Gelmir - 01.04.1954, Blaðsíða 2

För Jóns til hirðar Jarls.
Það er upphaf þessa máls, að búandi nokkur bjó í norðurhluta okkar
kalda lands í firði þeim er S. heitir. Hann var maður allmerkur, og þótti
sumum að hann kynni nokkuð fyrir sér, enda var hann sigldur í kóngsins
Kaupinhavn.
í hinum næsta firði fyrir austan bjó þá höfðingi mikill, og hafði hann,
að fornum sið, hirð um sig. Þótti ungum mönnurn gott að sitja að hirð
hans og fræðast um ýmsa hluti og atburði, er skeð höfðu á gervallri
heimskringlunni, og ske enn þann dag í dag.
Það næs'a er vér hermum frá, er að bóndinn, sem við köllum Jón, fær
spurnir af hirð þessari, og fýsir hann mjög að fara og vita hvort hann má
nokkuð læra.
Rennur nú upp sá dagur, er Jón býst til fararinnar. Það var bjartur og
fagur haustdagur, eins og haustdagur getur framast orðið á voru landi.
Jón stendur á hlaðvarpanum og býr sig til að kveoja konu sína og hjú
sín, og kveðjustundin rennur upp, nú er að duga eða drepast.
Þegar kveðjum og árnaðarorðum hefur verið úthellt leggur Jón af stað.
Eigi kunnum vér frá ferð bónda að segja fyrr en hann stendur á heiðar-
brún, Verður honum þá litið til baka, yfir dalinn sinn. þar sem hann hef-
ur alið allan slnn aldur, líður þá andvarp frá brjósti hans og hann segir:
„Fagur er dalurinn svo að mér hefur hann aldrei jafnfagur sýnst. En eigi
verður hér aftur snúið og hertu þig nú upp Jón.“ Nú segir ekki af ferðum
Jóns, fyrr en hann kemur að höllu Jarls. Finnst honum að þar sé allt frið-
samlegt og allt á annan veg en hann hafði ráð fyrir gert. Gengur hann nú
kringum höllina og fi.inur að á henni eru þrjár dyr og virðist nú úr vöndu
að ráða, hverjar dyr skuli knýja á. Tekur hann þá það ráð að knýja á
hinar nyrztu dyr og freista, hvort þar muni ekki upp lokið verða. Knýr
hann þrjú högg mikil á dyrnar að gömlum og góðum sveita sið. í sama
mund kveður við ógurlegur hávaði inni í húsinu, líkt og glymur í kirkju-
klukku, nema hvað þetta er miklu meiri hávaði. Hyggur hann þetta vera
galdra og gjörningar og hleypur hið bráðasta á braut.
Opnast nú dyr þæ; er hann knúði á, og út flæðir hópur manna með
hiópum og óhljóðum svo ógurlegum að jörð öll titraði og fuglum him-
insins fatast flugið. Voru menn þessir sumir smáir vexti, sumir stærri og
2
GELMIR