Heima er bezt - 01.12.1955, Side 28

380
Heima er bezt
Nr. 12
Þáttur af
Jóni Markússyni
(Framh. af bls. 358)
þekkti þó vel hin illu áhrif
áfengisins og neytti þess því
mjög sjaldan eða neitaði sér um
það, nema einstaka sinnum, t. d.
í samkvæmum og veizlum. Þá
var danskur kaupmaður á verzl-
unarstaðnum Papós, er Johnsen
hét. Hann var kunnugur Sveini
og skapbrigðum hans, er hann
neytti áfengra drykkja, og hafði
ánægju af því að veita honum,
fyrir ofan urðina rís stórt og
hátt einstætt bjarg, sem Klfi-
haus heitir.
Meðan Kristján var að fella
tjaldið, lét hann hestinn kroppa
í brekkunni rétt hjá sér. Eftir
litla stund fer hann að taka
eftir því, að hesturinn er alltaf
öðru hvoru að góna upp í berg-
ig, frýsa og sperra eyrun. Þyk-
ir honum þá vissara að binda
hestinn, svo að hann tapi hon-
um ekki frá sér.
En þá samstundis, þegar hann
er að enda við að binda hestinn,
heyrir hann mikinn hávaða og
skvaldur, eins og frá mörgu fólki
og kemur hávaði þessi frá berg-
inu (Klifhausnum), eins og þar
hefðu opnast dyr, og heyrist
þaðan þá allt í einu margradd-
aður söngur, sterkur og voldug-
ur. Fannst Kristjáni, sem
hann væri staddur í stórum
hljómleikasal. Og lagið, sem
sungið var, kannaðist hann ofur
vel við. Það var: „f dag er glatt
í döprum hjörtum."
Kristján hraðaði sér nú af
stað sem mest hann mátti, því
bæði var það, að hann var ekki
laus við geig, og svo gat hann
varla hamið hestinn. Hann gekk
allur á skjön á leiðinni heim,
eins og hann heyrði alltaf eitt-
hvað fyrir aftan sig. Og þegar
honum var sleppt, hagaði hann
sér eins og hann væri sturlaður,
hljóp aftur og fram um túnið
frýsandi með sperrt eyru og
góndi stöðugt fram til fjallsins,
þaðan sem hann kom, eins og
fyrir eyrum hans hljómaði enn
þá söngurinn, sem Kristján
heyrði í Klifhausnum.
enda gestrisinn maður. Komst
hann meðal annars svo að orði
um Svein, en var ekki vel að sér
í beygingu orða í íslenzku:
„Hann Svein ætti alltaf að vera
full.“ Sveinn var nú þarna í
veizlunni, glaður og kátur og
fann upp á ýmsu til að auka
glaðværðina. Meðal annars bauð
hann veizlugestum í krók. Hann
stóð fyrir utan opinn glugga, en
stofan var full af veizlugestum.
Stakk hann þá hendinni inn um
stofugluggann og rétti fram
löngutöng og bauð þeim í krók, er
þyrðu að reyna við sig þessa afl-
raun. Hvatti hann þá sem inni
voru og manaði þá til að taka í
krókinn. Ýmsir urðu til þess, að
fara í krók við hann, en hann
reyndist þeim sterkari og dróg
þá alla upp. Storkaði hann þeim
þá og taldi þá ekki að manni og
sagði að þeir yrðu að reyna bet-
ur. Þegar á þessu varð hlé, man-
aði hann fleiri í krókinn og kvað
þá mundu hrædda við aflraun-
ina og rétti enn fram kreppta
löngutöng. Inni í stofunni var þá
staddur Jón Markússon frá Hlíð.
Hann læddist eða þokaði sér með
fram þilinu í stofuhorn við
gluggann, svo að Sveinn sá hann
óglöggt, eða veitti honum ekki
eftirtekt, og tók í krókinn hjá
Sveini. Honum fannst tekið
hraustlega í krók sinn og neytti
allrar orku, en svo fóru leikar að
Jón dró hann upp. Sveinn horfði
lengi á löngutöng sína, upp-
dregna og var alveg hlessa.
Spurði hann síðan hver það hefði
verið sem dró sig upp. Því svar-
aði Jón Markússon þannig: „Það
þurfti nú engan afreksmann til
þess; 81 árs gamall karlaumingi
dugði.“ Veizlugestirnir hlógu, en
Sveinn hætta að bjóða í krók.
Þetta mun hafa verið seinasta
aflraun Jóns Markússonar. Hann
dó 7. júní 1891, þá 83 ára að
aldri.
Þess má geta, að brúðguminn
Ólafur Einarsson, fórst við þriðja
mann 1895. Sonur hans Sigurð-
ur Ólafsson, dugnaðar- og mynd-
armaður, settist að á Höfn í
Hornafirði og rak þar útgerð um
skeið.
Lýkur hér frásögninni um hinn
mikla atorkumann Jón Markús
í Hlíð og aðra, er við sögu hans
koma.
Haust í . . .
(Framh. af bls. 367)
kemur hann óboðinn í skerið,
án þess að gömlu brimlarnir og
urturnar fái rönd við reist.
Drepur litla kópinn með þung-
um kepp, hefur heim með sér, og
bætir við sláturforða sinn til
vetrarins. Foreldrarnir flýja út
á sjó í dauðans ofboði, eftir að
hafa séð örlög afkvæmis síns,
og sjást ekki vetrarlangt. Þetta
er selfarið. Viðbót við sláturtíð-
ina í eyjunum.
Svona líður haustið, við
ferðalög og flutninga ýmiskon-
ar, selfar og sláturstörf, skógar-
högg og þangskurð á skerjum.
Þess á milli var svo dittað að
húsum og borið á tún.
En þar kemur, að sjóferðum
fækkar. Sjór verður þungur og
kaldur. Fjöllin í fjarska tapa
sínum bláma, og klæðast fölum
og hvítum hjúp. Auðsæ merki
þess, sem koma skal. Og að lok-
um er féð, sem flutt var í út-
eyjar á réttunum, sótt og tekið
á hús og hey. Beitin er búin.
Fólkið kemur heim. Karlmenn
úr veri, en konur eftir stranga
útivist og vökur í úteyjum.
Karlmennirnir taka til við
gegningar, en konur við ullar-
vinnu. Það fjölgar og hlýnar í
baðstofunni. Þá er líka liðið nær
jólum. Hávetur í Breiðafjarðar-
areyjum. Annað líf og rólegra
fer í hönd.--------
Kímnisaga
Það er r rauninni ekki alltaf,
að svokallaðar skemmtisögur eru
skemmtilegar. Eftirfarandi get-
ur skýrt það nánar:
Vísindaleiðangur frá Englandi
er að brjótast gegnum myrkvið-
inn. Einn foringjanna gengur á
undan. Allt í einu kemur spjót
þjótandi frá villimönnum og
neglir hann fastan við tré.
Spjótið hefur farið í gegnum
brjóstkassann á honum. Félagar
hans koma að og spyrja í ang-
ist:
„Finnurðu mikið til?“
„Nei, aðeins þegar ég fer að
hlæja.“