Ægir - 15.09.1977, Blaðsíða 8

Jónas Blöndal:
F r amtíðarhugleiðingar
í ljósi breyttrar efnahagslögsögu
Sú þróun sem orðið hefur á viðhorfum ríkja
til 200 mílna efnahagslögsögu hefur orðið mun
hraðari en nokkurn óraði fyrir. Þó ekki hafi
enn náðst samningar á Hafréttarráðstefnu
Sameinuðu þjóðanna um einstök atriði haf-
réttarsáttmála eru ýmis atriði hans, svo sem
200 mílna efnahagslögsagan þegar orðin
staðreynd í verki. Má heita að flest þau ríki,
sem einhverju máli skipta hafi tekið sér þessa
lögsögu, jafnvel ríki, sem hvað hatrammlegast
hafa staðið á móti því að þessi regla hlyti
viðurkenningu.
Það er óhjákvæmilegt að þessar breyttu að-
stæður koma til með að hafa afgerandi breyt-
ingar í för með sér að því er varðar veiðar,
vinnslu og sölu sjávarafurða í heiminum inn-
an fyrirsjáanlegs tíma. Margar þær þjóðir,
sem nú verða að flytja inn fisk til að fullnægja
eftirspurn á heimamarkaði, koma til með að
geta séð sér fyrir nægu framboði fiskafurða
og jafnvel gerst útflytjendur í stórum stíl.
Einnig verða ýmsar þjóðir, sem nú framleiða
mikið magn fiskafurða að ganga með skarðan
hlut frá borði og þurfa að leita nýrra leiða til
öflunar þessara þýðingarmiklu afurða. Því
mun á næstu árum ríkja millibilsástand, þó svo
að einstök ríki hafi þegar tekið til höndum
við endurskipulagningu. Vegna hinnar öru
framvindu er þess ekki að vænta að fyrir liggi
áætlanir í smáatriðum hvemig einstök ríki
ætla að standa að málum þannig að hægt sé
að gera sér grein fyrir því hver heildarfram-
vindan verður. Hinu er ekki að leyna að sú
framvinda kemur til með að hafa veruleg
áhrif á stöðu íslensks sjávarútvegs. Kann svo
að fara að ýmsar þær þjóðir, sem nú veita
okkur hvað harðasta samkeppni verði enn
skæðari keppinautar í framtíðinni og verulega
þrengist kostir okkar á þýðingarmiklum mör
uðum, bæði vegna þessarar auknu samkeppt11'
svo og vegna framtaks þessara markaðsþj00 _
Væri fyllsta ástæða fyrir okkur að fara s
huga að þessum málum í fullri alvöru, þannl®
að hægt verði að bregðast við breyttum a
stæðum í tíma og koma í veg fyrir of mm
rask, sem af þeim kann að leiða. .*
Eins og að framan er getið er þegar unrV
af krafti í ýmsum ríkjum og ríkjasamböndu
að mótun stefnu í fiskveiðimálum og &e
áætlana um framkvæmd. Þessi vinna er kon^
mislangt á veg. Hér á eftir verða raktar
nokkru leyti þær hugmyndir sem uppi erU
markmið og leiðir í sjávarútvegsmálum n°
urra ríkja eða ríkjaheilda.
Noregur:
Nýverið kom út í Noregi „Hvít bók“ ^
er stefnuyfirlýsing eða drög að stefnuyfjr^
ingu norskra yfirvalda í sjávarútvegsma
Því miður hefur þessi bók ekki ennþá °°
okkur og verður það sem hér fer á eftir
nokkuð brotakennt. Vert er einnig að __
fram, að nokkur styrr hefur staðið um P ^
stefnuyfirlýsingu í Noregi og kann hun
taka einhverjum breytingum áður en til fr
kvæmda kemur. irn
Samkvæmt því, sem fram kemur af P^
brotakenndu gögnum sem til ráðstöfunar
virðist það meginmarkmið sem að er s
vera að ná fram samræmi milli afraks
getu fiskstofna, veiðigetu fiskiskipa og V1 gr
afkasta í landi. Með öðrum orðum saíP^j
stefnt að hagræðingu í veiðum og vinnsl’fjorð-
tekur mið af því, hvað fiskstofnar
manna geta gefið af sér án ofnýtingar- ^
318 — ÆGIR