Ægir - 01.04.1932, Page 23

ÆGIR
109
og óhljóðunum ætla ég ekki að lýsa hér.
Loks barst svo leikurinn út fyrir sjó-
búðardyrnar, og var þá áhrifamikil sjón
að sjá þessa blindfullu jötna, með laf-
andi svarta eða rauða lokkana á löðr-
andi enninu, lekandi í blóði, og sumir
kannské með annað augað einhversstað-
ar inn í höfðinu, en hitt út úr því ! —
eða að minnsta kosti sýndist okkur strák-
unum svo, um leið og við lögðum á
flótta. með hjartað í bælbeini, um leið
og risarnir réðust til útgöngu og enn nú
meiri áfloga!
Margt fleira mætti skrifa skemmlilegt
um áflogin og einvígi og hólmgöngur
uieð löngum rekadrumbum að vopum,
sem allt er tengt við skírdagshátíðahald-
ið, en það yrði allt of langt mál að rekja
ítarlega þá sögu hér í einni blaðagrein.
Frá 1878—1888 komu hér hvert afla-
leysisárið á fætur öðru, þ. e. a. s. á velr-
arvertiðunum. Fengust þetta frá 2--400
til hlutar af samantindu rusli, andstætt
því sem áður var talið, — eingöngu
þorskurinn. Voru sjómenn ekki sam-
uiála um hvað valda myndi því að fisk-
urinn væri hættur að ganga eins og áð-
ur hefði verið, og leiddu ýmsum getum
að orsök afleiðinganna. Einn taldi or-
sökina þá, að farið væri að brúka örfáa
króka (linu) með sildarbeitu, sem um-
turnaði öllum sjávarbotnínum ogflæmdi
allan fisk í burtu. Annar taldi orsökina
þá, að formennirnir væru farnir að lauma
hver í annars fleytu brennisteini og
hundask . ., sem væri staðreynd þess, að
aflur fiskur flýði til undirdjúpa úthafs-
ins, eða jafnvel til sjálfs fjandans, und-
an þeim brennandi ófögnuði! Margar
fleiri orsakir aflaleysisáranna fundu sjó-
nienn, sumar hliðstæðar þeim, sem nefnd-
ar hafa verið, aðrar í algerðii andstöðu
þegar guð var orðin aðalorsökin og var
að reyna á þolrif hinna óhlýðnu barna
sinna, með þvi að hotta á fiskinn úr
Hafnarsjónum, svo þau (börnin hans)
hefðu því betri tima að hlýða helgum
tíðum og halda sér við föstulestrana,
sem þá var farið að dofna yfir og draga
úr, móts við það sem áður var, eins og
sagt verður frá síðar I
En svo var það hann í\ gamli, sem
lagði fram á borðið óhrekjanlega vís-
indalega rannsókn um orsakir aflaleys-
isáranna. —Staðreynd, sem hinum mikla
fiskifræðing okkar, vini mínum Bjarni
Sæmundssyni mun veitast erfitt að hrekja
með allri sinni víðkunnu þekkingu um
eðli og háttu fiskanna í sjónum, og því
set ég hér umsögn I3. gamla eins og
hann orðaði hana við mig, en ég vil
samt áður taka það fram hér, að hann
t*. gamli var hinn mesti greindarkarl,
ættfróður með afbrigðum af ólærðum,
mönnum, og gat hann rakið ætt sína í
beinan karllegg alla leið til hans Adams
gamla, og ef til vill ofurlítið lengra, (and-
inn hans Adams var að láni, eins og
kunnugt er).
Það var vorið 1889 fám dögum eftir
vertíðarlokin, að við vorum margirkarl-
menn komnir saman á Kirkjuvogshlað-
inu, og vorum þar að tala um meðal
annars, aflaleysið, sem maraði þá hrepp-
inn ár eftir ár. Gekk þá fram úr fylk-
ingunni hann t*. gamli, kom beina leið
til mín, lagði hægri hönd sina á vinstri
öxl mína, kreisti saman augnalokin og
drap titlinga og sagði svo: »t*að er ekki
von að það fiskitt (fiskist) orðið hér í
Hafnahreppi, Ólafur Ketilsson, þvi nú er
hætt öllu því sem áður tíkkaðitt (tíðk-
aðist) hér«. — »Og hverju svosemhelzt,
t*. minn«, spurði ég ofur góðlátlega. »Ja«
(snöggt) sagði t*. gamli og drap titlinga.
»Ja — þegar ég var unglingur og byrjaði
fytt (fyrst) að róa hér í Hafnahreppi þá
átu sjómennirnir hérna skyrhákarl og