Ægir - 01.02.1987, Qupperneq 6

62
ÆGIR
2/8?
Sólmundur Tr. Einarsson:
ÞRJÁR TEGUNDIR BOTNDÝRA
við ísland og hugsanlegt gildi þeirra
til eflingar íslenskum sjávarútvegi
Trjónukrabbi (Hyas areneus)
Skelin er perulaga og litur oft-
ast grábrúnn en getur verið mjög
breytilegur, eða í öllum regnbog-
ans litum, sem stjórnast að veru-
legu leyti af botnlagi því sem
hann lifir á.
Tegundin finnst víða eða frá
nyrstu svæðum Noregs að Ermar-
sundi og að NA strönd Bandaríkj-
anna. Hann heldur sig aðallega á
hörðum malar- eða sandbotni og
oftast á bilinu 2-60 m dýpi en
mismunandi eftir árstímum, t.d.
finnast þeir grynnra á sumrin en
veturna. Af þeim krabbateg-
undum sem finnast við landið er
trjónukrabbi algengastur. Hæng-
arnir eru stærri en hrygnur eða
allt upp í 25 mm skjaldarbreidd
ogO.35 kgað þyngd. Hrygnurnar
aftur á móti veiðast sjaldnar stærri
en 50-60 mm skjaldarbreidd og
allt að 0.12 kg að þyngd. Trjónu-
krabbinn virðist grafa sig lítið eitt
niður í botnlagið og stuðlar að
aukinni ásetu þörunga og hrúður-
karla til aðfelast. Þetta ásamt mis-
munandi litarhætti gerir hann
hæfari til að leynastfyriróvinum.
Ennþá er ekki nægilega mikið
vitað um almenna líffræði trjónu-
krabbans við ísland, t.d. hvað
varðar vöxt, aldur, skelskipti,
hrygningu og klak eða aðra þá
umhverfisþætti sem skipta hann
máli. Þörf er á staðbundnum
reglulegum rannsóknum í nokk-
urn tíma til að afla slíkra gagna.
Af þessum sökum er erfitt að gera
sér grein fyrir ýmsum nauðsyn-
legum fiskifræðilegum forsend-
um t.d. hvað varðar veiðiþol
stofnsins. Árið 1983 hófust í Faxa-
flóa tilraunaveiðar sem gáfu all-
góða raun, en þá fengust að með-
altali 9 kgogmest25 kgaf krabba
í hverja gildru á dag. Þessum
fyrstu veiðitilraunum var síðan
fylgt eftir t.d. í Breiðafirði og ísa-
fjarðardjúpi og hefur árangur
verið sæmilegur. Enn sem komið
er hafa tilraunaveiðar verið
stundaðar í nokkrum mæli og því
komin dýrmæt reynsla á gang
mála. Vinrislan hefur aftur á móti
ekki gengið eins vel og ýmis
tæknileg vandamál komið upp.
Veiðihorfurnar eru góðar, eink'
um inni á fjörðum og flóum, en
það er nokkuð árstíðabundið-
Aflinn í gildrunum dettur ni&L|r
seint á vorin og um hásumarið an
þess að óyggjandi sé hægt a
benda á ástæðunatil þess. Kemal
því margt til greina eins og ske^
skipti, mökun og fl. en þá er tab
að þeir leiti á grynnra vatn.
Erfitt er að segja um veiðiþ0.
stofnsins við landið sér í ^
vegna þess að aðeins hængarn'r
eru nýttir. Þó má gera ráð fyrir3
veiðarnar geti numið nokkrun'
þúsundum tonna. Þá er einHÉj
vitað um mjög góðan marka,
fyrir hrygnur eða hrogn .
spjöldum í Japan og víðar. Leggr
ber áherslu á að nota gildrur
við
veiðarnar en þær tryggja áva
gotthráefni. íbeitu hefurýmisl6^
sem til fellur verið notað t.d. sa 1
fiskur, hakkaður fiskúrgangur 0r
fiskslóg. Best er að hengja ðelt^
una upp inni í gildrunni, anna
hvort í fínum netpokum eða en|1
frekar í fíngerðum plastdósun'r
Með því móti lyktar beitan vel
lengi og er síður étin upp ‘
öðrum dýrum t.d. marflóm. .
Markaðsmálin í sambandi V
vinnslu á trjónukrabba hér
við
land eru ekki komin í höfn ennþa'
en krabbar eru markaðssettn 1
mjögfjölbreytilegan hátt. Þeirer
seldir lifandi eða soðnir í hel 1
lagi, ferskir og frystir. Vél- 0