Heima er bezt - 01.05.1968, Blaðsíða 25

oft áttu þær mæðgur bágt fyrsta friðarárið. Andúðin
gegn setuliðinu hafði aldrei verið meiri en síðasta árið,
en þegar setuliðið hvarf á braut, þá snerist andúðin
gegn þeim Norðmönnum, konum og körlum, sem
höfðu hænzt að setuliðinu og unnið fyrir það. Þetta
voru erfiðir tímar og Ada htla setti sér það mark, að
strax og hún næði 16 ára aldri, skyldi hún fara sem
lengst í burtu frá móður sinni og Narvík.
Og loks kom tækifærið. Hún sá auglýsingu í blaði,
þar sem óskað var eftir ungri stúlku til að afgreiða í
„sjoppu“ í Stokkhólmi. Hún fór til manns, sem hún
treysti vel. Hann hringdi fyrir hana til Stokkhólms, og
réð hana í „sjoppuna" og útvegaði henni öll þau skjöl,
sem hún þurfti til að ráða sig til starfa í öðru landi.
Sjálf hafði hún dregið saman aura, svo að hún átti fyrir
farinu til Stokkhólms. Og þarna var nú Ada Andreas-
sen komin inn í járnbrautarlest í Svíþjóð, sem ók með
miklum hraða suður til Stokkhólms, hins fyrirheitna
lands.
Ég hafði hlustað með athygli á lífssögu þessarar
ungu, norsku stúlku og stundum spurt nánar um ýmis
atriði. Mér var það ljóst, að æði margt hafði á daga
hennar drifið, þótt aldurinn væri ekki hár. Saga henn-
ar var viðburðarík og oft hafði hún orðið fyrir sárri
lífsreynslu á þessum árum, en ekkert hafði þó sært hana
meir, en þegar hún missti trúna á mömmu sinni, er hún
gerðist starfskona hjá setuliðinu og veitti hermönnum
aðgang að heimili sínu. Um það sagði hún fátt. Þar
fannst henni þögnin hæfa bezt. Það var sorglegra en
nokkru tali tók.
Þegar hér var komið tali okkar, sagði ég við hana
eitthvað á þessa leið: „Jú, vissulega hefur margt á daga
þína drifið og sumt reynt mjög á þrek þitt og stað-
festu, en ef til vill leggur þú nú út á braut, sem reyn-
ir enn meir á þessa eðliskosti þína, þú ræður þig nú til
starfs í ókunnu landi og átt að vinna meðal fólks, sem
þú hefur enga kynningu af. Þér er bæði málið og fólk-
ið framandi, og átt engan bakstuðning í neinu fólki,
sem þú þekkir og treystir. Þetta reynir mjög á þrek
Innsiglingin til Narvikur.
Kirkja i Narvik. Turninn er sérstæður. Nefndur Vábenhus.
Þar skildu menn eftir vopn sin, er þeir gengu i kirkju.
þitt og staðfestu. Ef til vill er þessi för þín að heiman
til ókunnugs lands og ókunnugs fólks hættulegri en
tvær flóttaferðir þínar yfir hálendi Skandinavíu.“
Stúlkan frá Narvík varð dálítið hugsandi við þessi
orð mín. Hún laut höfði um stund, en leit svo upp sín-
um bláu, geislandi augum og sagði: „Hve lengi verður
þú í Stokkhólmi?“ Ég sagði, að ég yrði þar viku til
hálfan mánuð, en þá flygi ég heim til Islands. Þá sagði
Ada Andreassen og var þá alvarleg á svipinn: „Ef ég
kemst í einhver vandræði fyrstu dagana í þessari nýju
vist minni, má ég þá hringja til þín?“
Ég rétti henni nafnspjald mitt, með árituðu heimilis-
fangi mínu í Stokkhólmi, ásamt símanúmeri, og hún
stakk spjaldinu niður í tösku sína.... En ég bað hana
ekki um hennar heimilisfang í nýju vistinni. Ég fann
það með sjálfum mér, hve óendanlega lítið ég gæti
fyrir hana gert, og því var betra að hún hringdi til mín,
ef hún yrði í einhverjum vandræðum, heldur en ég færi
að fyrra bragði að kynna mér hag hennar í nýju vist-
inni, sem yrði ef til vill til að ýfa upp harma hennar.
Bezt væri að kynningu okkar væri lokið í lestinni.
Hennar meðfædda þrek og óvenjuleg lífsreynsla, var
hið eina, sem hún gat á treyst í þessu nýja hlutverki.
Stúlkan frá Narvík kvaddi mig með handabandi, er
hún steig út úr lestinni í Stokkhólmi, en ég fór inn í
minn klefa og sótti minn farangur. Síðan hef ég ekkert
frétt af ungu stúlkunni frá Narvík.
Eftir rúma viku yfirgaf ég Stokkhólm, og aldrei hafði
hún spurt eftir mér í símanum, og því var ég feginn.
Þetta er sagan um ungu stúlkuna frá Narvík. Hún er
eins sönn og saga getur verið um samfund fyrir tveim-
ur áratugum. Hún er að sumu leyti lærdómsrík fyrir
unglinga, er leggja að heiman út á lífsbrautina með létt-
an sjóð í aurum, en ef til vill sára lífsreynslu. Þá er
ekkert á að treysta annað en meðfæddar gáfur, þrek og
vVpfestu. Stgfán Jónsson
Heima er bezt 169