Menntamál - 01.08.1927, Blaðsíða 8

104
MENTAMÁL
En hvaöa rátSum eöa hverjum refsingum er beitt á slíku
hæli, ef út af ber? Refsingar eru ekki miklar nje margbrotn-
ar, umfram þaö, er sjálfkrafa má Ieiða af hverju afbroti. Um-
vöndun og leiöbeining er aöalráöiö. En ]ró getur svo fariö, aö
strákarnir sjeu hýddir, ef úr hófi keyrir. Forstjórinn sagöi
mjer, aö til ])ess heföi hann gripiö 2—3 sinnum í hálft annað ár.
En flestir strákarnir mega ekki til þess hugsa, aö fara úr hæl-
inu, en ])aö vofir sífelt yfir þeim, ef ])eir koma illa fram.
Alt er gert sem hægt er til þess að halda vingjarnlegum
heimilisbrag i allri umgengni. Strákarnir matast sameiginlega
og hafa sameiginlegan svefnskála, en hver sína rekkju, af-
þiljaöa til hálfs, nokkuö likt og stafgólf í íslenzkri baðstofu,
og fengu þeir aö prýöa þar sjálfir og korna fyrir hlutum, eftir
geðþótta, og var i hverju skoti aö sjá nokkra viðleitni til þess
aö fegra og búa að sínu. Flestir höfðu hengt upp myndir af
foreldrum sínum eöa aöstandendum, o. s. frv. Á sunnudögum
eru allir aöstandendur drengjanna velkomnir i heimsókn, og er
])á mannkvæmt og glatt á hjalla, kaffidrykkja og ])víumlíkt.
Alt er gert til þess, aö strákarnir finni sem minst til þess, aö
þeir sjeu öðrum lögum háöir en annað fólk. Flestir eru mörg
ár í hælinu. En þegar þeir fara, er litið eftir þeim af hælisins
hálfu fyrst i staö, þeir fá ])eninga sína og er hjálpað til aö fá
atvinnu og studdir með ráðum og dáö. Engum er slept út í
bláinn. Oft eru aöstandendur þessara unglinga mesta vandræða
fólk og hættulegt aö sleppa þeim á heimili sín aftur. En mörg
af þessum hælum, sem lengi hafa staöiö, fá árlega gjafir og
heimsóknir nýtra rnanna, sem ólust þar upp og uröu þar að
manni. *
Forstöðumaöurinn fyrir þessu hæli, sem jeg lýsti, var áöur
óbreyttur barnakennari i Stokkhólmi, og sóttu margir hálærö-
ir uppeldisfræðingar og vísindamenn um stööuna ásamt hon-
um. Mæltist þaö misjafnlega fyrir, er honum var veitt staöan.
En er frá leið, skildist víst öllum, að vel var valið. Þaö, sem
æfinlega skiftir mestu fyrir slíka menn, er heilbrigö skynsemi,
kjarkur og hlvtt hugarþel, sú mildi, sem á sjer ])rek og þrótt