Ægir - 01.08.1913, Page 1

ÆGIR
MÁNAÐARRIT FISKIFJELAGS ÍSLANDS
6. árg.
Reykjavik. Ágúst 1913.
Nr. 8.
Aldursrannsóknir á síld.
(Ór flskirannsóknarskýrslu Bjarna Sæmundssonar).
Yið aldursákvörðun á síld er farið að eins
og þegar um lax er að ræða: aldurinn má
best sjá á h r e i s t r i n u, og það er öllu
auðveldara að sjá aldurinn á síldarhreistrinu
en hinu, þvi að vetrarlínurnar eru mjög mjó-
ar og stinga oftast vel í stúf við sumarbelt-
in, því að þau eru mjög breið, að minsta
kosti fyrstu 4—5 árin, en svo fara þau að
mjókka, og úr því síldin er orðin meira en
10 vetra, fer að verða lítill munur á breidd
vetrarlínanna og sumarbeltanna, og verra að
lesa úr þeim.
Hreistur af 10 vetra gamalli síld. Neðri hluti hreistursins
stendur út úr roðinu.
Þegar ákveða skal aldur fiska á þennan
hátt, með sæmilegri nákvæmni, upp á ár
eða enn nákvæmara, þá er nauðsynlegt að
vita, hvenær á árinu hjer um fiskurinn er
gotinn (klakinn út), og hvenær hann fer að
fá hreistur. Það er vanalegast um síld (eins
og um lax og fleiri flska), að hún er gotin
að vorinu, vorgotin, hjer við land víst að-
allega í apríi. í júlílok er hún orðin 5—6
cm. löng og farin að fá hreistur, sem getur
orðið c. 2,5—3,5 mm. í þvermál á 1. sumri.
Tala vettarlínannna sýnir þá, hve margra
vetra þess konar síld er. Sumt af síldinni
hjer er þó gotið í júlí—ágúst, s u m ar g o t i n,
eins og jeg hefi skýrt frá áður, og fær varla
hreistur fyr en á næsta vori, þegar vöxtur-
inn örfast aftur, eftir vetrarhvíldina. Hefur
hreistrið þá langan tíma til að vaxa þangað
til fyrsta vetrarlínan myndast, og verður því
miklu stærri reiturinn fyrir innan 1. vetrar-
línu en á vorgotinni síld, 3,5—5 mm. í þver-
mál, en vetrarlínurnar verða eðlilega einni
færri en veturnir, sem síldin hefur lifað.
Vetrarlínurnar á síldarhreistrinu, eru oft svo
glöggar, að þær má sjá, ef hreisturblað er
hreinsað vel (gljáhimnan tekin af því), lagt á
glerplötu og svo skoðað upp í móti birtu með
stækkunargleri, er stækkar 5—6 sinnum.
Norðmaðurinn Einar Lea, sem mest hefir
rannsakað síldarhreistrið, reiknar út, af breidd-
inni á sumarbeltunum, hve stór síldin heflr
verið í lok hvers sumars, því að hann gerir
ráð fyrir, að hreistrið vaxi í sama hlutfalli
og fiskurinn allur. Þarf þá ekki annað en
mæla breidd beltanna og margfalda með þeirri
tölu, sem sýnir hlutfallið milli lengdar hreistur-
blaðsins frá vaxtarmiðju að röndinni, og lengd-
ar síldarinnar allrar. Auk þess má þekkja
sama árgang af síld, hvar sem hann veiðist
á takmörkuðu svæði, t. d. við Noreg, ef eitt-
hvert sumarbeliið er framúrskarandi breitt