Ægir - 01.04.1908, Blaðsíða 10

90
Æ G I R.
hver og einn verið véistjóri á þeim skip-
um, er hafa vél með 75m.hö. eða færri,
svo komast mætti máske af með kola-
mokara eða eins og Miiller leggur til,
kenna einum eða tveimur af hásetunum
auk annars að sjá um vélina. Að því er
snertir viðhald að öðru leyti, verður það
að líkindum nokkuð dýrara hvað gufu-
vélinni viðvíkur. Sömuleiðis verðnr olíu-
eyðslan að líkindum nokkru meirí, en
þetta tvent samanlagl álit ég ekki muni
skifta mjög miklu máli i samanburði við
kostnað hreyíivélanna við viðhald og véla-
áburð.
Af dæmunum sést að gufuvélin verð-
ur því sparsamlegri því fleiri tíma sem
hún er notuð á degi hverjum. Þelta
lig'gur i launum vélstjórans að mestu
leyti, en líka eyðslunni þegar vélin er
hreyíingarlaus. Að því er hreyfivélunum
viðvíkur, fer einnig ekki svo lítið í að
gera þær tilbúnar í hverl skifti, einknm
ef þær eru stansaðar oft, svo að menn
geta séð, að hvað þeim viðvikur, þá er
reiknað með heppilegustu ástæðum og
hvað gufuvélinni viðvíkur, með hinum
óheppilegustu, liggur mér við að segja.
Það sem ég hefi reynt að henda á
með því sem nú er sagt, er það, að menn
skuli hugsa sig vel um og nákvæmlega
áður en menn fái sér hreyfivél í stór
íiskiskip. Sér i lagi er nýsmiði er um
að ræða, þá ætlu menn endilega að fá
það rannsakað á verkfræðislegri vinnu-
stofu, sem víst gjarnan gerir nákvæmt
yfirlit yfir hversu mikill kostnaður er
við notkun gufuvélarinnar undir þeim
kringumstæðum sem um er að ræða í
hvert skifti, og getur sérhver þá jafnað
saman kostum og ókostum eftir þörfum.
Eg' held að málefnið sé að minsta kosti
vel þess vert að því sé gaumur gefmn.
Grein þessi er tekin úr marzhefti
norskra fiskitiðinda. Ritsljóri þeirra hefir
látið einn af fréttariturum timaritsins lita
yfir liana og' hefur hann látið eftirfylgj-
andi athngasemdir í Ijós:
»Hreyfivélin heldur miklu lengur en
3—4 ár svo sem ætlað hér að framan.
Með því að liafa góða vél og fara skyn-
samlega með hana mun mega áætla að
hún haldi 8 ár að minsta kosti og þótt
hún sé notuð 8 st. daglega. Það mun ekki
vera örðngt að nefna dæmi þess að hreyfi-
vélar hafi gegnt slcyldu sinni í 10 og 15 ár.
Að því er viðvíkur verðinu á full-
komnum gufuvélum, þá mun það verða
nokkru hærra en áætlað er. Gufuvél
með 45 m. hö. mun l. d. nú sem stend-
ur kosta um 12000 kr. komin með öllu
í skipið. Sama vél kostar án þéttara um
9500 kr.; en hér getur nú verið einungis
um þéttingarvélar að ræða. Yerðið ám.
ha. verður því 266 kr. Hafi vélin meira
all verður hvert m. ha. nokkru ódýrara.
Verðið á hreyfivélunum er ákaflega
mismunandi; en ganga má að því vísu,
að fá megi hinar meiri hreyfivélar fyrir
250 kr. hvert n. ha. 30 ha. vél kosíar
þá 7500 kr. Gufuvél með 45 m. hö.
svarar vissulega til 30 ha. hreyfivélar og'
kostar 12000 kr. Hlutfallið er hér um
hil 8 á móti 12. Eða með öðrum orð-
um: Gufuvélin verður að vara 12 ár,
þegar hreyfivélin varar 8 ár.
Þar sem um er að ræða reglubundna
notkun og langan notkunartíma, getur
gufuvélin víst staðist samkepni við hreyfi-
vélina; en það er mjög liklegt, að hreyfi-
vélin sé hagkvæmust fyrir fiskiskip.«