Ægir - 01.02.1975, Blaðsíða 9

rnörk miðuð við 50 sjómílur frá grunnlínum,
en rammi laganna tekur nú ótvírætt til allt
að 200 mílna svæðis frá grunnlínum.
Island hefur þannig í meira en 25 ár barist
lyrir víðtækari efnahagslögsögu. Hinn mikli
stuðningur um heim allan við efnahagslög-
sögu hugtakið kemur því af augljósum ástæð-
Urn einnig frá íslensku þjóðinni. Engin þjóð
getur stutt það hugtak af meiri festu eða
hlýiri hug því að fyrir íslenzku þjóðina er
Petta lífshagsmunamál. Það er sanngjarnt að
ram sé tekið að þeir sem hingað til hafa
^enð andvígir efnahagslögsöguhugtakinu en
afa nú látið af andstöðu sinni, hafa sýnt
Pa tegund raunsæis sem er þeim til sóma og
styrkir það jákvæða hugarfar, sem nauðsyn-
egt er til að þessi ráðstefna nái þeim árangri
sem hún nú hlýtur að ná.
Meðan á undirbúningi þessarar ráðstefnu
stóð voru skoðanir og sjónarmið þátttöku-
njkjanna varðandi hin flóknu og margþættu
afréttarmál rædd og eru nú allvel þekkt. Og
Paö. má teljast sanngjarnt að þær þjóðir sem
L- Pátt í sjálfu undirbúningsstarfinu
nú sérstakt tækifæri til að lýsa viðhorf-
fái
Um sínum í þessum almennu umræðum.
Sendinefnd íslands tók þátt í undirbúnings-
starfinu iog afstaða okkar liggur skjalfest fyr-
!r' ^ið lýstum þráfaldlega hinni miklu þýð-
'ngu sem fiskveiðarnar hafa fyrir íslenzkt
e nahagslíf þar sem um það bil 85% af út-
utningsverðmætunum eru sjávarafurðir. í
jneira en 25 ár hafa Islendingar haldið fram
Þemri skoðun að hvorki sé það réttlátt né
sanngjarnt að gefa strandríkinu aðeins rétt-
1 yfir auðlindum landgrunnsins en veita
PVi ekki rétt yfir auðlindum hafsins yfir því.
e ir þá jafnframt því verið fram haldið að
nndgrunnssvæðið sé ein líffræðileg heild og að
n ar auðlindir þess séu óaðskiljanlegur hluti
auðlindum strandríkisins. Ég skal ekki
e Ja Pessar skoðanir að þessu sinni.
^ æstu vikurnar verður tækifæri til að ræða
ar öll þau mál sem hér eru á dagskrá
g mim sendinefnd Islands því forðast allar
a alengingar. Fyrir hennar hönd vil ég við
e a tækifæri leggja áherslu á að aðalatrið-
. °kkar hálfu er að tryggja það að að-
engiigg heildarlausn fáist á þessari ráð-
ag6 uu- Og við athugun á því er ekki til gagns
lið er^- ^ram ásakanir eða ákærur varðandi
a tið eða fást við óraunsæjar vangavelt-
una framtíðina. Hið eina sem nú kemur að
gagni er að reyna að gera sér grein fyrir eðli-
legri heildarlausn í Ijósi staðreynda sem nú
verður að horfast í augu við. Á þeim grund-
velli er sendinefnd íslands sannfærð um að
aðalatriði heildarlausnar hljóti að byggjast á
eftirtöldum atriðum, sem vissulega virðast nú
hafa stuðning flestra sendinefnda á þessari
ráðstefnu:
1. Hina eiginlegu landhelgi ber að miða við
þröng mörk vegna siglingafrelsis, við-
skipta og samgangna á sjó. Líklegt er að
þau mörk verði miðuð við 12 mílur frá
grunnlínum. I því sambandi verður að
tryggja umferð um sund sem þýðingu hafa
fyrir alþjóðlegar siglingar og finna verður
lausn á vandamálum eyjaklasalanda.
2. Ef hin eiginlega landhelgi er miðuð við
12 mílur verður efnahagsleg lögsaga yfir
auðlindum landgrunns og sjávarsvæða allt
að 200 mílum frá grunnlínum einnig að
vera liður í heildarlausn. Áður fyrr voru
þröng landhelgi eða þröng fiskveiðimörk
notuð til að tryggja rétt annarra þjóða til
fiskveiða á úthafinu sem næst ströndum,
enda þótt réttur strandríkja til auðlinda á
landgrunnsbotni hafi nú um alllangt skeið
verið viðurkenndur. Hin mikla breyting
sem orðið hefur er að yfirgnæfandi meiri-
hluti þjóðanna viðurkennir nú einnig að
auðlindir hafsins undan ströndum, en
ekki aðeins botnsins, séu óaðskiljanlegur
hluti auðlinda strandríkisins innan sann-
gjarna marka, þ. e. innan 200 mílna. Til-
lögur um heildarlausn sem ekki taka þetta
til greina eiga sér ekki lífsvon. Hinsvegar
væri hægt að áskilja að strandríki geti
heimilað þegnum annarra þjóða fisk-
veiðar innan efnahagslögsögu sinnar ef
það getur ekki eða vill ekki hagnýta auð-
lindirnar sjálft. Þessi möguleiki er vissu-
lega fyrir hendi í ýmsum löndum og í slík-
um tilvikum er hægt að gera ráð fyrir
þóknun eða leyfisgjaldi. Mundi þá engin
hætta vera á að slíkar auðlindir yrðu eng-
um að gagni eða væru ekki fullnýttar, enda
væri það hvorki í samræmi við hagsmuni
strandríkisins sjálfs né alþjóðasamfélags-
ins. Náskylt þessu atriði er að fiskveiði-
tækni sé látin þróunarlöndunum í té.
Aðgangur þróunarlanda að efnahagslög-
sögu strandríkis á sama svæði yrði að
ÆGIR — 23
L