Menntamál - 01.07.1928, Síða 15

MENTAMÁL
77
haft þaÖ me'Ö til íslands. Hefi jeg sýnt ]>aÖ hœöi í Reykjavík
og á SeyÖisfirði, þó eigi hafi þaÖ verið notaÖ til kenslu enn.
Aðeins skal þess getið, að kerfi þetta eru ofur einföld smá hús-
gögn í eitt lítið herbergi, miðaö við þarfir unglinga. Er það
því bæði til gagns og prýðis. Gefur það því meira gildi, og
hvetur til þess að leysa verkið vel af hendi. Smíðanámið verð-
ur því ekkert skyldunám, en starf i eigin þarfir. — Jeg hefi
lagt svo mikið kapp á að koma með þetta kerfi til landsins, það
fyrsta í sinni röð, fyrir þá sök, að jeg álít að þaö mundi heppi-
legt hjer við kenslu i alþýðu- og unglingaskólum. Mundi það
hæfilegt við tveggja vetra nám með 3—4 stundum á viku.
Þessi smíðakensla í unglingaskólum hefir breiðst óðfluga út
í Danmörku á síðustu árum, einkum í bæjunum. Er því ekki
nerna eðlilegt að við spyrjum sjálf okkur, hvort það geti ekki
einnig átt við hjer á landi. Jeg er í engum efa unt, að það eigi
líka við hjer á landi, ekki síst í bæjunum. Aukin handavinna
bæði í barna- og unglingaskólum hjer mundi hafa heillavænleg
áhrif. í kaupstöðum og sjávarþorpum erum við svipað staddir
og í bæjum erlendis um það, hvernig tómstundum vetrarins
skuli varið. Fiskiveiðar eru víða aðalatvinnuvegur i sjávarþorp-
um, en þær eru víða að eins að sumrinu, en margur unglingur-
inn gengur iðjulaus yfir veturinn og tekur sjer ekkert fyrir
hendur. Er slíkt iðjuleysi mjög skaðlegt, og leiöir til allskonar
ómensku, hljótist ekki verra af. En tómstundum þessum, oft öll-
um vetrinum, væri hægt að verja á gagnlegri hátt, ef menn
að eins kæmu auga á gagnsemi þess, að læra eitthvað þarft á
þeim tima.
En eins ber að gæta, er nota skal smíðar sem námsgrein.
Eigi má haga þeirri kenslu á sama hátt og í trjesmiðavinnu-
stofum. Trjesmiðurinn hlýtur fyrst og fremst að hugsa mn,
að hluturinn geti svarað kostnaði. Þannig má kennarinn ekki
hugsa. Kenslan verður einmitt að vera þannig, að hlutirnir geta
ekki svarað kostnaði sem verzlunarvara. Það er bezta sönnun
þess, að kenslan hefir verið góð. Aðaláherzluna má því ekki
leggja á það, hvað gert er eða á hvc löngnm ■tíma, heldur hvernig