Ægir - 01.07.1941, Blaðsíða 4

174
Æ G I R
reynslan liefir einnig orðið sú, að hann
liefir ekki reynzt sj ávarútveginum sá
bakhjallur, sem stofnendur lians munu
hafa ætlazt til.
Stofnfé sjóðsins var í öndverðu 100
þús. kr., er ríkissjóður greiddi, en ár-
legar tekjur sjóðsins skyldu viera 6 þús.
kr. tillag úr ríkissjóði, % af sektarfé
fyrir landhelgisbrot og % af andvirði
upptæks afla og upptækra veiðarfæra
vegna landhelgisbrota. Aðalmarkmið
sjóðsins var það sama og enn er, að efla
fiskveiðar og sjávarútveg landsmanna
með liagkvæmum lánum til skipakaupa.
En auk þess voru ákvæði í lögunum, sem
gerðu starfssvið sjóðsins rúmmeira en
]jað er nú, þar sem heimilt var að lána
fé til veiðarfærakaupa, styrkja efnilega
mienn til þess að kynna sér veiðiaðferðir
annarra þjóða og hagnýtingu sjávaraf-
urða, og lolcs að veita verðlaun fyrir af-
burða atorku á sviði fiskveiða og fyrir
nýjungar á þeim vettvangi. Þessi ákvæði
eru fyrir löngu felld niður úr lögum um
Fiskveiðasjóð, en hafa að nokkru leyti
verið tekin upp i lög um Fiskimálasjóð.
Árið 1907 var fiskveiðasjóðslögunum
breytt og þar með ákveðin hámarksupp-
hæð, er lána mátti úr sjóðnum, en hún
var 50% af vátryggingaruppliæð yeðs-
ins, þó ekki yfir 40 þús. kr. út á eitt
skip. Lengsti lánstími var þá jafnframt
ákveðinn 15 ár. Árið 1930 voru samþvkkt
ný lög fyrir sjóðinn og hin eldri lög frá
1905 og 1907 þar með felld úr gildi. Með
þessum nýju lögum var stofnfé sjóðsins
aukið um 1 milljón kr., er ríkissjóður
skyldi leggja fram fyrir 1. júní 1941.
Jafnframt voru Fiskveiðasjóði tryggðar
nýjar tekjur með lögum þessum, þar
sem var %% af öllum útfluttum sjávar-
afurðum. Með lögunum frá 1930 var
einnig fæirt niður hámark lána i 30 þús.
kr. til sama lántakanda, liversu mörg
skip, sem hann keypti eða léti smíða,
nema ef lántakandi var samvinnufélag
fiskimanna, þá mátti lána allt að 30 þús.
kr. út á hvert skip. Árið 1938 var fisk-
veiðasjóðslögunum enn breytt, og var þá
liámarkslán út á eitt skip liækkað aftur
í 40 þús. kr. og síðastl. ár var það liækkað
í 50 þús. kr.
Þegar Fiskveiðasjóður tók til starfa
skv. lögunum frá 1930, voru eignir lians
um 698 þús. kr., en síðan liafa þær aukizt
um 1.524 þús. kr. Við síðustu áramót
voru því eignir sjóðsins samtals 2.222
þús. kr. Ef litið er á tekjur sjóðsins
síðastl. 10 ár, kemur í ljós, að næstum
því þriðjungur af þeim er óvæntur reki
á fjöruna, þar sem um er að ræða inn-
heimtu af lánum Skuldaskilasjóðs vél-
bátaeigenda, en jafnframt sér maður, að
framlag ríkissjóðs er aðeins 96 þús. kr.
Þar sem ríkissjóður hagaði ekki þessari
milljón króna greiðslu, eins og mátt
liefði vænta, skorti sjóðinn mjög rekstr-
arfé, svo að hann varð að taka einnar
milljónar kr. lán erlendis, sem var að
ýmsu leyti mjög óhagstætt. Vextir af
láninu voru t. d. 6%. Af þessum ástæðum
var rekstur sjóðsins mjög torveldaður og
viðskiptamönnum hans skapaðir tals-
verðir örðugleikar.
Mönnum liefir lengi verið Ijós nauðsyn
þess að gera Fiskveiðasjóð svo öflugan,
að liann væri fær um að veita nægileg
lán til þess að bæta úr nauðsynlegri
endnrnýjun vélbátaflotans jafnframt
eðlilegri aukningu hans. Þá hefir það
einnig bagað allmikið undanfarin ár, hve
sjóðurinn hefir mjög takmarkað getað
veitt lán til stofnunar nýrra fiskiðnfyrir-
tækja. Um þetta hefir allmikið verið rætt
meðal sjávarútvegsmanna, en erfitt hefir
reynzt að fá svo um þokað í þessum efn-
um, að vel mætti við una. Þegar hið
óvenjulega ástand í heiminum hafði rýrl