var komið sólsetur og rökkrið
færðist hægt yfir víkina, þar sem
bátamir lágu í sandinum. Það hafði verið
kveikt ljós í litla, hvítkalkaða húsinu, en
gamla konan sat enn úti fyrir dyrunum
á lágum steini.
— Þetta er einmanalegur staður, sagði
ég-
— Víst er svo, sagði hún. En það er
allsstaðar einmanalegt, þar sem maður
er ekki hjá þeim, sem maður ann.
— Barnahópurinn er floginn ? spurði ég.
— Ég átti aðeins einn son, svaraði gamla
konan; og af því að hún bað ekki fyrir
sálu hans, bjóst ég við, að hann væri á
lífi.
— Er hann í Ameríku? spurði ég, því
að Ameríkuferðir ungra manna eru mjög
tíðar á þessum slóðum.
— Nei, svaraði hún blátt áfram. Hann
er í geðveikrarhæli í Cork. Hann hefir
verið þar í tólf ár.
Eg var ekkert hræddur um að ég særði
tilfinningar hennar, þvi að fólkið þama
er ákaflega blátt áfram og einlægt — það
hrópar harm sinn eins og viltu fuglamir.
— Guð sé oss næstur, sagði ég. Það er
langur tími.
— Já, það er nógu langur tími fyrir
gamla konu eins og mig. Einu sinni fór
ég að heimsækja hann í geðveikrarhælið,
og ég gladdist af að sjá, að það var farið
vel með hann. Engin nema ég veit, hvað
Denis var góður drengur áður en hann
varð brjálaður. Hann þekkti mig og
heilsaði mér, en sagði ekkert. Hann grét
þegar ég fór; það var honum líkt. Hann
var svo góður drengur.
— Guð hjálpi okkur, sagði ég, því að
rödd gömlu konunnar minnti mig á
hljóð fuglanna, sem svifu hátt í loftinu á
leið til hreiðra sinna úti í eyjunurh.
— Verði hans vilji, sagði gamla konan.
Það flýr enginn örlög sín. Það var einu
sinni kennslukona, sem hét ungfrú Regan.
Hún var kát og fögur borgarstúlka. Faðir
hennar átti verzlun þar og hún óð í pen-
ingum. Hún þurfti ekki að vinna, en kom
hingað að eigin ósk — hún var svo hrif-
in af sjónum og f jöllunum. Dag eftir dag
gekk hún einsömul niður mjóa stíginn og
settist í laut, sem er þama niður frá. Ná-
grannamir botnuðu ekkert í þessu, en
létu það afskiptalaus, af því að hún var
ókunnug. Hún sat oft allan daginn í laut-
inni og las í bók eða skrifaði bréf. Stund-
um kom hún með eitt bamið úr skólan-
um og lét það tína blóm.
Þarna hitti Denis minn hana. Hann fór
oft til hennar á kvöldin og sat hjá henni
í grasinu, og stundum fór hún með honum
út á sjó á bátnum hans. Hún sagði stund-
um hlæjandi: — Denis er eftirlætið mitt.
Þetta vom hennar óbreyttu orð, og hún
meinti ekkert illt með þeim, við vissum
það öll, hún, Denis og ég. Hún var svo
glaðlynd. Mér þótti gaman að heyra hana
hlæja, og stundum, þegar Denis var að
slæpast og hafði ekkert að gera, sagði ég
við hann: — Denis, hvers vegna ferðu
ekki að finna ungfrú Regan; allir segja,
að hún sé konuefnið þitt? Þetta var að-
eins glettni, og ég sagði þetta stundum
að henni áheyrandi, því að Denis var
góður og rólegur piltur — hann skifti sér
aldrei af stúlkum, hvað þá að hann yrði
nærgöngull við þær.
Eg vil láta hana njóta sannmælis: Það
var hún, sem tók fyrst eftir því, að það
var ekki félagsskapurinn einn, sem Denis
sóttist eftir, og upp frá því hætti hún að
sitja í lautinni sinni, en fór lengra út á
höfðann og hafði alltaf skólabarn með sér.
— Ösköp sést ungfrú Regan sjaldan
núorðið, sagði ég við Denis. Þá brá hann
sér strax í jakka sinn og fór að leita að
henni, og hann hætti aldrei, fyrr en hann
hafði fundið hana. En honum var lítil fró
í því. Það var eins og hann væri orðinn
mállaus; hann lá meltunni í grasinu við
hlið hennar og tuggði strá. Hann var orð-
inn örvita af ást, og ég vissi, að það var
engin önnur lækning til en xsú, að hann
hætti að hugsa um stúlkuna. Hann var
I VEIZTU —?
\ 1. Hver eignaðíst fyrsta armbandsúrið ? E
I 2. Hvenær fæddist franska skáldið Vic- |
tor Hugo ? i
1 3. Eftir hvem er leikritið Narfi og hve- |
tnær kom það út?
I 4. Hver var Peder Syv, hvenær var hann =
uppi, og fyrir hvað var hann þekktur? |
I 5. Hvaðan er þetta: i
Gangráðr heitik,
| nú emk af göngu kominn,
þyrstr til þinna sala.
i 6. Hve mörg prócent af yfirborði jarð- =
| ar er sjór? i
i 7. Hvað er fjallið Dhawalagiri hátt og í j
hvaða heimsálfu er það?
i 8. Hver fann upp kvikasilfurshitamælinn =
: og hvenær var það? |
i 9. Hver var fyrsti konungur Gyðinga og i
§ hvenær var hann uppi?
j 10. Hvenær var myndhöggvarinn Donat- i
ello uppi ? i
i Sjá svör á bls. 13. i
'4‘ iiwHniiMiiniinwiiiiiiHimiiiiiinmiimnniiimmwiiiHiMHiwii«wmimnMi/
prúður og góður drengur og hefði orðið
ágætis eiginmaður, en hún var ekki af
því taginu. Eg sá það strax á henni að
hún myndi aldrei vagga barni. Þessvegna
var þetta alveg vonlaust.
Svo fór ég að biðja hann að vera heima
á kvöldin og fékk honum eitthvað að
dunda við. En hann var annars hugar og
var sífellt að gæta að því, hvort hann sæi
ekki ungfrú Regan. Svo stökk hann út
strax eftir kvöldmatinn. — Það héldu
honum engin bönd. Eg varð að híma ein
heima langt fram á nótt, og stundum
heyrði ég þruskið og andvörpin í honum
fyrir utan í myrkrinu.
Svo hætti hann að sofa og var á ferli
um nætur. Þegar hann fór út í fyrsta sinn,
elti ég hann út í náttmyrkrið. Hann hélt
fyrst upp til hæðanna, en sneri síðan heim
að læknishúsinu. Þar staðnæmdist hann.
Þegar hann kom auga á mig, sagði hann:
— Við skulum fara heim, mamma. Það
var óheilladagur, þegar þú fæddir mig í
þennan heim. Það var komin dögun, þeg-
ar ég kom honum loks heim og gat háttað
hann.
Ég var að vona, að hann þreyttist á
þessu, en hann varð sífellt æstari og óró-
legri. Þetta tók ákaflega mikið á mig,
enda þótt ég væri sterkbyggð kona. Eitt
kvöldið bað ég til guðs, að það sem koma
skyldi, kæmi meðan ég væri uppistand-
andi og gæti aðstoðað drenginn minn, svo
að hann þyrfti ekki að vera einn og yfir-
gefinn.
Og mér varð að bæn minni. Nóttina
eftir vaknaði hann alveg óður. Ég reyndi
að sefa hann, en tókst það ekki. Hann var
fimm manna maki í æðiskastinu. Ég
læddist út og lokaði dyrunum. Ég fór til
Donoghuesfólksins, sem voru nágrannar
okkar. Húsbóndinn og tveir synir hans
komu með mér og höfðu meðferðis reipi.
Þeir voru allir fílefldir, en Denis varð
þeim erfiður, og þeir voru lengi að koma
honum í bönd.
Sean Donoghue vakti með mér um nótt-
ina, en um morguninn var sóttur læknir.
Meðan við biðum eftir lækninum, bað
Denis mig að leysa sig. Sean lagðist á
móti þvi og taldi það hættulegt. En Denis
var einkasonur minn, og þó að hann hefði
ráðist á mig og drepið mig, þá hefði ég
viljað það, heldur en að gera honum þá
skömm, að liggja bundinn, þegar læknir-
inn kæmi. Ég leysti hann, og hann lá graf-
kyrr allan daginn og nærðist ekkert. Um
kvöldið bað hann mig um bolla af tei, og
hann drakk það. En rétt í því kom læknir-
inn. Læknirinn ávarpaði Denis, en hann
svaraði engu.
— Hann verður sóttur á morgun, sagði
læknirinn; það er ekki rétt að þú sért ein
hjá honum. — Sean Dongohue bauðst til
að vera hjá mér.
Þegar tók að rökkva, fór Denis að ó-
kyrrast og kallaði nafn stúlkunnar í
sífellu.
— Hvað er hann að kalla?, spurði Sean.
Framhald á bls. 14.