Heima er bezt - 01.03.1985, Page 8

ÞÓRARINN MAGNÚSSON,
Klausturhólum, Kirkjubœjarklaustri:
MEINLEG ÖRLÖG
Þórarinn bregður
upp svipmyndum úr
daglegu lífi á Síðu
hátíðarárið 1930. Við
kynnumst heyskap
og selveiði.
En efst í huga
höfundar eru örlög
félaga hans, sem
rauf bannhelgina á
Gunnarshelli í
Keldunúpi.
Gunnarshellir í hamrinum
austast í Keldunúpi blasir viö á
myndinni. Margir sem um
hringveginn fara taka eftir
þessu áberandi
náttúrufyrirbæri, og jafnvel
krossmarkinu innst í honum.
Það er eitt af stóru ártölunum í Is-
landssögunni. Líklega hefur þjóðar-
stolt íslendinga sjaldan risið hærra,
nema ef það hefur þá verið á dögum
Úlfljóts. Það koma kóngar og aðrir
mektarmenn frá útlandinu til að
heiðra íslendinga og færa þeim gjafir.
Allt stórmenni Islands er riðið á
Þingvöll. Það á að halda þúsund ára
afmæli sjálfs Alþingis — elsta lög-
gjafarþings í heimi, segja sumir,
hvorki meira né minna. Eftir allt
saman þá er þetta líklega bara stór-
merk þjóð sem við erum, hugsar
maður með sér. Þetta er vorið 1930.
Á þessu stórmerka ári á svo að heita
á ég sé vinnumannsnefna á Breiða-
bólstað á Síðu, sem þá var læknisset-
ur. Húsráðendur þar eru Snorri Hall-
dórsson héraðslæknir og frú hans.
Auðvitað eru þau hjón meðal fyrir-
fólksins í Þingvallaförinni. og þegar
kötturinn er úti leika mýsnar sér. Einn
daginn eru vinnumennirnir á Breiða-
bólstað á rölti úti við. Þeir fara sér
rólega. Þegar menn eru hálflatir eða
slá ögn slöku við vinnuna, segja þeir
við sjálfa sig: Það er hvorki sláttur né
vertíð.“ Það voru þá aðal bjargræðis-
tímarnir. Þá skyldu allir gera eins og
þeir gátu. Aðrir tímar ársins skiptu
minna máli.
Og vinnumennirnir rölta áfram i
hægðum sínum austur með fjallinu og
hafa líklega ætlað sér að huga eitt-
hvað að kindum eða hrossum. Ég segi
fjallinu og á þar við Keldunúpinn,
sem er hluti Síðufjallanna. Þegar fólk
úr stærilátari héruðum kemur að
skoða sig um segir það og brosir góð-
látlega:
Þetta eru sko engin fjöll, bara smá
hálsar“. En við sem höfum haft þau
fyrir augum eða búið í skjóli þeirra
langa ævi, verðum hálf móðgaðir og
segjum:
„Víst eru þetta fjöll og ekki aðeins
það, heldur og hin fegurstu og vina-
legustu fjöll á landi hér og þó víðar
væri leitað“.
Nú er komið á móts við Keldu-
núpsbæina, sem þá voru tveir. Þjóð-
vegurinn liggur bókstaflega um hlað-
ið á Austurbænum. Það er ekki nema
84 Heima er bezl