Almanak fyrir Íslendinga í Vestrheimi um árið 1880 - 01.01.1879, Blaðsíða 8

kaldnra á L;ibrador fsvo kalt að par or óbyggjanda) holdnr en
á Knglandi, seia pó er jafn-norðarlcga. þar sem Goli'straumr-
inn rmotir nor£anstrauuinurn vorður hinn kaldi straumr undir,
en liinu hoiti ofan á.
í Kyrra Hafinn er straunir, scm alveg samsvarar Golí'-
straumnuni í Atiair/.haiiiiu. Hann er kallaðr liinn japanski straunir
af pvi hann kemr frá str. ndum Japans (austan við meginland
Asíu) og liggr í norðaustr, alit að vostrstr. nd Norðr-Anuríku.
pessvogna or svo miklu mildara loftsiag par, í Columbíu hinni
bre/ku og Alaska, heldr en jafn-norðarlega á austrströndinni.
l'r haiinu komur allt pað vatn, som er i lækjum, áui
tjörnum og stöðuvötuuni. Skýin myndast af ósýnilegri vatns-
gui'u, som af völdum vinda og sólarliita stiga sífeldlcga upp úr
hafinu. Vatnið í 'skýjunum fellr ofan á jörðina Jmist sem regn
eða snjór. Mikill iiluti pess gnfar svo aftr upp, en hitt rennr
til sjávarjog myndar ár og stöðurötn. Nokkuð sigr ofan í jörðina,
en kemr svo aftr fram á lægri stöðum. þur heita uppsprettur.
Sutn stöðuvötn eru moö sóltu vatni. en pau hafa pá aldroi neina
afiás. Hiö fjarska stóra Kaspía-baf og AraT-vatnið i Asíu.
Dauða hafið i Gyöingalandi og Saltvatnið Mikla i Utah (júta)
[Mormóna-landinu] eru 011 með söltu vatui. Vötn pessi eru
sölt af pvi pau ha.a enga afrás. Saltkennd jarðofni flytjast mtð
ám og lækjum, og ef árnar eða lækirnir renna i vatn, sem enga
afrás hefir, pá sal'nast hin saitkonndu jaröofni par saman, en vatniö
sjálft gufar burt jafnóðum og í pað rennr. Saltvótn gota ekki
myndazt nema par sem luftslag er mjög purrt og útguiúnin par
af leiðandi fjarska mikil.
Hæstu fjöll á hnettinum eru Himaiaja-fjöll í Asin; pau eru ná-
lægt 29.000 fot yfir sjávarflöt eða 5)ó niiia. í Amoriku er
miklu moira að tiltölu af lágkndi en i nokkurri annari heimsálfu.
Andesfjöll liggja eftir endilangri •Suðr-Amorlku meðfram vestr-
stiMndinni . þau ern 25,000 feta há þar seni liaest er eða
niilur. Kktta l'jöllin (Rooky Mountain*) liggja eftir endilangri
Norðr-Anuriku vestarlega. Iiimin Bandarikja eru pau hvergi
hærri en milii 14 og 1500 fet. en í Canada sunnantil oru pau
allt að 1600 fetuin (Mount Browu). þar fyrir norðan lækka
pau stórvægikga. Sá hluti Bandarikja og Canada. sem cr fyrir
vestan Kkttafj.dl, er mjög ljólióttr og háleudr. - Nokkuð upp-
-20-