Verði ljós - 01.06.1897, Blaðsíða 12
92
frekar. En síðan jeg rcit grein mína hefl jeg komizt að þvi, að
ýmsir meðal stjettarbræðra minna líta öðruvísi á það mál og álíta,
eins og sjera Þorkell, að í þeim efnum þolum vjer fyllilega sam-
anburð við aðrar ovangel. þjóðir. Jeg finn það því skyldu inína,
að rökstyðja þessa skoðun mína betur, en vegna rúmsins í þessu
tölublaði, vil jeg biðja minn háttvirta andmælanda leyfis til að láta
það atriði bíða til næsta tölublaðs, en í þetta skipti dvclja aðal-
lega við síðara atriðið í athugasemdum hans.
Hvað nú viðvíkur þessu s í ð a r a atriði í athugasemdum sjera
Þorkels, að jeg hafi ekki nógu rækilega skoðað það, hvort hægt
sje eptir ástæðum, að búast við prostastjettinni öðruvísi en hún
hcfir verið og or enn í dag hjer hjá oss, þá er því að svara af
minni háifu á þessa leið, að þessi hlið málsins lá als ekki fyrir
mjer. Þaö var als ekki tilgangur minn, að leita að orsökum þess,
að prestastjett vor hefir ekki verið betri en hún hefir verið, hcld-
ur var tilgangur minn sá, að leita að orsökum þeirrar vöntunar á
lifandi kristindómi, er hvervetna gjörir vart við sig í hinu ísleuzka
þjóðlífi nú á dögum. Mjer kom aldrci til hugar, að draga fram
allar orsakirnar, heldur aðeins hina næstli ggjandi orsök, og
hana þóttist jeg finna hjá sjálfri prestastjett landsins. Jeg vildi
benda mönnum á það, að hagur kirkjunnar sje ávalt kominn undir
því, hvernig prestastjettin er, til þess með því að opna augu
manna fyrir því, hvílíkt lífsspursmál það sje fyrir framtíð hinnar
íslenzku kirkju, að prestastjett landsins sje sem allra bezt og sem
allra næst því, sem húu á að vera samkvæmt hugsjón preststöð-
unnar. í stað þess að kenna ræðurunum um gangleysi íslenzka
kirkjuskipsins, virðast flestir, sem um það mál hafa talað hjer
heima, hafa viljað kenna árunum og öðrum útbúnaði kirkjuslcips-
ins um það; eptir þeim skoðunum að dæma, sem fram hafa komið,'
á allur útbúnaður kirkjuskipsins að vera svo auniur, að ekki sje
hægt að beita því upp í vindinn, og því sje rjett að „slaka á klónni";
en jeg hygg, að útbúnaðurinn þurfi ekki að hamla því í neinu,
ef aðeins ræðararnir vilja gjöra skyldu sína. Sjera Þorkell neitar
því ekki, að þetta sje rjett skoðað, en haun vill draga úr skuld
prestastjettarinnar með því að sogja, að ekki hafi verið hægt að
búast við hcnni betri eptir ástæðum; hann vill koma skuldinni á
alt hið ytra fyrirkomulag kirkjunnar, á sambandið rnilli ríkis og
kirkju, til þcss svo að geta undirstrykað sem bezt þá skoðun sína,
að nauðsynlegt sje að ríki og kirkja skilji. En svo langt get jeg
ekki farið og vil jcg ekki fara.