Heima er bezt - 01.12.1955, Side 26

378
Heima er bezt
Nr. 12
Sagnir Kristjáns Einarssonar
frá Hróðnýjarstöðum
Jóh. Ásgeirsson skrásetti
væru mestar. Mest kveið hún
fyrir myrkfælni og hálfvegis
líka fyrir kulda. Hún var nú að
vísu vön við hann. Það var ekki
mjög langt á milli bæjanna og
hún mundi rata, þótt dimmt
væri. Þegar heimilisfólkið
hennar var að búa sig undir
jólanóttina, hafa fataskipti og
kveikja á jólakertunum, lagði
Ella litla á stað áleiðis að Mos-
um. Hún átti ekki önnur föt en
þau, sem hún stóð í og var því
ekki lengi að búa sig. Skórnir
hennar voru bættir og hún var
hrædd um, að þeir mundu bila,
en vont að ganga berfætt á
frosinni jörð. Hún fór á bak við
bæinn og tók svo spettinn á-
leiðis að Mosum og hljóp eins
hratt og hún gat. Brátt varð
hún vör við að frostnæðingur-
inn smaug í gegnum lurfurnar,
sem áttu að skýla henni og
heltók líkama hennar. Hún
herti þá á sér, til að halda hita
og hugurinn bar hana hálfa
leið. Er á leið för hennar að
Mosum, fann hún til stings í
brjóstinu. Hann var mjög
óþægilegur, en ekki mátti gef-
ast upp.
Þegar líða tók á aðfanga-
dagskvöld jóla og fólkið á Mos-
um var að búa sig í háttinn, var
barið að dyrum. Það var ekki
búist við neinum jólagesti, en
gengið strax til dyra og spurt
hver væri úti. Svarað var í mjög
veikum barnsrómi með grátstaf
í kverkunum. „Það er ég. Mér
er svo kalt.“ Inn í baðstofuna
gekk tötrum klætt barn, hríð-
skjálfandi af kulda. Skóvarpið
á öðrum skónum var komið upp
á ristina og sást í berar tærnar.
Þetta var Elín litla, strokubarn-
ið^Hún gekk rakleitt að rúmi
Gunnu gömlu og fleygði sér há-
grátandi í faðm hennar.
En það kom brátt í ljós, að
Elín litla átti erfitt um andar-
drátt og kvartaði um sting fyr-
ir brjósti. Gunna gamla háttaði
hana í snatri og lét hana fara
í rúmið sitt og háttaði hjá
henni til þess að hita upp hel-
kaldan líkama hennar. Nú var
liðinn langur timi síðan Elín
litla hafði heyrt hlýlegt orð og
varð mjög fegin kærleiksatlot-
Einar Þorkelsson, faðir Kristj-
áns, er nú kominn hátt á tí-
ræðisaldur. Hann varð 98 ára 20.
apríl síðastliðinn. Hann hefur
búið allan sinn búskap á Hróð-
nýjarstöðum og systkinin eru
þar öll fædd. Einar hefur verið
við heyskap á hverju sumri og
einnig nú þetta síðastliðna sum-
ar, árið 1955. Og munu víst fá
dæmi til þess, að svo gamlir
menn standi við slátt.
Hann hefur enn góða sjón, því
að hann les mikið, og er það
um Gunnu gömlu. Henni hlýn-
aði brátt, en í staðinn fyrir
eðlilegan hita, kom nú óvænt-
ur gestur til sögunnar. Það var
ákafur sótthiti, sem hafði óráð
í för með sér. Áður hafði Guð-
rún gamla annast um og hlynt
- að munaðarlausu barni, sem
engan átti að. Nú var þetta
munaðarlauasa barn orðið að
sjúklingi, sem vakti allar beztu
tilfinningar hennar til líknar-
starfsemi. Þegar Elín litla byrj-
aði að tala óráð, snerist allt
óráðshjal hennar um þær vin-
konurnar. Hún kvaðst aldrei
mundi skilja við Gunnu sína
aftur. Meðal annars spurði hún
að því, hvernig á því stæði, að
öll börn ættu mömmur nema
hún. Hún sagði, að Gunna sín
væri eins góð mamma eins og
hinar, og hvort hún mætti ekki
eiga hana fyrir mömmu. Hún
sagðist ekkert jólaljós hafa
fengið, en sér sýndist vera jóla-
ljós í auganu á henni Gunnu
um Gunnu gömlu. Henni hlýn-
sinni. Skömmu seinna féllu
stór tár á brjóstið á líki Elínar
litlu.
einnig fátítt, að fólk hafi svo
góða sjón á þessum aldri, þótt
það hafi gleraugu.
Kristján er greinargóður mað-
ur og ekki þekktur að öðru en
sannsögli í allri frásögn.
Og hefjast þá frásagnir hans.
I.
Sólheima-Móri.
Þegar þetta skeði var Kristján
á fjórtánda árinu og var til
heimilis að Hróðnýjarstöðum
hjá foreldrum sínum.
Þá var það einn dag um
haustið, í björtu og góðu veöri,
að systur Kristjáns voru að
svíða kindahausa í reykhúsi, sem
stóð þar skammt frá bænum,
og var Kristján að aðstoða þar
eitthvað við það starf þá um
daginn.
Og eitt sinn, er hann var á
gangi þar úti við, fór hann fram
hjá hesthúsi, sem stóð þar á bak
við reykhúsið.
Hurðin fyrir hesthúsinu stóð
opin og lagði þar inn birtu
nokkra. Heyrðist honum þá, sem
eitthvað væri þar inni, svo að
hann fór að aðgæta það nánar
og gekk inn fyrir dyrnar.
Varð honum þá mjög bilt við,
því að inni á miðju hesthús-
gólfi stóð maður, ef mann
skyldi kalla. Var hann all ó-
frýnilegur útlits, stuttur og
sver, loðinn í framan og óhugn-
anlega leggjalágur. Hann var í
mórauðri úlpu, með hattlurfu á
höfði og sneru börnin niður.
Þarna stóð þessi mánnvera,
svo falleg sem hún var, vagg-
andi og vofuleg.
Datt þá Kristjáni þegar í hug,
að þarna væri sjálfur Sólheima-
Móri að líkindum kominn. Á
þeim árum hafði Kristján til að