Ægir - 15.10.1972, Side 22

344
ÆGIR
Framleiðsla sjávarafurða 1968—1971
Svo sem vænta mátti endurspeglast sam-
drátturinn í aflanum í framleiðslu sjávar-
afurða. Heildarminnkun framleiðslu-
magns nam 6.2 % miðað við árið á undan.
Er það nokkru minna en sá samdráttur,
sem átti sér stað í heildarveiði og stafar
mismunurinn af tilfærslu milli verkunar-
greina. Öll á þessi minnkun rætur sínar
að rekja til minnkunar í framleiðslu þorsk-
afurða, sem nam 12.4%.
Innan þorskafurðanna varð mestur sam-
dráttur í skreiðarverkun og nam fram-
leiðsla skreiðar einungis tæpum 10% af
því sem hún varð á árinu áður. Saltfisk-
verkun jókst hinsvegar nokkuð og má gera
ráð fyrir, að þar spili inn í sá samdráttur,
sem varð í skreiðarverkuninni. Eins hefur
þessi samdráttur í verkun skreiðar haft sín
áhrif á frystínguna, þar sem samdráttur
í henni varð hlutfallslega minni en heildar-
samdrátturinn í framleiðslu þorskafurða.
Hins vegar er vart við því að búast að
eins mikil tilfærsla hráefnis geti átt sér
stað á milli frystingar og skreiðarverkunar
annarsvegar og söltunar og skreiðarverk-
unar hins vegar, þar sem meiri munur er
á gæðakröfum til hráefnis að því er varð-
ar fyrri samstæðuna, en þá síðari. Engu
að síður hefur þessi tilfærsla átt sér stað
beint eða óbeint. í öðru lagi eru ástæðanna
fyrir aukningu saltfiskverkunar og tiltölu-
lega lítil minnkun frystingar að leita
í samdrætti í sölum ísfisks erlendis. Kann
sá samdráttur að hafa öllu meiri áhrif á
frystinguna en samdráttur skreiðarverkun-
ar. Eins koma þarna til áhrif frá breyt-
ingum, sem urðu á tegundasamsetningu
aflans þar sem einstakar tegundir henta
misvel einstökum vinnslugreinum.
Einungis óveruleg breyting átti sér stað
á framleiðslu mjöls og lýsis úr þorsk-
fiskum. Nemur samdráttur í þeirri fram-
leiðslu aðeins 2.6%. Stafar þetta að mestu
af aukinni bræðslu karfa, en nærri lætur
að helmingi meira af karfa hafi verið nýtt
á þennan hátt, en árið áður. Má sennilega
rekja mest af því til aukinna landana tog-
aranna hér heima. Þó virðast gæði karf-
ans hafa verið eitthvað lakari, þar sem
aukningin í þessari vinnslu er tiltölulega
meiri en heildaraflaaukning karfans. Hef-
ur því hærra hlutfall karfans farið til
bræðslu en á fyrra ári.
Verulegur samdráttur átti sér stað í út-
flutningi ísfisks og nam útflutningsmagn
nú aðeins tæpum helmingi þess, sem það
var á árinu áður. Ástæðurnar fyrir þessu
eru raktar í yfirlitinu yfir togarana og
ekki þörf á að endurtaka þær hér.
Sú verkunargrein, sem sýndi hvað hag-
stæðasta þróun á árinu í vinnslu á þorsk-
afurðum var niðursuðan. Þótt aukningin
í þeirri grein sé að magni til lítil er hún
þeim mun meiri tiltölulega. Meginorsök
þessarar aukningar er að hafin var í veru-
legum mæli niðursuða þorskhrogna. Voru
verkaðar á sjötta hundrað lestir af hrogn-
um á þennan hátt en á árinu 1970 var þessi
framleiðsla engin.
Að magni til sýndu síldar- og loðnuaf-
urðir mun hagstæðari þróun á árinu en
þorskafurðirnar. Talsverð aukning varð í
heild, eða 9,3%.
Frysting loðnu fyrir Japansmarkað rúrn-
lega tvöfaldaðist á árinu en frysting á síld
dróst saman að talsverðu marki. Heildar-
breytingin á þessari verkun nam þó um
21.4%. Svo sem vænta mátti með minnk-
andi síldarafla hér við land varð töluverð-
ur samdráttur í söltun síldar. Nam minnk-
unin 18.7%. Hagstæðast var útkoman á
nýrri og ísaðri síld, sem leiðir af auknum
veiðum í Norðursjó. Nánar er farið út i
þá sálma í yfirlitinu yfir síldveiðarnar. Þar
sem loðnuafli minnkaði á árinu um tæpm'
9000 lestir, ásamt með aukinni frystingu
loðnu var við samdrætti í framleiðslu mjöls
og lýsis að búast. Nam sá samdrátur 10.9