Heima er bezt - 01.02.1963, Síða 7

Þessi mynd er af börnum þeirra
Jóhanns og Bergrúnar nema einn
drengur, sem er nákominn fjöl-
skyldunni og oft hefur verið hjá
þeim.
tók vatnið honum í beltisstað, hafði hann broddstaf
traustan, sem hann setti von sína mikið á. Þungt segir
Jóhann áin hafa legið á sér, og lengi hafi hann verið að
fikra sig yfir hana. Ekki telur hann sér hafa orðið neitt
kalt eða orðið meint af volkinu. Heim komst hann um
kvöldið.
Næsta vor, 1920, fluttist Jóhann með konu sinni að
Hjarðarhaga á Jökuldal, til stórbóndans Þorvaldar Bene-
diktssonar, og voru þau þar árið. í mörgu þurfti að vas-
ast á stórbúinu. Kom í hlut Jóhanns að hafa alla að-
drætti til heimilisins. Verzlunarviðskipti lágu til Vopna-
fjarðar. Er þá farin Smjörvatnsheiði, sem er afar löng
leið og torsótt í iilviðrum. Jóhann fór allar lestaferðir
fyrir heimilið, æfinlega með 12 hesta undir reiðingi
(þungar lestir voru taldar að vera með 8 hesta), og ein-
hverjar lestaferðir fór hann líka fyrir fleiri á dalnum.
Stuttu fyrir jól þann vetur, var Jóhann enn sendur á
Vopnafjörð eftir bagga. í þeirri ferð reyndi mikið á
karlmennsku hans og þrek. Frá þeirri ferð segir í Hrakn-
ingum og heiðavegum eftir Pálma Hannesson, III. bindi,
bls. 103. Nefnir hann söguna „Kuldaleg gisting“. Geta
þeir sem vilja lesið hana þar. Munu þeir sannfærast um,
að enginn aukvisi var þar á ferð.
„Römm er sú taug, er rekka dregur“, og mun nú
heimþráin hafa vaknað upp hjá þeim Jóhanni og Berg-
rúnu. Ekki undu þau sér lengur á hinum búsældarlega
Jökuldal en fluttu nú að Brúnavík við Borgarfjörð á
jarðarkorn, sem iosnaði úr ábúð þar. Byrjuðu þau þar
sjálfstæðan búskap með fáar skepnur vorið 1921. Stund-
aði Jóhann svo nokkuð sjóróðra líka þau tvö ár sem
þau áttu þar heima, þótt hann væri því lítt vanur og
hugur hans hneigðist lítið að sjósókn.
Frá Brúnavík fluttust þau hjónin að Kjólsvík í vond-
an bæ. Er það kot eins og víðar í víkum, langt frá al-
faraleiðum og einmanalegt. Heyfengur er þar reytings-
samur, lending vond og aðdrættir úr kaupstað oft erf-
iðir. Fyrra árið þeirra þar, óþurrkasumarið 1923, þorn-
aði enginn eldiviðarköggull í Kjólsvík, en gamalla manna
mál var, að litlu betra væri að vera eldiviðarlaus en
matarlaus. Leiddi þetta til þess, að fyrst var brennt öll-
um trjávið, sem fannst á rekafjörum, en er ekki fannst
lengur morkefli á fjörunum var eina úrræðið að kaupa
kol í eldinn. Eftir að vetur lagðist að með snjó og hríð-
ar, varð þeim ekki komið suður í Kjólsvík með öðru
móti en leggja þau á bakið. Sú leið er 3—4 stunda gang-
ur úr kaupstað, þegar ófærð er komin, og vfir brattan
fjallveg að fara með bagga á baki. Kom nú Jóhanni vel
að hafa vanizt baggaburði og hafa sterk bein í sínum
skrokk, því nú lagði hann á bakið heila kolapoka um
130 pund, suður í Kjólsvík, ekki einu sinni, heldur oft,
og hafði venjulega dálítinn olíubrúsa í hendinni líka.
Árið 1925 fluttust þau Jóhann og Bergrún frá Kjóls-
vík og í Bakkagerðisþorp. Áttu þau þar í 10 ár heima
á Hrauni og í Tungu. Stundaði Jóhann þá eitthvað sjó,
þegar fiskihlaup komu, heyskap í ígripum og svo alla
aðra vinnu, sem til féll í þorpinu og stundum var ltka
leitað til hans úr sveitinni. Það mun hafa verið einhvern-
tíma á þeim árum, að ég, sem skrifa þetta, kom þar
sem Jóhann var að byrja á að grafa fyrir hlöðu. Þar
þurfti fyrst að sprengja með járni ofan af um tveggja
feta þykkt frost. Mér er enn í minni hvað Jóhann vann
að þessu knálega og af miklum móði, eftir því sýndist
mér verkinu skila vel áleiðis.
1935 keypti Jóhann smábýlið Ós skammt sunnan við
Bakkagerðisþorp og hefur hann búið þar síðan. Ibúð-
arhúsið, sem þá var, hefur rnikið verið stækkað og end-
urbætt, myndarleg útihýsi hafa verið byggð og ræktun
aukin að mun, annars er þar fremur erfitt að rækta. í
þessum framkvæmdum eiga þó uppkomnir synir Jó-
hanns drjúgan þátt.
Þrjátíu sinnum hefur Jóhann farið á vertíð til Vest-
mannaeyja og oft komið heim með drjúgan skilding.
Þá hefur konan, með hjálp elztu barnanna, orðið að
sjá um heimilið og búskapinn. En um það starf hefur
löngum verið hljótt.
Þau Jóhann og Bergrún hafa eignazt 14 börn, af þeim
Heima er bezt 43