Ægir - 01.06.1937, Blaðsíða 5

Æ G I R
123
En þá var nótavindan fundinn upp, og
er miklu léttara og íljótlegra að kasta
með henni heldur en áður var. Undan
farin sumur liafa Finnar og Estlending-
ar stundað sildveiðar hér við land. Báð-
ar þessar þjóðir hafa haft vélar i nóta-
bátunum og gefist vel. íslenzku fiski-
mönnunum var fljótl ljóst, að Iiér væri
um nýjung að ræða, sem íslendingar
hlytu að taka upp áður langl liði. Nú
er svo komið þessum málum, að vélar
hafa verið settar í nótabáta margra tog-
ara. Enginn eíi er á því, að stórbót er
að hafa vélar í nótabátunum. Bæði er
það að menn þurfa ekki að þreyta sig
á löngum róðri áður en byrjað er að
kasta og eins hitt, að miklu auðveld-
ara og íljótara verður að ná i marga
torfuna, því hvorttveg'gja er, að sildin er
skjót í hreyfingum, en nótabátarnir
þungir undir árum.
Þegar nótabátarnir eru dregnir með
skipsíðunni skvettist jafnan nokkur sjór
inn í þá, en þó einkum ef bárusviðr-
andi er. Yerður því alllaf annað veiíið
að ausa hátana og er það talsvert
eríiði, auk þess sem því fylgir nokknr
hætta, ef illt er i sjó. Ilefir eigi ósjaldan
borið við að slys hafi legið við horð,
þegar menn hafa staðið i austri. Stund-
um kemur það fyrir að bátana fyllir al'
sjó og hvolfa þeir þá úr sér nót og' öllu
lauslegu. Oftast tekur það langan tima
að ná nótinni innbyrðis og koma bát-
unum á kjöl. Nótin rifnar oflast nær
meira eða minna, þegar slík óhöpp koma
fyrir, og veldur það jafnan frátöfum við
veiðar að gera við hana.
Nú hefir ungur vélstjóri, Óskar Frið-
björnsson, fundið upp áhald, er dælir
sjónum úr nótabátunum jafnóðum og
hann kemur í þá. Áhald þetta hefir verið
sett f nokkra háta og er sagt að það
reynist ágætlega. Ef þelta áhald verður
sett í alla nótabáta má telja víst, að
miklu erfiði verði létt af fiskimönnum
íslenzka síldveiðitlotans, en þó einkum
þeim, er stunda veiðar á vélbátum, sem
geta ekki tekiö báta í davíður. Austur-
áhald þetta kostar 150 kr. í hvorn liát,
og hefir útgerðin islenzka áreiðanlega
oft veifað þyngri hala, en þótl hvert síld-
veiðaskip eyði 300 kr. til kaupa á svo
þörfu tæki eins og hér er um að ræða.
Meðal togaramanna er það almennt
talið, að erfiðast sé að landa síldinni,
auk þess sem löndun á gamalli síld úr
lest er einhver sú óþrifalegasta vinna
sem hægl er að hugsa sér. Með völcu-
Jögum þeim, sem nú hafa fyrir nokkr-
um árum verið setl við löndun, hefir
verið stigið stórl skref lil réttlátara horfs
miðað við það sem áður var, þegar fiski-
mennirnir urðu að skipa í land heilum
skipsförmum, ekki ósjaldan rúmum 2000
málum, án þess að fá nokkra hvíld,
nema matar og kaffihlé.
En nú eru tvær verksmiðjurnar, verk-
smiðjan áHjalteyri og Djúpuvík, útbúnar
með löndunartækjum og þurfa því skip-
verjarnir, sem veiða fyrir þessar verk-
smiðjur, ekki að hafa nema mjög lílil af-
skifti af uppskipuninni. Með þessu móti
geta fiskimennirnir hyrjað óþreyttif að
veiða aftur og þar að auki tekur lönd-
unin mikið skemmri tíma en áður og
skapar þannig möguleika lil þess að aíla
meira.
1 upphafi þessarar greinar var þess
getið, að í sumar myndu fteiri íslenzk
skip stunda síldveiðar en nokkru sinni
fyr. Síðan togarar komu fyrst hingað til
landsins, hafa aldrei farið jafnmargir á
síld og nú. Togarinn Reykjaborg mun
ætla að nota fiskimjölsvélarnar, er settar
voru í hana í vetur, til að vinna úr allri
þeirri síld, er þær komast yfir að hræða.
Talið er að vélarnar muni geta hrætl