Heima er bezt - 01.01.1954, Qupperneq 7

Heima er bezt
3
Nr. 1
Þorbjörn Þórðarson, læknir:
FERÐ AÐ DRÖNGUM
Ég var seztur að á Ármúla, sem
er yzti bær í Nauteyrarhreppi
við ísafjarðardjúp. Stendur bær-
inn skammt frá sjó, undir sam-
nefndu fjalli. Blasir Djúpið við
þaðan séð, og ef gengið er nokk-
uð upp í Múlann, sést alla leið
inn í ísafjörð, sem er innsti
fjörður inn úr Djúpinu, og til
eyjanna Æðeyjar, Vigrar og
Borgareyjar og hinna fornfrægu
stórbýla Ögurs og Vatnsfjarðar.
Er það fögur og heillandi sjón.
Utan við Múlann er Kaldalón,
sem aðskilur Nauteyrarhrepp frá
Snæfjallahreppi. Gengur Lónið
alla leið innundir Drangajökul,
og þar sem hann skríður fram í
Lónið, fossar allmikil á undan
jöklinum. Um flæði gengur sjór
langt inn í Lónið, en þar inn af
eru sléttar eyrar, er áin kvíslast
um. Fyrir framan Múlann er
Skjaldfannardalur, er skerst inn
í hálendið. Er hann grasi vax-
inn hið neðra. Þrír bæir eru í
honum auk Ármúla, sem er í
dalsmynninu. Selá rennur eftir
dalnum. Innan við ána er Laug-
arland og Hraundalur, framar
en Skjaldfönn utan við ána og
framarlega í dalnum.
Það var um miðjan júlí 1902,
að ég var vakinn fyrir allar
aldir um morguninn. Var maður
kominn, sem vildi finna mig. Ég
snaraði mér í fötin og fór fram
fyrir að tala við hann. Var það
bóndinn að Dröngum í Stranda-
sýslu, og bað hann mig að koma
með sér. Sonur hans, sjö ára
gamall, hafði óþolandi kvalir í
höfði og hafði ekki linnt á hljóð-
um allan daginn fyrir. Hafði
maðurinn nú verið á ferðinni um
nóttina og farið þvert yfir
Drangajökul.
Nú heyrðu Drangar í Stranda-
sýslu reyndar til Strandahér-
aðs, og héraðslæknirinn þar átti
heima á Hólmavík. Var illt að
neita manninum, úr því að hann
var kominn um langa leið og
erfiða og ég ekki mjög vant við
látinn, og var mér hins vegar
forvitni á að kanna þessa ókunnu
stigu. Réð ég því af að fara með
honum.
Fyrst varð ég að láta sækja
Bleik minn og athuga, hve vel
járnaður hann væri og leggja á.
Fylgdarmaðurinn sat frammi í
eldhúsi og þá góðgerðir hjá hús-
freyju, meðan ég bjó mig til
ferðarinnar.
Nú varð ég að athuga sára-
veskið mitt, að í því væru hníf-
Þorbjöm Þórðarson,
lœknir.
ar (bistouri og skalpel), skæri,
tangir (anatomiskar, Lister’s og
Péang’s), sárakannar, tvöföld
beitt skeið, þvagleggir úr silfri
og gúmmí (Nélaton), kokart,
nálar, saumgarn úr silki og cat-
gut, og hitamælir. Þá var leður-
taska, bæði til að halda á eða
— ef svo bar undir, að hengja
um hálsinn í leðuról. í hana
stakk ég veskinu. Þar voru fyrir
ýmsar sáraumbúðir, hermanna-
bögglar, sótthreinsuð grisja,
joðoform- og xeroformgrisj a og
bómullarbögglar, sárabindi,
guttaperkapappír, nagnabursti,
morfínsprauta, recordsprautur,
Schleich’s- og infiltations-
sprauta, kloroformflaska, gríma,
munnglennir og tungutöng, bor-
vaselin, karbolsýra, karbololía,
aetherflaska, opiumsdropar,
sprittflaska, sublimattöflur,
cocaintöflur, morfinuppleysing
í glycerin og vatni. Tanntangir
var líka vissara að hafa með, því
að fylgdarmaðurinn gat þess, að
líklegt væri, að fleiri sjúklingar
myndu vitja mín í þessari ferð.
Tók ég því með í töskuna átta
tanntangir og geitarfót.
Allt var þetta vandlega vafið í
bómull og léreft. Hlustunarpípu
og hamarinn hafði ég í brjóst-
vasanum ásamt Nordisk Lomme-
bog for Læger. Hnakktösku úr
leðri, mjög vandaða, með tvö-
földu loki og læsingu, átti ég og
lét handtöskuna ofan í hana.
Þar voru einnig tvennir hnéháir
ullarsokkar og sauðskinnsskór,
bryddir, með ristar- og hæl-
þvengjum og illeppum í.
Eftir að ég kom til Arnarfjarð-
ar hafði ég að auki í töskunni og
notaði á göngum, skó úr stein-
bítsroði, með selgarnsþvengjum.
Reyndust þeir vel, ef frost var
mikið og fönn á jörðu. Þarna
voru einnig belgvettlingar og
trefill, allt úr ull.
Sumt af þessum útbúnaði var
fyrir í töskunni og meira miðað
við vetrarferðir, frost, snjó og
gönguferðir, en ferðalag á hesti
og um miðsumar í blíðviðri, en
fékk þó að vera með í þessari
ferð, af því að Drangajökull
minnti á ófærð, óveður og kulda
og bezt að vera við öllu búinn.
Sjálfur var ég þannig búinn,
að ég var í tvennum hnéháum
ullarsokkum utan yfir brækur,
þar yfir létt og lipur vatnsstíg-
vél, sem náðu upp á miðjan legg.
Utan yfir brækurnar voru reið-
buxur, hnepptar ofan í vatns-
stígvélin. Yfir skyrtu og vesti var
ullarpeysa, sem náði upp í háls,
þar yfir sportjakki, sem náði
niður á læri, með belti um mitt-
ið og sylgja á. Jakkakragann
mátti bretta upp um hálsinn og
hneppa undir hökuna. Á höfði
hafði ég oturskinnshúfu, sem