Ægir - 15.03.1971, Blaðsíða 10

64
ÆGIR
Kanadamenn, en aðrar þjóðir, eins og t. d.
Bretar, Þjóðverjar, Spánverjar og Portú-
galar, kunna einnig að hafa áhuga á að
gefin sé út sameiginleg yfirlýsing um mál-
ið, og raunar einnig fiskneyzluþjóðir eins
og t. d. Svíar og Bandaríkjamenn".
Bagge frá Hafrannsóknastofnuninni í
Charlottenlund, Danmörku, sagði þvínæst
frá fundi olíufata á grunnsævi við Láland
og Falster.
Að því búnu tók Svíinn Jernelov frá
sænsku „Vatns- og loftmengunarstofnun-
inni í Stokkhólmi“ til máls og fjallaði um
klórkolvatnsefnin og bar hann fram eftir-
farandi tillögu fyrir hönd Norðurlanda-
manna á ráðstefnunni:
„Ráðstefnan hefur mjög miklar
áhyggjur af losun klórkolvatnsefna í sjó-
inn. Vegna ríkrar tilhneigingar þeirra
til að safnast fyrir í lífverum og líffræði-
legra áhrifa þeirra, jafnvel í smáum
skömmtum, samfara hægfara eyðingu
þeirra, mælir ráðstefnan með því, að auk-
inni athygli sé beint að þessari tegund
mengunar til verndar lífverum".
Ýmsir aðrir lögðu orð í belg en ekki kom
til neinnar ákvörðunar eða samþykktar
um málin þennan dag. „Stjórnskipuð" yfir-
nefnd fárra manna fjallaði síðar um fram-
komnar tillögur og komu þær síðan aftur
fram með breyttu orðalagi, eins og hér
stendur:
„Eitt sérstakt dæmi um mengun laut að
losun úrgangsefna í úthöfin. Það var sér-
staklega tekið fyrir sem vandamál, ekki
einungis sem þáttur í mengun almennt,
heldur einnig sem vandamál, er gæti stofn-
að lífi og heilsu fiskimanna í hættu, og
jafnvel sem hugsanlegt alþjóðlegt vanda-
mál að því leyti sem slík losun fer fram
utan landhelgi. Ráðstefnan mælir eindreg-
i5 me5 því, að losun eitraðra úrgangsefna
á viöurkenndum fiskibönkum og öðrum
grunnslóbum verði bönnuð. Það var einn-
ig viðurkennt, að jafnvel þó að um sé að
ræða losun úrgangsefna í úthöfin undir
nákvæmu eftirliti, sé þörf miklu meiri
upplýsinga um mikilvæg atriði, o. s. frv.“
Eins og hér kemur fram þá er aöeins
fjallaö um bann gegn losun á „fiskibönkum
og öörum grunnslóöum“, en nánari rann-
sóknir á öörum sviÖum, eins og losun á
eiturefnum á djúpslóöum.
Talsverðar umræður urðu um þessar
endurskrifuðu tillögur og var um tíma svo
komið, að í stað „fishing grounds“ var
fjallað um „fishing areas“, en fyrir orð
Þjóðverja var því aftur breytt í „grounds"
af ótta við, að annars væri átt við allt út-
hafið. Undirritaður lagði þá áherzlu á, að
fiskimið væru ekki aðeins grunnmið og
jafnframt að „viðurkennd fiskimið"
væru ekki allt úthafið. Sömu reglur og að-
stæður gætu heldur ekki gilt alls staðar
á djúpsævi m. a. vegna mismunandi haf-
fræðilegra aöstæöna eins og t. d. haf-
strauma og blöndunar, og jafnvel hags-
muna. Einnig ítrekaði ég fyrri orð mín, að
losun eiturefna í hafið væri engin lausn
vandans yfirleitt, hvort sem um grunnslóð
eða svonefnda djúpslóð væri að ræða, held-
ur væri losun eiturefna forkastanleg aö-
ferö. Formaður fundar lét þó þar við
sitja um „fishing grounds“ og sneri sér að
næsta dagskráratriði.
Ég hef helgað þessu máli um losun úr-
gangsefna í hafið mestu rúmi í þessari
skýrslu, þar sem ég tel það vera eitt meg-
invandamál okkar af málefnum ráðstefn-
unnar, og einnig hefur því lítill gaumur
verið gefinn hingað til, en athyglin beinist
í vaxandi mæli að þessu viðkvæma máli.
3) Kvikasilfursmengun.
Fjallað var um kvikasilfursmengun í sjó
á ráðstefnunni, m. a. um hörmulegar af-
leiðingar hennar í Japan, þar sem tugn'
manna létust og aðrir bækluðust af neyzlu
á menguðum fiski. Heimildarkvikmynd vai"
sýnd um efnið til áréttingar þessari voða-
legu mengun. Fiskveiðar víða um heini
hafa einnig beðið tjón af völdum kvika-
silfursmengunar í fiski. Ráöstefnan benti
á, aö unnt sé aö koma í veg fyrir þessa
mengun, m. a. frá þeim verksmiöjum, seni
nota kvikasilfursambönd, meö tiltölulegd