Heimilisblaðið - 01.09.1931, Blaðsíða 4

144
HEIMILISBLAÐIÐ
þeirra, eða þá að þeir fengju að öðrum
kosti að vita allt um starf þeirra; sem á
huldu hefði verið. 1 málsskjölum þessum
finnast deili til tilrauna þeirra, sem Gut-
enberg hafði gert eða haft þá þegar með
höndum, því að af þeim má sjá, að Guten-
berg hafði tekið við fé af Dritzehn og
öðrum borgurum í Strassburg til þess að
gera þeim kunna nýja list, en hefði samt
sem áður eigi viljað ganga í félag við þá.
Af rekstri málsins má sjá, að áhöld þau,
sem hann fékk þeim voru eig'i nothæf, en
hins vegar hefði G,ut-
enberg varað þátttak-
endur við því fyrir
fram, að gera sér
vonir um góðan ár-
angur þegar í stað.
Af þessu má sjá,
að Gutenberg hefir
verið hræddur um,
að hann mundi verða
rændur hugmyndum
sínum í þessu efni,
og þá jafnframt hitt,
að hann hefir verið
í peningavandræðum,
en það átti nú aldrei
af honum að ganga
til æfiloka, því að
altaf þurfti hann á
meira fé að halda
til sinna margvíslegu
tilrauna. Bréf, sem geymst hafa frá 1439,
sýna glöggt, hve félaus hann hefir verið;
hann skuldaði þá 12 skildinga, er hann
átti að greiða í víntoll, en hann gat ekki
greitt þá fyr en ári síðar.
Frá fyrstu tilraunaárum Gutenbergs í
Strassburg finnast engar Wifar af prent-
verki frá hans hendi. Það er haldið, að
hann hafi þá fengist við að skera letur í
trétöflur, og þá hafi sú háleita hugsun
skapast hjá honum: að skera þessar töfl-
ur sundur í jafnmarga parta og leturstaf-
irnir voru, og setja svo alla þá sundur-
lausu stafi saman aftur á ýmsa vegu svo,
að marg'vísleg orð mátti letra með sömu
stöfum og nota þá aftur og aftur til
prenta með þeim nýjar og nýjar bækur
eða blöð.
Það er oft litið svo á, að prentlistu1
hafi fundist af hendingu af manni, sem
ekki var að leita hana uppi. En það ei
fávísleg skoðun. Hugsunin, sem lá f’'
.grundvallar, var guðleg gjöf, en leiðin t’*
að framkvæma þá hugsun var margbrotiu
og langsótt. Það þurfti ekki aðeins a^
steypa stafi úr málmi í stað tréstafannO’
sem voru svo brothættir, heldur líka a^
smíða prentpressu, þar sem hægt væi'i að
nota þessa stafi eða stíla. Ennfremu1
þurfti að finna sérstaka samsetningu lita'
áhöld til notkunar við prentunina — al'r!
þessa margvísleg.u milliliði, sem eru miU1
letursstafa og bókar.
Ekkert vita menn nú um líf Gutenbergs
persónulega, meðan han'n dvaldi í Strass-
burg, annað en það, að mál var höfðað
gegn honum fyrir það, að hann hefð'
brug'ðið hjúskaparheiti við aðalborna
Prentpressa Gutenbergs er upphafid aó hinum feiknamiklu framförum, sel"
ordið liafa í prentlistaridnadinum.