Heimilisblaðið - 01.10.1915, Blaðsíða 5

HEIMILISBLAÐIÐ
75
þarfa og nauðsynja verka að gera, sem verður
að vera ógjört, af því að fáar hendur vinna
erfitt verk, en vantar margar vinnufélags-hend-
ur til að vinna létt verk. —
— Væri nú ekki reynandi, að reyna
nú við fyrsta tækifæri á einhverju heiniila
yðar, — t. d. fyrst þar sem þörf virtist vera
mest á einhverri nytsemdar framkvæmd, nátt-
hagagjörð, girðing o. s. frv. Þá ætti félaginn
af því heimili, að segja til þarfarinnar, fá ákveð-
inn dag og hafa alt tilbúið, útmælt og niður-
raðað undir verkið; og svo kæmu hinir félag-
arnir allir i hóp, helzt gangandi eða hlaupandi,
hver með sitt verkfæri og sitt nesti, tækju strax
til verka og lykju á einum degi þvi heilla verki
fyrir heimilið, sem að öðrum kosti hefði aldrei
uppkomist. En auðvitað getur og má þetta
ekki ske nema með vilja og góðu samþykki
feðra og mæðra og húsbænda hinna félags-
bræðranna, sem þannig vildu hjálpa lieimili og
hagsmunum eins félagsbróðursins. En eg tel
alveg víst, að á slíkum vilja og slíku samþykki
mundi ekki standa, trúi aldrei fyr en eg tek á,
að foreldrar og húsbændur vildu ekki gefa góðu
barni sinu og trúum þjón einn eða tvo daga
á ári, á þægilegum tíma, til þess að vinna svo
gott og fagurt verk, eiukum þegar litið er til
þess, að einu ætti að koma á eftir öðrum, og
gera með tímanum öllum sömu skil. Eg þekki
hér, t. d. alla svo góðhjartaða og göfuglynda, að
þeir mundu fremur gleðjast en gremjast við svo
fagra og uppbyggilega ósk og viðleitni barna
sinna og þjóna, og eg þekki og veit lika svo
gott hjarta og göfuga sál í ykkur öllum, ungu
vinir, kæru ungm. félagar, að það mundi verða
ykkur gleði og ánægja að reyna eitthvað þessu
líkt, og mikill sómi og sveitar prýði og ham-
ingja, ef vel tækist og frambúðarframkvæmd
yrði af. — En nú vona eg að allir sjái og
fallist með mér á, að harla mikið og gott mark
alt fyrir Island, samkvæmt tilgangi og stefnu
ungm. félaganna, má vinna fyrir litla eða enga
peninga. — Og að til slíks þarf lítið annað en
heilbrigða sál í hraustum likama, ekki annað
en gull og silfur hjartans og hugans, eðalsteina
göfugra sálna samhuga, góðan vilja og sam-
faka félagshendur. Með litlum eða engum pen-
ingum frá félaganna hendi mætti þvi þannig
stofna til vellíðunar og góðs efnahags á heim-
ilum, hverju eftir annað, en heimilahagur er
sveitar hagur og sveitar heill og sómi, er lands
heill og sómi. Ynnu öll ungm. fél. landsins í
þessum anda og á þennan hátt, þá mundi bráð-
lega á sjá, og landið og þjóðin blessast fyrir
kristilegan bróðurhug og bróðurlegar félagsfram-
kvæmdir ungu mannanna, sem öll framtíðin
felst i og byggist á.
fil hvGrs er grasafrœðin?
Eftir Guðmund Rjaltason.
IX.
Kornsúran.
Tvíkimblöðungunum eða fimmtalsplöntun-
um er skift í 3 undirflokka, sem heita krónu-
leysingjar, lauskrýningar og heilkrýningar.
I krónuleysingja flokknum eru meðal annars
súrurnar. Og einna merkust þeirra er korn-
súran. Hún er einhver lang-algengasta plantan
á landinu. Hún vex svo að segja allsstaðar,
bæði á túnum og engjum, í högum og afréttum,
já á melum og annari grýttri jörð.
Blöð hennar eru lík túnsúrublöðum, en
samt m. a. frábrugðin túnsúrublöðum í þvi, að
tveir separ ganga niður úr blöðum túnsúrunnar
sinn hvoru meginn við blaðstilkinn, en niður úr
kornsúlublaðinu eru engir separ, líka er korn-
súrublaðið blágrænna en túnsúrublaðið. Tún-
súrublómin eru rauð, oft nærri há-rauð, og sitja
i mörgum klösum á háum stönglum, og er öll
plantan súr. Kornsúrublómin eru hvít eða ljós-
rauð og eru í litlu axi á lítilli stöng eða legg
og neðan við þau eru kornin, sem eru ýmist
rauð eða bleik, og er plantan bragðdaufari en
túnsúran. En kornin eru samt bragðgóð, og
minna mig altaf á ljúffengu bóghveitigrautana í
Danmörku, þau eru nærandi, og hafa verið höfð
til matar í harðindum hér á landi og viðar.
Enda ræður séra Björn Halldórsson i „Atlau
sínum, að safna þeim til manneldis. Er líklegt
að sama næringarefni sé í kornum þessum og
i bóghveitinu.