Ægir - 01.04.1926, Blaðsíða 5

ÆGIR.
MÁNAÐARRIT FISKIFJELAGS ÍSLANDS.
Reykjavík, April 1926.
Nr. 4.
Nmá pistlar
um giómonsUu Vestíii'öing'a..
I.
Eins og kunnugt er, hefir sjósókn frá
upphafi Islandsbj'gðar verið mikil við
Isafjarðardjúp og Vestfirði yfir leitt. h)rrsta
sögulegt dæmi þess er þegar þuriður
Sundafyllir setti Kviarmið1 *) í ísafjarðar-
djúpi og þáði kollótta á frá hverjum
hónda í ísafirði að launum, eins og seg-
ir i Landnámu. Annað sögulegt dæmi er
irásaga Sturlungu um bardaga þeirra
lJórðar Kakala og Kolbeins unga á Húna-
llóa 25. júní 1244. Segir þar svo: »'lekst
nú harðr bardagi ok í fyrstu með grjóli
ok skotum. Skutu menn Fórðar svo hart,
at þeir Kolbeinn fengu eigi annat gert
en hlifa sér um hrið. Hallaðist þá bar-
daginn á Norðlendinga. Kom það mest
tveggja hluta vegna, at Kolbeinsmenn
höfðu grjót eigi meira en lítit á tveim
skipum, en I3órðar menn höfðu hlaðit
hvert skip af grjóti; hinn annar, at á
skipuni Ivolbeins vóru fáir einir menn,
Þeir er nökkut kunnu at gera á skipum,
þat er þeim væri gagn at, en á þórðar
skipum var hver öðrum kænni«. (Sturl.
III bls. 96).
Mörg fleiri söguleg dæmi mælti nelna
en of langt yrði þau hér að rekja. Minna
1) Kvíarmið eru enn við iýði og aflasælt á
fleslum árstíðum.
má þó á, að sr. Páll Björnsson hinn
lærði prófastur í Selárdal við Arnarfjörð
fékk lang fyrstur þilskip til veiða hér við
land. Stundaði hann veiðar á skipi þessu
að nokkru leyti sjálfur. Hefir nýlega ver-
ið minst á þetta í Ægir 11. thl. f. á. aí hr.
Sig. þórólfssyni.
Nokkru fyrir miðja nítjándu öld, stóðu
hákarlaveiðar með hlóma við lsafjarðar-
djúp og Veslfirði hina nyrðri. Voru hér
þá miklir sægarpar og aflamenn. Var
farið í hákarlalegur oflast laust eftir
miðjan vetur, eftir því sem tið var og
útlit. Skip þau er notuð voru í hákarla-
legur voru áltæringar og teinæringar og
oftast vel útbúin. Voru þetta svaðilfarir
hinar mestu og eigi hentar nema hraust-
um drengjum; voru það einkum ungir
úrvalsmenn er stunduðu útveg þennan,
sem oít var mannhættusamur og krafðist
dýrra fórna. Útivist í hvert skifti fór eftir
tíð og afla; væri hvorttveggja i bezta lagi
var ekki verið í legunni nema 2—3 sólar-
hringa. Hitt kom líka fyrir að leita varð
annara hafna i nauðleit og menn urðu
að sitja þar þangað til veður gafst; stund-
um nokkrar vikur í senn. Lifa enn í
munnmælum rausnarsögur ýmsra manna,
sem hýstu jafnvel í einu 2—3 skipshafn-
ir og veittu hvern dag með fagnaði.
Eflir að leið fram á 19. öldina, fóru
þilskip sinátt og smátt að breiðast út
um Vestfirði og þó einkum við ísafjarðar-
djúp. Er mér eigi kunnugt hvert ár það
hefir fyrst verið, en ætla það rétt fyrir