Heima er bezt - 01.10.1960, Page 33

eftir í bænum,“ sagði Kristján. „Ég kann hálfilla við
[tað.“
„Það amar víst ekki margt að mér. Ég hef það áreið-
anlega náðugt, hef nóga mjólk og nóg kaffi og þá er
nú flest fengið.“
Arndís gamla marg kyssti Geirlaugu og þakkaði
henni fyrir öll gæðin við sig. Hartmann sagðist ekkert
hafa fyrir því að kveðja vandlega. Hann kæmi aftur til
að sækja nautgripina. Kristján þakkaði henni fyrir langa
og dygga þjónustu. Ásdís kastaði bara á hana kveðju
þar sem hún sat á hestbaki með son sinn í fanginu. Svo
seig lestin af stað niður tröðina. Gamli maðurinn fór
fyrstur og teymdi kerruklárinn. Þá konumar. Ásdís
hnarreist með merkissvip, en gamla konan niðurbrotin
og kjökrandi yfir harðleikni forlaganna, sem hröktu
hana úr þessu hlýja skjóli, sem hún hafði átt þetta
síðastliðna misseri. Kristján gekk síðastur og teymdi
reiðhestinn við aðra hliðina, en fremsta reiðingshestinn
við hina. Hann settist á bak þegar hann hafði lokað
hliðinu og leit enn einu sinni yfir dökkgrænar slétturn-
ar í túninu. Gott að hann þyrfti ekki að sjá fíflana og
sóleyjarnar kinka kolli framan í hann. Ef hann gæti
hitt á óskastundina, mvndi hann óska þess að þurfa
aldrei að sjá þessa fallegu jörð framar. Geirlaug stóð
ein á hlaðinu og þurrkaði augun með svuntuhorninu.
Líklega riði hann ekki mikið ánægðari úr hlaði en kona
hans og tengdamóðir höfðu gert.
„Það er gaman, nú ber allt upp á sama daginn,“ var
sagt með skjálfandi röddu fyrir aftan hana. Þar stóð
Stína gamla á Bala.
„Nei, það er ekki gaman, Stína mín. Ég kenni mikið
í brjósti um Kristján,“ sagði Geirlaug.
„O, þetta er lubbamenni. Hann sýnir það í því
hvernig hann kemur fram við Ásdísi, vesalinginn.“
„Jæja, ég ætla ekki að kasta á hann steini. Það gera
það sjálfsagt nógu margir,“ sagði Geirlaug. „Ég gat
aldrei lynt við hana svo ég get ekki láð honum.“ ,
Flutningslestin þokaðist áfram inn eftir sveitinni.
Enginn talaði orð. Veðrið var þungbúið og hálf kalt.
Aldrei sá til sólar þó gamla konan óskaði þess. Dreng-
urinn fór að verða órólegur. Ásdís bjóst við að hann
væri orðinn þyrstur, en ekki var hægt að gefa honum
brjóstið hér á hestbaki.
„En þú hefur ekki haft vit á því, að gefa honum að
drekka áður en þú fórst af stað,“ sagði Kristján með
sínum vanalega kaldranaskap.
Gamla konan stundi þungan yfir því hvernig svona
sambúð myndi blessast. Aldrei talað hlýlegt orð til
hennar eða barnsins. Hún skyldi ekkert í því hvemig
þessi maður væri orðinn. Einu sinni var hann kátur og
hlýlyndur, en svona gátu forlögin leikið mennina grátt.
Hartmann var orðinn kippkorn á eftir með kerm-
hestinn. Samt gat hann látið konurnar heyra til sín.
„Þarna sjáið þið nú hilla undir slotið.“
Framundan var lágreistur torfbær í þýfðu túni.
„Ja, hvað ertu að segja,“ sagði kona hans. „Mikill er
nú munurinn eða að horfa heim að Hofi. Drottinn góð-
ur hjálpi manni.“
Þá gall í Ásdísi: „Þarna veit ég að ég kann vel við
mig. Ég er vön við þúfurnar og þykir þær fallegar.“
„Það er eftir þínum smekk,“ sagði Kristján.
Konurnar riðu fyrst í hlaðið, en hvorug treysti sér
hjálparlaust af baki. „Hjálpaðu henni fyrst af baki,“
sagði gamla konan þegar sonur hennar ætlaði að hjálpa
henni úr söðlinum. Hann tólt þá sængurböggulinn úr
kjöltu Ásdísar. Drengurinn leit svo skrítilega út með
nýju húfuna niðri í augum, að faðir hans brosti til
hans í fyrsta sinn og lagaði húfuna svo hann nyti sjón-
arinnar. „Þarna ertu nú kominn á leiðarenda óheilla-
gepillinn þinn,“ sagði hann.
„Osköp er nú að heyra til þín, maður,“ sagði rnóðir
Kristjáns. „Þetta eru víst fyrstu orðin, sem þú talar til
hans.“
„Er það svo sem nokkur sérstök þula, sem á að þylja
yfir þeim í fyrsta skipti, sem talað er til þeirra,“ sagði
Kristján. „Ég var þó það skárri en móðir hans, að ég
tók húfuna frá augunum á honum, því auðvitað hefur
hann verið að vola yfir því, að geta ekkert séð í kring-
um sig, greyið litla.“
Ásdís hafði rennt sér af baki og hallaði sér upp að
hlið hestsins og brosti yfir þessu mikla láni að sjá
Kristján halda á drengnum og heyra hann tala til hans.
„Viltu taka við stráknum svo ég geti hjálpað henni
mömmu af baki,“ sagði Kristján, óblíður í máli.
„Ég held það verði til þess að ég geti ekki verið í
horninu hjá þér, ef þú verður svona kaldlyndur við
barnið. Ég hef aldrei getað heyrt slíkt,“ sagði Arndís
gamla, þegar hún var komin af hestbaki. „Mér finnst
ég nú hreint í hvorugan fótinn geta stigið eftir þetta
ferðalag.“ Hún staulaðist heim að bæjardyrunum. Þar
stóð Ásdís með son sinn í fanginu.
„Ég er nú bara aldeilis uppgefin í handleggjunuin,“
sagði Ásdís. Hún benti með augunum á stórar holur,
sem grafnar voru út í veggina í dyrum og göngum.
„Skárri eru það húsakynnin, sem aumingja Kristján
minn tekur við,“ sagði gamla konan. „Það lítur út fyrir
að það sé allt á einn veg fyrir honum hvað framtíðina
snertir."
Þær sigu inn eftir göngunum til baðstofunnar. Þar
var kalt og fúlt loft.
„Skárri er það nú bölvað grenið,“ sagði Ásdís dauf-
leg. Það var allur glansinn horfinn af framtíðar heimil-
inu. Það voru sex fastarúm í baðstofunni. Þil var fyrir
aftan tvö innstu rúmin, en engin hurð fyrir.
„Skyldi þetta nú eiga að heita hjónahúsið?“ sagði
Ásdís, vonleysisleg á svip. „Ég hefði ekki átt að hlakka
eins rnikið til að komast hingað.“
„Það var lítil ástæða til að hlakka til þess að yfirgefa
annað eins heimili og Hof er,“ sagði gamla konan og
skimaði upp um alla baðstofu. „Sjálfsagt aldrei verið
gert hreint og líklega allir rúmbálkarnir fullir af flóm
og öðrum óþverra.“
Feðgarnir komu inn með rúmfatapokana. „En sá
Heima er bezt 405