Heima er bezt - 01.10.1960, Síða 7

Galtafell
i Hreppum.
unni og yfir okkur var að heyra ógurlega skruðninga;
það var helluþakið sem svarfaðist niður á báða bóga.
Svo komu bjartir glampar og við héldum að eldgos
væri byrjað, en eldglæringarnar voru af grjóthruni í
felli hjá Hrepphólum. Þar hrundi niður stærðar fylla
og sér þcss enn merki.
J dauðans ofboði flýði fólkið bæinn. Uti á túni voru
tvö tjöld og þangað var farið. Alla nóttina titraði jörð-
in undir okkur og stundum með snöggum kippum. Svo
varð lát á um morguninn og héldu menn að þessu væri
Jokið. \Tar nú farið inn í bæ til að borða litla skattinn.
Þá reið yfir aðalkippurinn. Baðstofuþilið þeyttist frá
að ofan og skagaði út yfir hlaðið. Allir flýttu sér út.
Sást þá að fjósið var að hrynja, en þar voru kýrnár
inni. Þrátt fyrir bann pabba rauk vinnumaður inn í
fjósið og kom kúnum út. Stóðst það á endum er hann
kom út með seinustu kúna, þá féll þekjan niður. Þrjú
hestbús hrundu í þessari lotu. I einu þeirra hafði verið
gríðar stór steinn, er náði frá gólfi upp að jötu. Hann
lá ofan á hruninni þekjunni og skildi enginn í hvernig
han hafði komizt þangað. í þessum kipp myndaðist 1.5
m. breið sprunga þvert yfir Skeiðin, skammt neðan við
Reyki, og tókust af allar leiðir þar. Tvær tjarnir, sem
voru skammt frá bænum, hurfu algjörlega, og varð þar
síðar harðvelli. Er svo ekki að orðlengja það, að jarð-
skjálftarnir héldu áfram fram í miðjan september. Þá
bættist það ofan á önnur störf að gera við húsin, svo
hægt væri að vera í þeim um veturinn. Það var jafnan
venja þar í sveitinni að menn hjálpuðu hver öðrum við
byggingar, en nú gat enginn hjálpað öðrum, hver hafði
nóg með sitt.
Náttúran hefur tvær sundurleitar hendur, aðra mjúka
og hina sára. En furða var hvað mönnum tókst að
byggja upp að nýju og sást þá að töggur er í íslend-
ingum þegar mest á reynir.“
Árið eftir réðist Bjarni til húsbygginganáms hjá
Kristni Jónssyni í Reykjavík (síðar vagnasmið). Var
hann við þetta tvo vetur, en við hevskap heima á sumr-
in, og fékk að þeim tíma loknum sveinsbréf. Á þessum
árum vann hann meðal annars með Kristni að því að
smíða Hrepphólakirkju, og smíðaði alla glugga í hana
heima á Galtafelli, og varð þá að hafa hefilbekk sinn
inni í baðstofu gegnt vefstólnum. Hann nam einnig tré-
skurð hjá Stefáni Eiríkssyni. Lék það allt í höndum
hans, því að hann er dverghagur og listfengur.
Nú var hann að hugsa um að ganga menntaveginn
og var stuttan tíma úr tveim vetrum við nám hjá hin-
um nafnkunnu prestum, séra Magnúsi Helgasyni og
séra Valdimar Briem, en stundaði annars smíðar. Lengra
varð námið ekki, því að nú veiktist faðir hans og varð
Bjarni því að taka við búinu og var þar ráðsmaður um
tveggja ára skeið. Þá var það að faðir hans seldi honum
sinn helming í jörðinni og vildi að hann yrði bóndi þar
eftir sig'.
En hugur Bjarna stóð ekki til þess, hann langaði að
framast. Og haustið 1903 sigldi hann svo til Kaup-
mannahafnar og hugðist nema þar húsgagnasmíðar. Er
rétt að segja hér stuttlega frá þeirri ferð og útivist, því
að það lýsir nokkuð ltjörum þeirra, íslenzkra æsku-
manna, sem reyndu að brjóta sér braut á þeim árum.
Þegar Bjarni lagði af stað til Danmerkur, kunni hann
ekki orð í dönsku, og farareyririnn var einar 50 krón-
ur. Þá var kaupmáttur krónunnar að vísu meiri en nú
er, en samt sem áður var engin fyrirhyggja í því að
fara í ókunnugt land svo lítt búinn að fjármunum. En
hér var treyst á forsjónina, eins og svo oft síðar.
Skipið fór héðan til Mandals í Noregi og kom þar
um nótt. Þá langaði Bjarna til að líta land forfeðranna,
þótt ekki væri nema í svip. Hann gekk því hálfklædd-
ur upp á þiljur, og gleymdi veski sínu sem var undir
koddanum. En þegar hann kemur niður aftur, liggur
veskið ofan á rúminu og 50 krónurnar farnar — aleigan.
Ekki vissi Bjarni hvernig hann ætti að snúast í þessu.
Hann var mállaus og gat ekki kært tjón sitt, og þess
vegna var hann að hugsa um að láta sem ekkert væri.
En þarna var með skipinu íslenzkur maður, sem Ólafur
Jóhannesson hét. Honum fannst óhæfa að þola þennan
Heima er bezt 379