Heima er bezt - 01.05.1958, Síða 29

„En hvers vegna eru þær svona dularfullar, Geirlaug
og Stína gamla, eins og þær kenni í brjóst um mömmu?
Þær segja, að hún hafi þráð að komast í burt héðan,“
sagði hún.
„Ég get varla svarað öllum þessum spurningum,“
sagði hann, „og sízt að ég skilji, hvað kerlingarnar láta
sér til hugar koma. En ég býst við, að allir séu brjóst-
umkennanlegir, sem þurfa að selja allt, sem þeir eiga og
fara burt þaðan, sem þeir eru búnir að vera næstum
því hálfa ævina, eins og móðir þín.“
„En hvers vegna þurfti hún þess?“
„Þú veizt það alveg eins vel og ég. Hún sagðist ekki
treysta sér til að búa, heilsan væri á förum, og hún
þyrfti að fara til læknis,“ sagði hann, alveg ráðalaus
yfir skilningsleysi hennar.
„En hvers vegna gazt þú ekki hugsað um búið á
meðan hún var hjá lækninum? Henni líkaði svo vel allt,
sem þú gerðir.“
„Hún hefur ekki trúað okkur fyrir því, þegar hún
væri ekki til að líta eftir hlutunum,“ sagði Kristján og
yfirgaf nú sitt mjúka sæti á rúmstokknum hjá kærust-
unni og fór að ganga aftur og fram um gólfið.
Rósa horfði á hann barnslegum spurnaraugum. Það
var svo ótal margt, sem hana langaði til að fá svör við,
en henni fannst hann hreint ekkert kæra sig um að tala
um það, sem henni lá þyngst á hjarta. Svo sagði hún:
„Það er lang bezt fyrir okkur að flytja í kaupstað.
Þar er hægt að lifa án þess að eiga margar skepnur.“
„En ég lærði nú búfræði og ætla þess vegna að búa í
sveit,“ sagði hann.
„En þegar skepnurnar eru orðnar svona fáar?“ sagði
hún.
„Þær eru ekki svo fáar að við getum ekki lifað af
þeim, og svo skaltu sjá að þeim fjölgar. Þú skilur þetta
betur seinna, góða mín. Það er óvíða eins stórt bú og
var hjá foreldrum þínum.“
Síðan gekk Kristján út, hálf fýlulegur á svip.
Hann drakk morgunkaffið við búrborðið hjá Geir-
laugu án þess að tala orð við hana, og fór síðan út á
tún. Hann hafði engan sér til hjálpar þennan dag nema
Sigga smala. Það var líka lítið eftir. Honum varð tíðlitið
heim að bænum, hvort hann sæi ekki kærustunni bregða
fyrir, en svo var ekki.
Geirlaug kallaði til hans, þegar klukkan var tíu. Þá
var morgunmaturinn borðaður. Það var borið á borð í
búrinu, sem oftast var kallað maskínuhús í seinni tíð.
Rósa var þar, hálf óánægjuleg á svip: „Ég ætlaði svo
sem að bera matinn þinn inn í skrifstofuna, eins og
mamma gerði, en það var þá bara ekkert borðið þar
til að setja hann á. Geirlaug sagði, að þú hefðir borðað
hér þessa daga, síðan allt var selt,“ sagði hún.
„Það er gott svona,“ sagði hann tómlátlega. „Fólkið
er ekki svo margt að það taki því að skipta því,“ bætti
hann við.
Á borðum var skyrhræringur og slátur, pottbrauð,
nýtt smjör og kæfa. Algengur málamatur í sveit.
Rósu fannst slátrið hræðilega súrt, en hún talaði þó
ekki um það. Hún hafði alltaf fengið að kjósa sér það,
sem henni þótti bezt af matnum. Auðvitað mátti hún
gera það enn þá, en hún gerði það samt ekki í þetta
skipti. Það væri óviðkunnanlegt að fara að sykra skyr
handa sér þarna og fá sér rjóma út á, en það hefði hún
gert, ef móðir hennar hefði verið hér heima. Hún gat
ekki ímyndað sér, að hún gæti nokkurn tíma fellt sig
við þá breytingu, sem orðin var á heimilinu og hennar
eigin kjörum.
Þegar lokið var við að borða sagði hún við Kristján:
„Ég vona að þú komir með mér inn í skrifstofuna og
syngir með mér fáein lög. Það getur kannske rekið
burt ólundina.“
„Já, ég skal gera það,“ sagði hann, „þó ég megi varla
vera að því. Mig langar til að ljúka við túnið í dag en
er heldur fáliðaður.“
„Því er ekki Leifi í Garði hjá þér eða einhver hjá-
leigubóndinn? “ sagði Rósa.
„Ég er orðinn þreyttur á því að ganga eftir þeim.
Þeir þykjast alltaf hafa þessi ósköp að gera, ef ég bið þá
að vinna. Það er svo sem ekki ólíklegt: að vinna á þess-
um túnbleðlum, sem ekkert eru, og snúast við sárafáar
rolluskjátur allt vorið,“ sagði Kristján með sínum vana-
lega mikilmennskubrag.
„Eru þær orðnar nokkuð fleiri, ærnar á höfuðbólinu
Hofi? Ertu ekki sami smábóndinn og þeir?“ sagði Rósa
með lítilsvirðingarsvip.
„O nei, það er nú ekki líkt,“ sagði Kristján, en hann
roðnaði mikið.
„Túnið er þó heldur stærra,“ sagði Siggi smali hlæj-
andi.
„Þú reynir að puða svolítið, Siggi minn, á meðan ég
syng ögn fyrir hana Rósu. Hún er ekki vel ánægð yfir
fátæktinni. Það er víst enginn, sem alinn er upp við
allsnægtir,“ sagði Kristján.
„Aumingja barnið, það láir henni það víst enginn!“
sagði Geirlaug.
„Það eru víst engin undur, þó hér sé lítið um að vera,
þar sem búið er að selja allt, utan bæjar og innan,“ sagði
Kristján gremjulega. „Það getur sjálfsagt hver mann-
eskja, sem hefur heilbrigða skynsemi, skilið, að það er
ekki hægt að fylla það skarð á nokkrum dögum.“
Rósa var sezt við orgelið sitt og blaðaði í nótnaheft-
inu, þegar Kristján kom inn.
„Nú nú, hvað ætlarðu að koma með, kona?“ sagði
hann háðskur. „Ætli það sé ekki bezt að hafa það ,Ó
blessuð vertu sumarsók, fyrst hún skín svona glatt inn
til okkar?“ bætti hann við.
Elún byrjaði að leika lagið, og hann söng. Næsta lag
var „Þú bláfjallageimur með heiðjöklahring“.
Rósa var orðin yfir sig glöð þegar þau höfðu sungið
öll erindin. Hún andvarpaði brosandi: „Ó hvað það er
dásamlegt að vera komin heim til að hlusta á tónana í
orgelinu og þig syngja!“
„Þetta líkar mér að heyra,“ sagði Kristján. „Ég ætla
að syngja ögn meira, en svo verð ég að fara að hugsa
um að Ijúka við að koma ofan í túnið. Það er leiðinlegt
að verða á eftir öllum í Torfunni með ávinnsluna. Svo
þegar það er búið ríðum við í kaupstaðinn til að kaupa
Heima er bezt 175