Nýjar kvöldvökur - 01.01.1914, Blaðsíða 12

10
NÝJAR KVÖLDVÖKUR.
il fjár síns, en eg horfði lengi á eftir honum
með tárvot augu. Ekki vár það þessvegna, þó
hann gengi nú frá mér, en eg kendi sárs sakn-
aðar, heldur af því að hugsaum það, að hann færi
alfarin burtu næsta vor. Eg skildi ekki í því,
hvað koma mundi honum til þess að trúa mér
barninu fyrir öllu þessu. Mér fanst það of-
mikið og óverðskuldað traust, sem hann bæri
til mín. Eg lofaði því með sjálfum mér að
kynna inér blöðin hans, án þess að heimuleg-
ar hugsanir hans og löngu liðin atvik er snertu
hann, yrðu svo kunn, að ómildum dómum
yrði skelt á þau. Pó bað hann mig ekki neitt
að varast þessháttar, en hann hefir hugsað, að
þess þyrfti ekki. En að umskrifa úr þeim, það
sem máðast væri orðið, hugsaði eg mér að
reynast trúr í, ef eg nokkurntíma yrði fær til
þess, og þetta hvatti mig og örfaði til fram-
kvæmdar í þeim efnum. Mér fanst eg hafa
næstum sonarlega skyldu að inna af hendi
við þennan nákvæma og góða mann.
Veturinn kom að vanda eftir útrunnið sum-
ar. Stöku sinnum kom eg að Asi, og líka fund-
umst við Finnur gamli oft við fé. Altaf var
hann með sínu hversdagslega jafnaðargeði.
Aldrei mintist hann á við mig um suðurferð-
ina, né bókins sína, og leið svo til sumarmála_
A sumardaginn fyrsta heimsótti hann okkur.
Færði hann mér þá dagbók sína og var það
talsvert þrýstinn bunki. Sagðist hann ögn hafa
lagfært og bætt í hana um veturinn. Engan
lét hann sjá, þegar hann fékk mér hana. Læsti
eg hana svo niður í svolítið skrifpúlt sem eg
átti. Ennfremur gaf hann mér nokkrar bækur,
og var það nýútkomin Bragða-Mágusarsaga
og svo eldri bækur hitt. íslendingasögur bund-
nar saman af Herði og Hólmverjum, Gísla
Súrssyni, Víga-Glúm og Kjalnesingasaga, ásamt
þætti Jökuls Búasonar. Svo var í öðru bindi
Ílíonskviða og Ódyssevskvæði, og enn í einu
Bertholdssaga og Vinagleði.
Pessa sumargjöf þótti mér svo vænt um,
að eg réði naumast við mig fyrir fögnuði, en
til launa hafði eg ekki nema þakkarorð, sem
eg sparaði ekki eftir því sem eg kunni, og
kostur mesti við þau var sá, að þau voru í
einlægni töluð.
Um vorið snemma í júnímánuði, lagði
Finnur vinnumaður af stað úr sínum gömlu átt-
högum, alfarinn til suðurlands. Hafði frændi
hans sent honum 2 hesta til ferðarinnar, kom
hann heim til okkar rétt áður til að kveðja.
Horfðu margir eftir honum með sárum söknuði,
úr því bygðarlagi, sem hann hafði svo lengi
dvalið í. Um mig ætla eg ekki að tala, en al-
drei hefir mér þótt eins fyrir að skilja við
neinn vandalausan.
Liðu svo 8 ár þar til eg frétti lát þessa
göfuga manns, sem svo lítið bar á í lífinu, en
geymdi þó svo mikið manngildi, var í lágri
stöðu, sem almennast er álitið, en stóð svo
einkennilega vel og trúlega í henni. Hann
hafði nú flutt þangað sem iðgjöld trúleikans
eru greidd rífari en hérnamegin.
Löngu síðar ritaði eg upp nokkra kafla úr
dagbókinni, sem hér fara á eftir, en hefi þó
mörgum slept. Sá sem gaf hana, setti engin
takmörk um það, þó eg drægi ekki dul á alt
sem þar stendur, og í gegnum ýmislegt sem
þar er ritað, mun hugsunarháttur hans ekki
kasta skugga á æfiferilinn. —
II. Frá æskudögum Finns.
Skarðsárdalur liggur inn í milli tveggja
breiðra hálsa, sem víðast voru klæddir ýmsum
gróðri, bæði efra og neðra, enda gott haglendi
þegar til náði. Við innri enda dalsins stóð
hnjúkur, og í gegnum hann lá stórt skarð. Eft-
ir því rann Skarðsá í miklum bratta niður í
dalinn, sem allur var láréttur í botni og áin
liðaðist í bugðum eftir honum, og lágu víða
engjar dalbúa með henni, sem hún ræktaði og
vökvaði á nokkrum hlutum. Austurhlið dalsins
náði styttra til norðurs, en lá austur og mynd-
aðist þar stórt og víðlent hverfi, sem hét Skóga-
hverfi, voru þar mjög margir bæir, eða vel
eins margir sem í dalnum, en einn og sami
hreppur var bæði daiurinn og hverfið, Undir