Heima er bezt - 01.06.1953, Page 4

164
Heima er bezt
Nr. 6
/ Sauðlauksdal var stunduð sandgra'ðsla á dögum Björns Halldórssonar, og þar er sú starf-
semi háð þann dag i dag.
gikkur, skal ég segja þér, því að
hann heilsaði aldrei kotbænd-
um, eða þeim, sem hann
áleit smælingja, öðruvísi en að
rétta þeim höndina aftur fyrir
bakið á sér. En það var nú
strákur einn, sem kom honum
af því,“ bætti hann við og hló
lítið eitt.
„Hvernig fór hann að því?“
„Hann beit í litla fingurinn á
lögmanni, eitt sinn, er hann
rétti honum höndina aftur fyr-
ir bakið.“
„Jæja,“ sagði ég. „Þó að þú
sért ekki hrifinn af þessum
þjóðkunnu mikilmennum, sem
setið hafa hér í nágrenni við
óðalið þitt, máttu vera hreykinn
af því, að hér var þó í sókninni
strákur einn, sem vann sér eitt-
hvað til frægðar."
Nú vorum við komnir á brún-
ina fyrir ofan bæinn í Sauð-
lauksdal og við okkur blasti tún-
ið og „Ranglátur", sem nú er
horfinn að mestu niður í sand-
inn.
Ég get ekki sagt, að ég tryði
bókstafléga sögunni um Rang-
lát eins og Jón sagði hana. En
einhver fótur mun þó vera fyrir
henni; til þess finnst mér nafn-
ið Ranglátur benda. Og eins hitt,
að ennþá virðist ekki horfin
gremjan úr hugum manna hér
útaf þessu tiltæki séra Björns
fyrir nálega 200 árum.
En þegar ég hef nú þetta garð-
brot fyrir mér, með söguna í
huga, finnst mér, að kjálki einn-
ar Kúgunardætra sé þarna
sokkinn í sandinn, aðeins hálf-
fúin tannbrotin standi upp úr.
Og má vera, að bit það, sem
þau ollu á sínum tíma, grói
aldrei að fullu í tilfinningalífi
sóknarbarna Sauðlauksdals-
prestakalls, fyrr en þessar leiðu
leifar eru horfnar með öllu.
Þegar við gengum heim tún-
ið, kom presturinn á móti okk-
ur, séra Þorsteinn Kristj ánsson,
og heilsaði okkur með hinni
mestu vinsemd. Ég skrifaði það
á reikning Jóns, sem var að sjá
góðkunningi hans, því okkur
þekkti hann ekkert, við höfðum
aldrei séð hann fyrr. En brátt
kom það í Ijós, að þetta er mjög
geðþekkur og elskulegur maður,
og nutum við mikils þar af.
Hann vildi að við kæmum
strax inn til kaffidrykkju, en
okkur langaði fyrst til að líta
dálítið í kringum okkur úti,
skoða bæði kirkjugarðinn og
kirkjuna og taka myndir, því að
nú var vel bjart yfir. Það var
auðfengið, og var prestur hinn
allra liprasti við okkur í hví-
vetna.
Þá var kirkj ugarðurinn fyrst
skoðaður. Hann var prýðilega
vel hirtur. Alls staðar snyrtilega
upphlaðin leiði, með fjölda af
veglegum minnismerkjum yfir
prestum og heldri bændum og
konum þeirra.
Svona kirkjugarðar eru sann-
arleg endurminningasöfn, og það
er víst ónæmur maður fyrir á-
hrifum, sem ekki verður snort-
inn við að koma á slíka staði
eftir nálega hálfrar aldar burt-
veru, og sjá nöfn margra þeirra,
er hann var kunnugur í æsku,
auk náinna ættingja.
Það voru því margskonar til-
finningar, sem gagntóku mig við
komu mina í þennan garð. For-
eldrar mínir liggja hér bæði
undir sama steininum. Við leiði
þeirra snýst hugurinn mest um
að ávarpa þau og þakka þeim.
Mér er engin hryggð í huga,
heldur hlý þakklætistilfinning.
Hryggðin við ástvinamissi má-
ist út, en ástin og þakklætið til'
þeirra er óafmáanlegt.
Ekkert er svo gott sem góðir
foreldrar.
Og þegar ég hugsa til þeirra
gömlu manna, sem hvíla hér,
standa þeir mér lifandi í huga,
sem í æsku minni.Nú virðast mér
þeir sumir hverjir, er ég reyni
að gera mér nákvæma grein fyr-
ir þeim, að þeir hafi verið að út-
liti, hörð og heilsteypt skel, og í
mörgum tilfellum miður ásjá-
leg. En í gegnum þessa skel
streymdi þó ylur, góðleiki og við-
kvæmni, sem mér virðist benda
til þess, að kjarninn í skelinni
hafi verið eins heilsteyptur og
ekta og skelin sjálf. Festa og ró-
semi hvíldi'yfir dagfari þeirra
hversdagslega. Þrautgóðir voru