Heima er bezt - 01.12.1955, Qupperneq 10

362
Heima er bezt
Nr. 12
fæðingu, og ólst hann upp hjá
þeim til 16 ára aldurs. Hún var
þénandi hjá Biering verzlunar-
stjóra á Borðeyri, þar hafði hún
hærra kaup en hjá bændum í
sveit. Hún var bráðdugleg og
myndarleg til allra verka. Hún
elskaði drenginn, sem von var.
Þótt hann væri hjá fátækum,
fór vel um hann, þau máttu
ekki af honum sjá. Við unnum
saman á sumrin, smöluðum án-
um er Jón hætti að sitja hjá,
þegar kom fram á sumar, sótt-
um hrossin, hugsuðum um kúna,
og vorum svo þess á milli öllum
stundum við heyskapinn. Pétur
kunni betur við að við værum
fljót í snúningum, var ekki
laust við að snurða hlypi á þráð-
inn, ef ekki var fljótt brugðið
við, eða ef við vorum lengur en
hann bjóst við, því hann var
fljóthuga, en ekki stóð það
lengi. Þegar honum líkaði við
okkur, sagði hann ævinlega:
„Nú voruð þið fljót elskurnar
mínar“, og oft klappaði hann á
herðarnar á mér, þegar honum
líkaði við mig. Fyrir þetta var
mér vel við Pétur og vildi gera
allt sem ég gat fyrir hann, því
ég fann að hann mat það sem
vel var gert. Samkomulagið var
betra og rólegra heldur en það
var í Gilhaga, og nú var ég i
gömlu átthögunum mínum, þar
sem ég áður hafði leikið mér
sem lítið bam. Alltaf bjuggu
þessi hjón við þröng kjör, þótt
þau væru bæði vinnumanneskj -
ur, en það voru líka flestir á
þessum harðindaárum. Þau
eignuðust fjögur börn, sem til
aldurs komust Þau misstu dreng
14 ára, er bar nafn föðurafa
síns, bráðgáfaðan efnispilt til
sálar.og líkama. Mun hann hafa
líkst afa sínum, Sigurði á Hvalsá.
Hann dó af slysförum. Ekki fór
sorgin utan garðs hjá þessum
hjónum heldur en fleirum. Og
ennþá máttu þau reyna meira,
því að önnur dóttlr þeirra sá
aldrei dagsins ljós, hún hafði
auk heldur bæklaða fætur og
gat ekki gengið nema með
stuðningi. En það var huggun
harmi gegn, að hún hafði skarp-
ar sálargáfur. Hún bókstaflega
lærði ailt, sem hún heyrði, oft
án þess að farið væri með nema
einu sinni. Hún kunni því mikið
af bænum og kvæðum. Hún
hafði laglega rödd og var fljót
að læra lög, og söng mikið, þeg-
ar hún var að alast upp, en þó
dofnaði yfir því eftir að við
komum þangað, enda var þá
ekkert sungið á heimilinu nema
til húslesturs. Hún lærði Helga-
kver. Presturinn fermdi hana
heima, og lét í ljós undrun sína
yfir gáfum hennar. Hún varð
gömul og var þá nokkuð far-
ín að hrörna andlega. Hin
systkinin voru Ingibjörg hús-
freyja á Fossi kona Guðmund-
ar Þorsteinssonar og Daníel,
hann ólst upp I Huppahlíð, gift-
ur Þóru Bergsdóttur, systur
Guðmundar Bergssonar póstaf-
greiðslumanns á ísafirði. Þau
fóru til Ameríku 1902. Pétur lézt
á Fossi 1914, 74 ára, en Sigríð-
ur þrem árum síðar, 86 ára.
X. Þrlr heiðursmenn.
Þriðja árið, sem foreldrar
mínir voru búsett í Óspaks-
staðaseli, urðu miklar breyting-
ar á högum mínum. Móðir mín
var mörg undanfarin ár mjög
heilsulítil, þjáðist hún af brjóst-
veiki, elnaði henni veikin þenn-
an vetur, svo að hún hætti að
fylgja fötum. Ekki lá hún lengi
þar til hún lézt um miðgóu 1891,
63 ára. Nú var komið til minna
kasta að sjá um innanbæjar-
störfin. Ég var nú komin á tví-
tugasta árið og vön þessum
störfum, sem sagt orðin fullgild
vinnukona. En aldrei hafði ég
tekið á móti gestum, en nú leið
að því að ég varð að taka á
móti þeim, ekki smalastrákum,
heldur helztu forráðamönnum
hreppsins, því faðir minn varð
að láta skrifa upp búið til þess
að Þórður bróðir minn gæti
fengið sinn móðurhlut úrskiptan.
Einn kaldan einmánaðardag
komu þrír menn í þessum er-
indagjörðum. Ásgelr Jónsson
hreppsstjóri á Stað, Gísli Sig-
urðsson oddviti á Fossi og
Þorsteinn Jónsson bóndi í Hrúta-
tungu, vinur okkar. Ég minnist
ekki á skiptin, þess gerist ekki
þörf, en minnist mannanna
þriggja, þeir voru mér svo góðir
og vildu gjöra allt sem réttast,
svq að ekki hallaðist á. Þeir
skildu vel einstæðingsskap minn.
Þeir vissu, að ég var líka ný-
búin að missa systur mína, Sig-
ríði. Ég saknaði hennar eigi síð-
ur en móður minnar, því við
vorum svo samrýmdar, meðan
við gátum verið saman. Hún lést
úr mislingum eftir barnsburð,
þá nýkomin til Ameríku með
manni sínum, Gunnari Gunn-
arssyni.
Áður var mér lítið gefið um
Gísla, því ég hafði heyrt eftir
honum að, þessar seljastelpur
kynnu ekkert annað en að snú-
ast í kringum rollur og sitja
á merarrössum. Hafði þá Ásgeir
tekið málstað minn og sagt að
varla tryði hann því, að móðir
Guðbjargar litlu hefði ekki kennt
henni vinnu, eins vel verki far-
in og hún var sjálf. Vissi hann
ekki annað en hún væri vel
uppalin ung stúlka, til manns
og handar. Fyrir þetta var mér
hlýtt til Ásgeirs. Ásgeir var
föðurbróðir Jóns Finnssonar
verzlunarstjóra á Hólmavík, af
hinni alkunnu Ennisætt í Bitru.
Þegar þeir voru nýkomnir,
heyrði ég á tal þeirra. Ásgeir
sagði við Gísla: „Viltu ekki vera
með mér í því að vera telpunni
hlyntur, svo að hún beri ekki
skarðan hlut, ég álít hana
hafa orðið fyrir þeirri reynslu
þetta ár.” „Með gleði skal ég
gera það,“ svaraði Gísli. Eftir
þessi skipti breyttist álit mitt
á Gísla gamla, því ég átti honum
ekki sizt að þakka að hlutur
minn var ekki rýrari.
Nú kom til minna kasta að
standa þessum heiðursmönnum
fyrir beina, er mér fannst vera
höfðingjar. Þorstein í Tungu
þekkti ég, en þessir menn — það
var annað mál. Ekki var laust
við að dálítill uggur væri í mér út
af því, svo ég fór til Sigríðar að
leita ráða hjá henni. Hún sagðist
ekki sjá að það væri mikill vandi
fyrir mig, reyndar átti ég ekki
kjöt tiltækilegt, „en þú átt salt-
fisk í vatni og einhverja píru af
kartöflum og nýbakað brauð,
gerðu góðan kartöflujafning, þá
getur þú borið fram sæmilega
fiskstöppu með kaffi á eftir, og
ef pabbi þinn ætti eftir einhvem
leka í pelanum sínum, þá skil ég
ekki að ekki lyftist brúnin á
körlunum, og þú getur þá sýnt
þeim að seljastelpurnar geti tek-
ið á móti gestum ekki síður en