Bjarmi - 01.03.1998, Page 18

Ég komst m.a. að peirri niðurstöðu að kristinfræði í
grunnskóla verður alfarið að leita viðurkenningar
sem námsgrein áforsendum skólans, ekki áforsend-
um kirkjunnar. Kristinfræði eru hluti afmenningar-
arfinum. Það verður að standa jafnfaglega,
uppeldis- og kennslufræðilega að henni og öðrum
Bæði eru þau sammála um að það hafi
verið afar ánægjulegt að kennsluefni íyrir
böm og sérstaklega kristinfræðiefni, sem
oft er ekki álitið mikilvægt, skyldi fá þessi
verðlaun.
Bakgrunnur
Iðunn hefur getið sér gott orð sem bama-
bókahöfundur. Hún er bamakennari en
þegar hún varð að velja á milli kennsl-
unnar og þess að skrifa valdi hún skrift-
imar. Hún hefur unnið talsvert fyrir Náms-
gagnastofnun og segist hafa kirkju-
bakgmnn eins og venjulegir íslendingar,
hafði mjög gaman af kristinfræði sem
barn enda hafði hún góðan kennara sem
var sr. Erlendur Sigmundsson. Einnig
hafði hún gaman af að kenna hana en
það gerði hún í mörg ár. Almenn
kirkjuganga, söngur í kirkjukór og préd-
ikanir ágæts prests á Húsavík gáfu henni
einnig gott veganesti.
Sigurður var einnig bamakennari áður
en hann var kallaður til að vera náms-
stjóri í kristnum fræðum í menntamála-
ráðuneytinu. Hann las guðfræði og upp-
eldisfræði til að vera betur í stakk búinn
til að takast á við það starf og lauk BA
prófi með kristinfræði sem aðalgrein og
uppeldis- og kennslufræði sem auka-
grein. Síðar kláraði hann guðfræði og var
vígður til prests. Hann er alinn upp í
kristni frá blautu barnsbeini og hefur
tekið mikin þátt í kristilegu starfl alla ævi,
m.a. sem formaður KFUM í Reykjavík um
nokkurra ára skeið og nú sem sóknar-
prestur í Hallgrimssókn í Reykjavík.
Námsefni í kristnum
fræðum
Sigurður tók þátt í að útbúa námsskrá
grunnskólans í kristnum fræðum og
þekkir þessa námsgrein og umhverfi
hennar betur en ílestir aðrir. Hann segir
að frá því hann fór að kenna hafi við-
gangur kristinfræðinnar verið honum
ástriða.
„Þegar ég fór, ásamt fleirum, að vinna
við gerð námskrárinnar", segir Sigurður,
„var andrúmsloftið í samfélaginu þannig
að það var ekki sjálfsagt að kristin fræði
hefðu sömu stöðu í námsskrá og stunda-
skrá og verið hafði. Það kom m. a. fram í
því að þegar grunnskólalögin voru fyrst
lögð fram sem frumvarp var kristinna
fræða ekki getið í upptalningu á náms-
greinunum. Talað var um almenn trúar-
bragðafræði og siðfræði. Mér fannst ég
verða að glíma við að færa fram rök fyrir
stöðu greinarinnar og mikilvægi hennar í
nútímasamfélagi á nýjum forsendum en
ekki bara gamalli hefð. Ég komst m.a. að
þeirri niðurstöðu að kristinfræði í grunn-
skóla verður alfarið að leita viður-
kenningar sem námsgrein á forsendum
skólans, ekki á forsendum kirkjunnar.
Kristin fræði eru hluti af menningar-
arfinum. Það verður að standa jafnfag-
lega, uppeldis- og kennslufræðilega að
henni og öðrum greinum.
Kennarar hafa verið mjög viðkvæmir
fyrir því ef þeim hefur fundist þeir vera
settir í hlutverk trúboða sem þeir kæra
sig ekki um. Ef þær kröfur væru gerðar
til þeirra þá væri greinin á forsendum
kirkjunnar og þar af leiðandi úr tengslum
við aðrar námsgreinar skólans. Mér
finnst að það eigi að gera þá kröfu að allir
kennarar í grunnskóla séu færir um að
kenna þessa grein, að þeir hafi þekkingu
á efninu og beri virðingu fyrir því og miðli
því þannig að það fái að tala fyrir sig
sjálft. Kennari á ekki að setja sjálfan sig
á milli efnisins og nemenda sinna.
Reynslan hefur sýnt að þegar kennarar
heyra þetta eru margir þeirra miklu
fúsari til að sinna greininni vegna þess
að þá flnna þeir sig fijálsa sem fagmenn,
kennara. Það er ekki hlutverk þeirra að
knýja fram tiltekna afstöðu heldur íýrst
og fremst að skila greininni á forsendum
greinarinnar sjálfrar."
Framtíð kristinfræði sem
kennslugreinar
Á kristinfræðijramtíðjyrir sér sem
kennslugrein í íslenskum skólum?
Sigurður og Iðunn telja að almenn-
ingur vilji ekki varpa kristinfræðinni frá
sér þó að þjóðfélagið virðist stundum
vera eins og köngulóin í lestrarbókinni
sem fór í daglega eftirlitsferð um veflnn
sinn til að hressa hann og styrkja og
kom svo eitt sinn að þræði sem hún
botnaði ekkert i hvernig sér hefði getað
dottið í hug að spinna. Það virtist liggja
beint við að klippa hann. Hún gerði það
en þá hrundi vefurinn saman. Þau óttast
að þjóðfélagið í heild sé upptekið af að
njóta hins kristna arfs án þess að gera
sér grein fyrir þvi hvaðan hann kemur og
að það þurfi að leggja rækt við hann til
að hann skili sér áfram. Af þeim
ástæðum eigi greinin framtíð fyrir sér.
Hún hafi stuðning þó að fólk virðist oft
sýna henni tómlæti.
„Hin menningarlegu rök eru næg ein
sér til að halda greininni í skólunum að
þeirra mati. Fólk frá öðrum menningar-
svæðum hefur flust til Norðurlandanna
og því hafa yfirvöld þar styrkt greinina á
undanförnum árum og víkkað hana út.
Henni hefur verið fundinn nýr farvegur í
því skyni að styrkja hana annars vegar
og koma því þannig fyrir að hún geti
lifað við hlið annarra viðhorfa i þjóð-
félaginu og stuðlað að því að varðveita
sérkenni hins kristna, evrópska menn-
ingararfs. Á hinum Norðurlöndunum er
kennsla í kristinfræði, siðfræði og
almennum trúarbragðafræðum talin
sjálfsagður hluti af almennri menntun.
Hún er prófskyld kjarnagrein til
stúdentsprófs. Litið er svo á að ekki sé
hægt að vera Evrópubúi án þess að hafa
þekkingu á þessu fagi enda er sífellt
verið að höfða til kristidómsins í bók-
menntum og listum. Það eru vandræði
hve háskólanemar hér á landi vita
margir lítið um hinn biblíulega bak-
grunn sem svo mikið af bókmenntunum
byggir á.