Muninn

Árgangur

Muninn - 01.02.1946, Blaðsíða 2

Muninn - 01.02.1946, Blaðsíða 2
2 MUNINN veðurstofustjóri, hvarf Irá kennslu hér og fluttist til Reykjavíkur. Settur skólameistari var hann mestallt skóla- árið 1919—1920, í fjarveru skólameist- ara, og aftur eftir lát Stefáns Stefáns- sonar skólameistara, 21. jan. 1921, til loka þess skólaárs. Enn er þess að geta, að Árni kenndi latínu í skólanum hér frá 1925 til 1939. Enginn maður hér á landi síðastlið- inn mannsaldur lrefir á borð við Á. Þ. aukið þekkingu á enskri tungu og bók- menntum, nema ef véra skýídi Geir rektor Zol'ga (með orðabókum sínum óg kennslubók). Eins ög í Reykjavíkurskóla var Árni fyrsti kandídat í-ensku, ’ sem kenndi hér í gagnfræðaskólanum nórðlenzka. Auk ensku, þýzku og frönsku kunni Árn: Þorraldsson ítölsku og spænsku, og snaraði hann kvæðunr og öðru úr þeim málum á íslenzku. Latína lá ágætlega fyrir hónum, og var hann víðlesinn í latneskum höfundum. Hann var vel að sef í klassiskum skáld- skap og hafði einnig lesið nokkuð af klassiskum ritum í sögulegum fræð- um. Ágætlega skáldmæltur var hann, og liggur sitt hvað eftir hann, bæði frum- ort og þýtt. Fyndinn var hann og kíminn, en græskulausir voru gamanbragir hans. Hann var gæddur óvenjulegri frásagn- arlist, svo að unun var að hlusta á hann, er hann sagði sögur eða þuldi kvæði upp úr sér. Fyrr á árum komu þeir saman, hver hjá öðrum, á víxl, sr. Matthías Jochumsson, sr. Jónas kennari Jónas- son frá Hrafnagili og Árni. Var það eins konar samræðuklúbbur um bók- menntir o. fl. Bar þar margt á góma. Stundum var Stefán skólameistari Stefánsson með þeim. Sagði Árni mér, að þessir fundir þeirra væri sér ógleymanlegir. Frændrækni Árna var einstök og átthagaást. Á hverju einasta ári ferð- aðist lrann á vit frænda sinna, venzla- manna og r ina í Norðurárclal, í Reykjavík og váð Breiðafjörð. Til 66 ára aldurs var hann á hverju sumri, skemmri eða lengri tíma, hjá móður sinni. Unni hann henni sem augum í höfði sér. Hún andaðist nær níræðu fyrir níu árum vestur á Stað á Reykja- nesi. Náskyld frændrækni hans var r íslancl — Fáurn blandast \ íst hugur um það, að drykkjuskapur færist mjög í vöxt hér á landi. Þetta er raunaleg stað- reynd, sem hagskýrslur og lögreglu- skýrslur sýna mjög 1 jóslega. Síðastlið- ið ár var t. d. keypt meira áfengi en nokkru sinni fyrr. Afbrot vlrðast einn- ig fara vaxandi, og er lítill vafi á því, að ])að er af völdum áfeng’s. S\o að tekið sé nýlegt dætni, má minna á þann hörmulega atburð, er maður var drepinn í ölæði hér á landi nti um síð- ustu jól. Margir hugsandi menn gerast nú áhyggjufullir út af þessari óheillavæn- legu þróun. Það er heldur ekki að ástæðulausu, því að auðsýnt er. að hér er stefnt. í mikinn voða, ef ekki er að. gert. Ráðandi öfl þjóðfélagsins hafa sýnt furðumikið kæruleysi á þessu s\ iði. Þau hafa yfirleitt ekkert hafzt að mál- um þessum til stuðnings þrátt fyrir ítrekaðar áskoranir \íða að. Hvað veldur? fig ætla mér ekki þá vinfesti hans og tryggð við þá, er hann batt vináttu við. Ferðaþrá og nýjungagirni var tík með Árna Þorvaldssyni. Auk ferðalaga árlega innanlands frá æskudögum, tókst hann á hendnr á stúdentsárum sínum í Khöfn margar ferðir, bæði suður um Þýzkaland, t:l Tyrol, Frakk- lands, Englands, Svíþjóðar og Noregs. Voru þær litlu dýrari en dvölin í Khöfn, og voru ferðirnar farnar í sum- arleyfinu. Áður en Árni hóf þessi ferðalög, kom það h. u. b. aldrei fyrir, að íslenzkir stúdentar færi nokkurn tíma út úr Danmörku, þó að þeir dveldist þar árum saman. Einnig á þessu sviði var Árni brautryðjandi. Héðan að heiman fór hann utan til Englands, Ítalíu, og í þeirri för um Þýzkaland og Frakkland, og síðast (1933) til Noregs og Danmerkur, þá nreð konu sinni. Vel var Árni að sér í landafræði, og stóð það í sambandi við ferðalög lrans og ferðaþrá. — Hér heinra klgif lrann margt fjallið að sumarlagi, dvaldist aleinn í skauti náttúrunnar iðulega. Hann lrafði nænra tilfinningu fyrir allri fegurð, og marga yndisstund átti hann úti í nátt- úrunni, þar senr lrún „talar ein við V í n 1 a n d dul að finna óyggjandi svar við þeirri spurningu, en trtiað gæti ég, að tekj- urnar, senr ríkið hefir af áfengissöl- unni, séu þar þungar á metununr. Það er þó ægileg skamnrsýni að nreta lram- ingju heillar þjóðar minna en 30—40 nrilljóna illa fenginn gróða. Ýnrislegt lrefir \erið reynt að bera fram nrálstað þessunr til bóta, eins og t. d. það, að takmörkun eða bann á innflutningi* áfengis nryndi ýta undir biuggun, smygl og annað leynibrall, sem sé Irálfu verra en sala á opinber- turr vettvangi. Að vísu er það satt, að bruggun og srrrygli er ekki bót mælandi, err með bættu og vakandi lögreglueftirliti nrætti lralda þessu að rrrjög rrriklu leyti í skefjunr. Og þótt eitthvað yrði rrrall- að á afviknurn stöðurrr, yrði aldrei af þ\í jafnmikið öngþveiti og eyrnd og nú er, þegar larrdið flóir í áfengi rrreð fullunr stuðningi hins opinbera. Eins og málunum er nú konrið, er drykkj uskaparómenningin og sjálfa sig“. Já, það rrrátti segja, að Drottinn leiddi lratrn unr yndislega staði. — Hann var trúaður rrraður og sótti Drottitrs lrús rrrörgurrr oftar. Móð- ir hans og stjúpi höfðu innrætt lron- utrr lotningu og anda tilbeiðslunnar. Yfirlætisleysi lrans var alkunnugt. Errgan nranrr rrreð jafntrriklutrr gáftttn og jafnlærðan lrefi ég þekkt, senr var það eitrs ógeðfellt og honutrr að láta bera á-sér. Hann kunni bezt við sig t fánrennum vinahóp. Þar naut lrann sín bezt. Barnið varðveitti lrarrn t barmi sér til æviloka. Góðvild lrans við rrrenn og málleysingja var engin uppgerð. Hjarta lrans var lrreint, og hann lrafði óbeit á fullyrðingavaðli og lrörðunr dónrunr, kersktri og nronti. Sjálfur fullyrti hann aldrei annað en það, senr lrarrtr \ issi fyrir víst, að var rétt. Hann vár sannnrenntaður rrrað- ur. Arni Þorvaldsson var kvæntur Jótr- asírru Elínu Hallgrírrrsdóttur, er reyndist lromtnr ágætur förunautur og þá bezt, er rrrest reyndi á. Megi andi Árna Þorvaldssonar lengi lifa í þeirri stofnun, er lrann þjónaði lengst allra fastra kennara hennar! B. T.

x

Muninn

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Muninn
https://timarit.is/publication/429

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.