Heimilisblaðið - 01.01.1937, Blaðsíða 5

HEIMILISBLAÐIÐ
5
sem hér á jörðinni væri 80 kg. að þyngd,
væri því til muna léttari, þegar hann væri
kominn einn jarðradíusa (6370 km.) út í
himingeiminn. Hann væri þá tvisvar sinn-
um fjær jarðmiðju en hann var, þegar
hann spókaði sig á yfirborði hennar.
Pljótt á litið mundi margur ætla, að þeg-
ar fjarlægðin frá jarðarmiðju tvöfaldast,
mundi þunginn minka um helming, að mað-
urinn væri sem sé orðinn 40 kg. Og hann
gerir meira en það: Þegar fjarlægðin frá
jarðarmiðju tvöfaldast, verður þunginn að-
eins Yí af því, sem hann áður var. Mað-
urinn, sem var 80 kg.. að þyngd, vegur
aðeins 20 kg., þegar hann er kominn einn
jarðradíusa frá yfirborði jarðar (tvo
jarðradíusa frá jarðmiðju).
Ef fjarlægðin er fjórfölduð, maðurinn
fluttur 4 jarðradíusa út í geiminn (rúmir
25000 km. frá jarðmiðju), vegur hann að-
eins Vi(. hluta af sinni upprunalegu þyngd,
er sem sé ekki nema 5 kg. Með því að
halda áfram á þenna hátt, er hægt að
láta þunga mannsins verða hverfandi lít-
inn. I námunda við tunglið, sem er í 60
jarðradíusa fjarlægð frá jörðinni, verður
að deila í þungann með 60 sinnum 60 eða
3600, og útkoman verður rúm 20 grömm.
Stóran og stæðilegan mann mætti senda
í innanbæjarpósti fyrir 20 aura, ef póstur-
inn vildi á annað borð taka hann sem bréf.
Ef hann væri ofurlítið léttari mundi ekki
kosta nema 10 aura undir hann.
Það, sem hér hefir verið frá skýrt, er
inntakið í þyngdarlögmálinu. Vísindamenn
orða þetta á þann hátt, að aðdráttaraflið
sé komið undir þunga hlutarins, deilt með
f jarlægðinni í öðru veldi. Það er þetta lög-
mál, sem gerir okkur yfirleitt kleift að
hugsa til þess að slíta okkur lausa frá
jörðinni. Bæði maðurinn og himingeims-
skipið verður til mikilla muna léttara, því
lengra sem kemur út í geiminn. Þess vegna
þarf sífelt minni og minni orku til að
knýja það áfram, því lengra sem dregur
út í himinhvolfið.
Sé þettað athugað ofurlítið nánar, er
auðvelt að reikna út, að til þess að koma
manni út í ystu djúp himingeimsins þarf
ekki meiri vinnu en nauðsynleg er til að
lyfta honum 6370 km. (einn jarðradíusa)
upp fra jörðinni — með þeirri forsendu,
að þunginn sé sá sami á þessari leið. Til
þess að koma 1 kg. út í himingeiminn
þarf þess vegna vinnu, sem nemur 6370000
kílógrammmetrúm. Þetta er tala, sem þekt
er með óyggjandi vissu.
Þessi tala er ekki óendanlega stór, en
samt sem áður er hún allrar virðingar
verð. Til þess að gera þetta ofurlítið skilj-
anlegra má segja, að til þess að koma 1
kg. út í himingeiminn þurfi jafn mikla
vinnu og fer í það, að lyfta 6,4 tonnum
upp á 1000 metra hátt fjall.
Þetta eru háar tölur, en þó er ástæðu-
laust að örvænta þegar af þessum ástæð-
um. Þessa vinnu á sem sé að framkvæma
með þeirri orku, sem höfð er á himin-
geims-skipin í orkugeymunum. Orkumesta
brenslublandan, sem þekt er, er svonefnt
hvellloft, blanda úr súrefni og vatnsefni.
Þessa blöndu má hafa meðferðis í föstu
ástandi, og láta vatnsefnið brenna og
breytast í vatn með því að leiða súrefnið
í það. Þessari efnabreytingu lýsa efnafræð-
ingarnir þannig:
H2 (vatnsefni) + O (súrefni) = H20
(vatn) + orka.
Hve mikil orka leysist úr læðingi við
þessa efnabreytingu ? 'Úr hverju kíló-
grammi af blöndunni er í mesta lagi hægt
að fá 1610000 kílógrammmetra!
* *
*
Sá, sem af þolinmæði kynni að hafa
fylgst með allri útlistun vorri fram að
þessu, mundi nú e. t. v. gefast upp við allar
fyrirætlanir úm ferðalag til tunglsins. Við
höfum nýlega reiknað út, að til þess að
flytja eitt kílógramm út í himingeiminn
þurfi um 6,4 milj. kílógrammmetra vinnu
eða orku. Og rétt á eftir upplýsist, að úr
1 kg. af orkuríkasta brensluefninu, sem
enn er þekt, fáist aðeins 1,6 milj. Brenslu-