Heima er bezt - 01.11.1994, Qupperneq 4

Ágætu lesendur.
Undir lok síðasta hlaðvarpa minntist ég lítils háttar á
sýndarveruleik tölvuheimsins. Orðið „sýndarveruleiki“
er nýyrði, sem til er komið vegna nýrrar uppfinningar
þar á bæ sem felst í því að viðkomandi setur á sig ein-
hvers konar hjálm, ekki ósvipaðan reiðhjólahjálmum
þeim, sem flestir kannast við, að öðru leyti en því að á
þessum hjálmi er innbyggður skjár, sem nær fyrir augun,
líkt og ofvaxin skíðagleraugu. í þeim hluta hans er skjár
sem á er varpað tilbúinni mynd í þrívídd af einhverju
umhverfi, sem þeim er hjálminn ber, finnst hann vera
staddur í. Jafnframt þessu setur hann upp hanska
nokkurn, alltæknivæddan, alsettan snúrum og tengjum.
Hanskinn, sem er hluti af þessum
tölvubúnaði og hjálminum góða,
er þeirrar náttúru að hreyfingar
hans sjást á skjá hjálmsins, líkt
og hönd viðkomandi væri raun-
verulega inni í þeim tilbúna
heimi, sem þar sést. Og það sem
meira er, hægt er að hreyfa til
hluti og framkvæma ýmislegt
inni í þessum heimi hjálmsins,
með því að hreyfa höndina utan
hans. Einnig ef sá er þennan „huliðshjálm" ber, lítur til
hliðar þá sér hann óðara hliðarmynd á skjánum.
Þessi tilvera hefur sem sagt hlotið íslenska heitið
„sýndarveruleiki,“ sem er að mörgu leyti ágætt orð yfir
þetta nýlega tilkomna tölvuundur.
Ekki er að efa að þessi nýja tækni tölvunnar á eftir að
skapa ótal marga nýja möguleika á nýtingarmöguleikum
hennar og hefur t.d. verið nefnd til sögunnar viðbragðs-
þjálfun alls konar.
Einn neikvæður þáttur þessa kann þó að verða hroll-
vekju- og stríðsleikjasmíði, ætluð á markað unglinga og
þar með myndi enn bætast við áhrifamikill þáttur í safn
þeirrar firringar sem mörg böm og unglingar alast upp
við á því sviði í dag.
í þessum sýndarveruleika er tölvutæknin komin svo
nærri raunveruleikanum að sætir nánast undrum, og
fram undan er sjálfsagt enn frekari þróun sem okkur órar
ekki fyrir í dag.
Þróun tölvunnar er ótrúlega ör. T.d. má nefna að s.l.
vor og sumar auglýsti tölvufyrirtæki nokkurt hér á landi
nýjustu tölvu sína, sem að sögn, og sjálfsagt með réttu,
var margfalt öflugri en sú sem boðin hafði verið á undan
henni. Samt var verðið ekki miklu hærra en á eldri tölv-
unni. Og sjálfsagt hafa ýmsir í tölvukaupahugleiðingum
talið sig þama hafa fundið það besta miðað við verð og
möguleika tækja af þessu tagi, enda ýttu auglýsingar
undir það. En viti menn, það voru ekki liðnir nema örfáir
mánuðir þegar fram á völlinn geystist ný gerð innan
þessarar tölvutegundar, miklu öflugri en fyrmefnd „vor-
og sumartölva“ og á svipuðu verði, ef ekki því sama.
F.kki er að efa að „hausttölvarí* hefur verið komin á
borðið þegar kynning og söluherferð „vortölvunnar“
stóð yfir, en að sjálfsögðu hefur þurft að selja þær birgð-
ir sem fyrir hendi vom af henni áður en sú nýja mddi
henni út af borðinu.
Það liggur við að segja megi að tölvusalamir hafi
stundum varla undan við að markaðssetja hverja tölvu-
tegund, svo hratt breytast þær og batna.
Við stefnum hraðbyri inn í tölvuvæddan heim í orðsins
fyllstu merkingu. Fyrir nokkm ritaði ónefndur embættis-
maður hjá erlendri alþjóðastofnun um tölvuheim fram-
tíðarinnar í ljósi þeirra gagna-
netja, sem teygja sig nú sem óð-
ast um öll þjóðfélög og reyndar
heiminn allan, sem óaðskiljan-
legur hluti þeirrar upplýsinga-
aldar, sem við nú lifum á.
Þessi maður tók svo sterkt til
orða að tölvan kynni að vera
komin langt með að útrýma
mannkyninu innan næstu 50 ára.
Vitnaði hann, máli sínu til út-
skýringar, í vísindakvikmynd sem sýnd var í kvik-
myndahúsum fyrir mörgum ámm og nefndist á enskri
tungu „Space Oddessey 2000.“ Mynd þessi var m.a.
sýnd í íslenskum kvikmyndahúsum. Hún fjallar um
geimfara í afar tölvuvæddu geimfari sem á í valdastríði
við óvini úti í geimnum og mun enda á því að tölva
geimskipsins tekur völdin neitar að láta slökkva á sér og
lokar stjómanda sinn inni í geimfari sínu á endalausri
braut um himingeiminn.
Nú má segja að kvikmynd sé alltaf kvikmynd og allt
geti gerst þar, sem rúmast má í ímyndunarafli viðkom-
andi kvikmyndaleikstjóra. Og svipað kom upp í hugann
þegar maður heyrði um þessa framtíðarsýn þessa ágæta
embættismanns. Hann hlyti nú eiginlega að vera bara að
grínast. Ef einhver tölvuskömm fer að „haga sér“ eitt-
hvað óeðlilega þá er auðvitað einfaldast að kippa henni
úr sambandi. Varla gerir hún mikið rafmagnslaus. Það
skyldi maður nú ætla. En við nánari umhugsun fara ó-
neitanlega að skjóta upp kollinum ýmsar efaspumingar.
Það er staðreynd í dag að s.k. „gervigreind“ tölva er orð-
in talsverð. Nýlega sigraði tölva sjálfan heimsmeistarann
í skák. Til eru orðin forrit sem gera tölvum kleift að
greina og verjast bilunum í eigin kerfum. Þar með talið
sjálfsagt rafmagnsbilunum. Það hljóta að koma eða vera
komnar vararafstöðvar fyrir þær til að grípa til í slíkum
tilfellum. Og hvað er ólíklegra en að „óeðlileg“ afskipti
mannsins að hennar „mati“ kynni að teljast til bilana eða
Framhald á bls. 390
Íík klaðuatpanuni
360 Heima er best